Gramatyka opisowa języka czeskiego (1) 3005-KL4GOC
Celem zajęć jest usystematyzowanie wiadomości z zakresu gramatyki opisowej współczesnego języka czeskiego zdobytych przez studentów w toku lektoratu tego języka, a także innych zajęć językoznawczych, poprzez skonfrontowanie ich z najnowszymi osiągnięciami językoznawstwa teoretycznego (także polskiego). Przedstawiona zostanie również ewolucja metodologii badań językoznawczych w danym kraju, w tym zaprezentowane będą główne opracowania z zakresu gramatyki opisowej i normatywnej języka oraz leksykografii. Zagadnienia są prezentowane przy pomocy różnych ujęć językoznawczych, włącznie z metodologią używaną w lingwistyce korpusowej.
W trakcie zajęć wprowadzana jest czeska leksyka w zakresie treści objętych programem przedmiotu, pozwalająca na kształtowanie kompetencji językowych osób studiujących. W zależności od poziomu językowe grupy możliwe jest wprowadzenie nauczania w języku czeskim.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
1. Wiedza
a) rozumie współczesną sytuację językową czeszczyzny w kontekście historii tego języka;
b) zna zakres zróżnicowania społecznego i regionalnego języka czeskiego;
c) zna terminologię z zakresu gramatyki współczesnego języka czeskiego;
e) orientuje się w ewolucji metodologii badań językoznawczych;
f) ma świadomość kompleksowej natury języka oraz jego złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń.
2. Umiejętności
a) umie sprawnie posługiwać się narzędziami językoznawczymi pozwalającymi na przyswojenie języka czeskiego;
b) potrafi przeprowadzić analizę tekstu czeskiego polegającą na:
- wyodrębnieniu środków gramatycznych;
- ocenie leksemów z punktu widzenia formalnego, pragmatycznego i stylistycznego;
- wskazaniu tendencji i procesów językowych zachodzących we współczesnej czeszczyźnie
c) potrafi interpretować zjawiska współczesnego życia społecznego i politycznego w wybranym kraju słowiańskim w kontekście sytuacji w regionie, przy wykorzystaniu współczesnych teorii i badań lingwistycznych;
d) potrafi posługiwać się terminologią z zakresu gramatyki współczesnego języka czeskiego.
e) umie wybierać, w zależności od wytyczonego celu, odpowiednie opracowania gramatyczne i leksykograficzne oraz narzędzia należące do technologii komunikacyjnych.
Kryteria oceniania
W skład oceny wchodzą: aktywność na zajęciach, bieżące przygotowanie, oceny z testów śródsemestralnych, prace domowe (również te umieszczone na platformie COME), ocena z zaliczenia końcowego. Do zaliczenia końcowego mogą zostać dopuszczeni studenci, którzy zaliczyli testy śródsemestralne oraz zrobili ćwiczenia umieszczone na platformie COME.
Student ma prawo do 2 nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze, każda kolejna nieobecność musi być zaliczona w sposób wcześniej uzgodniony z prowadzącym. Nieobecność ogółem na więcej niż 50 % zajęć wyklucza uzyskanie zaliczenia. Nieobecność nie zwalnia z obowiązku nadrobienia znajomości materiału.
Rozkład pracy studenta:
uczestniczenie w zajęciach: 30 h – 1 ECTS
regularne przygotowywanie się do zajęć: 60 h - 2 ECTS
praca własna: 50 h – 2 ECTS
łącznie: 5 ECTS
Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do przygotowania, korekty i redakcji tekstów. Podobne zastrzeżenie dotyczy również innych języków słowiańskich, które są nauczane w Instytucie Slawistyki Zachodniej i Południowej. Studenci mogą posługiwać się narzędziami SI tylko w sytuacjach, w których prowadzący dopuszcza ich użycie.
Literatura
Adam, R., Gramatické robory češtiny, Praha 2018.
Adam, R. Příručka k morfologii češtiny, Praha 2017.
Cuřín F., Vývoj spisovné češtiny, Praha 1989.
Cvrček V., Teorie jazykové kultury po roce 1945, Praha 2006.
Čeština - řeč a jazyk, Čechová, M. (ed.), Praha 2000.
Daneš F., a kol., Český jazyk na přelomu tisíciletí, Praha 1997.
Encyklopedický slovník češtiny, Karlík, P. - Nekula, M. - Pleskalová, J. (eds.), Praha 2002.
Havránek, B., Jedlička, A., Stručná mluvnice češtiny, Praha 1993.
Hebal-Jezierska, M., Formy imienne przymiotników twardotematowych we współczesnym języku czeskim – analiza korpusowa, „Bohemistyka nr 2/2020”, s. 186-206, Poznań.
Hebal-Jezierska, M., Obecná čeština -sporna nieliteracka odmiana języka czeskiego, "Zeszyty Łużyckie", Warszawa 2024.
Hebal-Jezierska, M., Wariantywność końcówek fleksyjnych rzeczowników męskich żywotnych w języku czeskim, Warszawa 2008.
Kuldanová, P. - Petráš, P.-Hebal-Jezierska, M., Ortoepia západoslovanských jazykov (čestiny, slovenčiny a poľštiny), Ostrava 2022.
Mluvnice češtiny č. I, II, III Petr, J. (ed.), Praha, 1986.
Palková, Z., Fonetika a fonologie češtiny, Praha 1997.
Pravidla českého pravopisu. Školní vydání včetně dodatku. Rozšířené vydání, Ústav pro jazyk český AV ČR, Praha 1999.
Příruční mluvnice češtiny, Karlík, P., Nekula, M., Rusínová, Z.(eds.), Brno 1996.
Sgall, J., Hronek, J., Čeština bez příkras, Praha 1992.
Svozilová, N., – Prouzová, H., – Jirsová, A., Slovník slovesných, substantivních a adjektivních vazeb a spojení, Academia, Praha 2005.
Svozilová, N., – Prouzová, H., – Jirsová, A., Slovesa pro praxi. Valenční slovník nejčastějších českých sloves
Academia, Praha 1997.
Štícha F., Kapitoly z české gramatiky, Academia 2011.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: