Antropologia kultury 3005-KL2AK

WIEDZA
Student/Studentka zna i rozumie:
- przedmiot i zakresu badań antropologii, współczesne paradygmaty i teorie antropologiczne oraz kategorie badawcze z zakresu antropologii;
- w stopniu zaawansowanym współczesne zjawiska kulturowe na Słowiańszczyźnie oraz powiązania między nimi;
- w stopniu zaawansowanym wpływ historii, tradycji (również nieaktualnej i filozoficznej) na tożsamość kulturową oraz mechanizmy kierujące zachowaniami społecznymi;
- najważniejsze problemy kulturowe, społeczne i tożsamościowe na Słowiańszczyźnie oraz ich kontekst historyczny;
- specyfikę kultur Słowiańszczyzny na tle Europy i świata

UMIEJĘTNOŚCI
Student/Studentka potrafi:
- interpretować zjawiska i praktyki kulturowe na obszarze Słowiańszczyzny, krytycznie je analizować, wykorzystując wiedzę antropologiczną;
- umiejętnie dobierać źródła;
- rozwiązywać problemy badawcze, wykorzystując narzędzia teoretyczne z zakresu antropologii kultury;
- wziąć udział w dyskusji o charakterze naukowym, wykorzystując pojęcia z zakresu antropologii kultury;
- uczestniczyć w życiu naukowym i kulturalnym, komunikować się z otoczeniem na temat antropologii kultury w obszarze studiów slawistycznych oraz współczesnych zjawisk zachodzących na Słowiańszczyźnie

Ocenie podlegają:
- systematyczna praca podczas zajęć (znajomość treści tekstów zaproponowanych przez prowadzącego oraz aktywny udział w dyskusji w trakcie zajęć);
- egzamin ustny

Student/studentka ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze, każda kolejna nieobecność musi być zaliczona w sposób wcześniej uzgodniony z prowadzącym. Nieobecność ogółem na więcej niż 50% zajęć wyklucza uzyskanie zaliczenia.

Szacowany rozkład pracy studenta/studentki:
uczestnictwo w zajęciach: 30 h – 1 ECTS
regularne przygotowanie do zajęć: 30 h – 1 ECTS
przygotowanie do egzaminu ustnego: 60 h – 2 ECTS
łącznie: 4 ECTS.

Zasady wykorzystania na zajęciach sztucznej inteligencji:
Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku.
W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do przygotowania, korekty i redakcji tekstów.

Tematy poszczególnych zajęć (wraz z literaturą):

1. Przestrzeń w kulturze współczesnej
• E.T. Hall, Ukryty wymiar, w: Antropologia kultury, red. A. Mencwel, oprac. G. Godlewski i in., Warszawa 2001, s. 138-152.
-> Yi-Fu Tuan, Ciało, relacje międzyludzkie i wartości przestrzenne, tamże, s. 129-137.

2. Czas w kulturze współczesnej
• A. Guriewicz, Cóż to jest… czas?, w: Antropologia kultury, dz. cyt., s. 98-108.
-> E. Tarkowska, Czas społeczny i inne kategorie temporalne, w: Czas w życiu Polaków. Wyniki badań, hipotezy, impresje, Warszawa 1992, s. 22-29.

3. Czas i przestrzeń w kulturach tradycyjnych
• M. Eliade, Czas święty i mity, w: Antropologia kultury, dz. cyt., s. 89-97.
• M. Eliade, Święty obszar i sakralizacja świata, tamże, s. 121-128.
-> Dž. Karahasan, Sarajewo. Portret wewnętrznego miasta, w: tegoż, Sarajewska sevdalinka, Sejny 1995, s. 13-26.

4. Ciało w kulturze
• N. Elias, Przemiany w traktowaniu potrzeb naturalnych, w: Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów, red. M. Szpakowska, oprac. A. Chałupnik i in., Warszawa 2008, s. 23-34.
-> Z. Bauman, Ponowoczesne przygody ciała, w: Antropologia ciała, dz. cyt., s. 95-102.
-> M. Bogusławska, Tatuaż w komunikacji międzykulturowej w BiH końca XIX wieku, w: Problemy tożsamości kulturowej w krajach słowiańskich 3 (jej znaki i symbole), red. J. Goszczyńska, Warszawa 2005, s. 209-227.

5. Związki społeczne
• F. Tönies, Teoria wspólnoty, w: Antropologia kultury, dz. cyt., s. 267-271.
• B. Szacka, Sfera reprodukcji, w: tejże, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2008, s. 375-401.

6. Oralność – piśmienność
• A.B. Lord, O formule, w: Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, oprac. G. Godlewski i in., Warszawa 2004, s. 203-209.
• M. Dąbrowska-Partyka, Pismo jako znak tożsamości, w: Język a tożsamość narodowa, red. M. Bobrownicka, Kraków 2000, s. 169-182.

7. Mit i myślenie mityczne
• J. Campbell, Mit a świat współczesny, w: tegoż, Potęga mitu, Kraków 2019, s. 19-54.
-> M. Janion, Co się stało z mitologią słowiańską?, w: tejże, Niesamowita Słowiańszczyzna, Kraków 2006, s. 12-20.

8. Rytuał, rytualizacja, ceremonia
• A. van Gennep, Obrzędy przejścia, w: Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. L. Kolankiewicz, oprac. A. Chałupnik i in., Warszawa 2005, s. 115-120.
-> V. Turner, Proces rytualny, tamże, s. 121-138.
-> J. Obrębski, Struktura społeczna i rytuał we wsi macedońskiej, w: tegoż, Dzisiejsi ludzie Polesia i inne eseje, oprac. A. Engelking, Warszawa 2005, s . 71-88.

9. Inny/Obcy
• B. Jezernik, Ludzie z ogonami, w: tegoż, Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, przeł. P. Oczko, Kraków 2007, s. 73-85.
-> E. Said, Ofensywy orientalizmu, w: Orientalizm, przeł. W. Kalinowski, Warszawa 1991, s. 119-146.
-> G. Simmel, Obcy, w: tegoż, Socjologia, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 1975, s. 504-512.

10. Osobowość, socjalizacja, tożsamość
• E. Fromm, Charakter a proces społeczny, w: Antropologia kultury, dz. cyt., s. 211-218.
-> B. Szacka, Socjalizacja, w: tejże, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2008, s. 139-150.

11. Antropologia rzeczy
• B. Olsen, W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, przeł. B. Shallcross, Warszawa 2013, s. 19-31, 232-263.
-> K. Pomian, Rzeczy, Semiofory, w: tegoż, Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006, s. 98-102, 120-130.
-> A. Wieczorkiewicz, Lustro i skalpel, w: Gadżety popkultury. Społeczne życie przedmiotów, red. W. Godzic, Warszawa 2007, s. 67-93

12. Natura w epoce antropocenu
• P. Singer, Wszystkie zwierzęta są równe, w: tegoż, Wyzwolenie zwierząt, przeł. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Warszawa 2004, s. 33-58.
-> J. Rajkowska, Animal in War, w: Pomniki w epoce antropocenu, red. M. Praczyk, Poznań 2017, s. 69-78.

13. Rozumienie kultury – repetytorium
• A. Mencwel, Wyobraźnia antropologiczna, w: Antropologia kultury, dz. cyt., s. 9-19.
-> W.J. Burszta, Kultura i kultury, w: tegoż, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998, s. 35-57.
-> R. Benedict, Wzory kultury, w: Antropologia kultury, dz. cyt., s. 61-75.

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

• Slawistyka, studia stacjonarne pierwszego stopnia

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3005-KL2AK w USOSweb