Historia literatury węgierskiej III 3320-HLW56C
(patrz: HLW III - wykład)
Studenci trzeciego roku Hungarystyki poznają literaturę węgierską okresu romantyzmu. Ćwiczenia są prowadzone zgodnie z tematyką omawianą na wykładach z tego przedmiotu. Lista lektur przygotowywana jest w porozumieniu z prowadzącym wykłady. Na ćwiczeniach z historii literatury węgierskiej omawiane są zagadnienia przedstawiane na wykładach oraz przeprowadzana jest analiza tekstów literackich, część na podstawie tłumaczeń literatury węgierskiej, część na podstawie tekstów (głównie wierszy) w oryginale.
W pierwszym semestrze,
Na pierwszych zajęciach studenci poznają twórczość Károlya Kisfaludyego, Ferenca Kölcseyego i Józsefa Bajzy. Zwraca się uwagę na odzwierciedlenie w ich utworach nastrojów narodowych w pierwszej połowie XX w. na Węgrzech. Kolejne zajęcia poświęcone są omówieniu dramatu Józsefa Katony Ban Bánk, ze szczególnym uwzględnieniem tła historycznego i odnośników do czasów współczesnych autorowi. Następnie studenci zapoznają sie z twórczością czołowych przedstawicieli węgierskiego romantyzmu – Mihálya Vörösmartyego i Sándora Petőfiego. Przy omawianiu ich utworów szczególną uwagę zwraca się na tło historyczne, głównie okresu walk niepodległościowych Wiosny Ludów. Wiele miejsca poświęca się także polonicom. Omówiony jest także dramat romantyczny Csongor és Tünde Mihálya Vörösmartyego oraz poetycka baśń ludowa János Vitéz Sándora Petőfiego.
W drugim semestrze, studenci poznają poezję kolejnych przedstawicieli węgierskiej literatury ludowo-narodowej: Mihálya Tompy i Jánosa Aranya. Przy twórczości Jánosa Aranya, szczególną uwagę poświęca się poematowi – Toldi, balladom ludowym i historycznym, oraz utworom związanym z Wiosną Ludów. Kilka zajęć jest poświęconych omówieniu poszczególnych obrazów dramatu Imre Madácha Tragedia człowieka. Zwraca się uwagę na ponadczasowy charakter tego utworu, rolę postaci występujących w dramacie. Następnie studenci poznają wiersze Józsefa Vajdy, w tym utwory nawiązujace do klęski Wiosny Ludów oraz liryki miłosne, bedące wyrazem niespełnionej miłości. Po omówieniu twórczości węgierskich romantyków, tworzących w duchu ludowo-narodowym, studenci poznają poezję Gyuli Reviczkyego i Jenő Komjátyego, którzy byli poetami opozycji przeciwko narodowemu klasycyzmowi, a jednocześnie prekursorami nowych kierunków w poezji węgierskiej, które rozwinęły się na początku XX wieku.
W spisie lektur studentów II roku Hungarystyki znajdują sie także powieści romantyczne Móra Jókaiego, Kálmána Mikszátha oraz Gézy Gárdonyiego. Przy omawianiu ich na zajęciach zwraca się uwagę na rolę tła historycznego, ukazanie problemów szlachty węgierskiej drugiej połowy XIX wieku, szczególnie warstwy gentry, oraz rysy psychologiczne głównych bohaterów. Ważne miejsce przy omawianiu twórczości wspomnianych prozaików węgierskich zajmuje porównanie tematyki ich utworów z tematyką polskich powieści historycznych doby romantyzmu.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Wymagania (lista przedmiotów)
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student:
• orientuje się w dynamice rozwoju procesu historycznoliterackiego, właściwego dla XIX wieku na Węgrzech;
• posiada zdolność krytycznej analizy zjawisk literackich i kulturowych charakterystycznych dla tego okresu;
• posiada umiejętność, wyciągania wniosków, dyskutowania, formułowania sądów i argumentacji;
• interpretuje dzieła literackie tego okresu, zarówno w dyskusji, jak i pisemnie, uwzględniając kontekst historyczny i kulturowy;
• umie przedstawić cechy charakterystyczne literatury okresu romantyzmu na Węgrzech, potrafi przedstawić tło historyczne, które znalazło swoje odzwierciedlenie w twórczości poetów i epików tego okresu.
• Wymienia, umiejscawia na osi czasu i przedstawia sylwetki i dorobek czołowych węgierskich twórców okresu romantyzmu
Kryteria oceniania
- kontrola obecności;
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność);
- pod koniec każdego semestru przewidziane jest kolokwium.
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest ocena z kolokwium na koniec semestru. Bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność mogą podnieść ocenę o 20%.
Zaliczenie na ocenę po każdym semestrze
Praktyki zawodowe
Praktyki nie są przewidziane
Literatura
patrz: HLW III - wykład
Lektury do „Historii literatury węgierskiej” semestr I.
(ROMANTYZM)
Antologia poezji węgierskiej , red: I. Csápláros, G. Kerényi, A.Sieroszewski, Warszawa 1975
(wiersze następujących autorów: Károly Kisfaludy, Ferenc Kölcsey, Mihály Vörösmarty, József Bajza, Sándor Petőfi, János Arany)
Gy. Illyés, Sándor Petőfi, Warszawa 1972
J. Katona, Bánk ban, (fragmenty)
S. Petőfi, Poezje. Wybór, opr. A. Nawrocki, Warszawa 1971
S. Petőfi, Ősszes költeményei, Budapest 1972 (wybrane wiersze)
M. Vörösmarty, Csongor és Tünde, (fragmenty)
M. Vörösmarty, Poezje, Warszawa 2002
Lektury do „Historii literatury węgierskiej” , semestr II.
(ROMANTYZM)
Antologia poezji węgierskiej, red: I. Csápláros, G. Kerényi, A. Sieroszewski, , Warszawa 1975 (wiersze następujących autorów: Mihály Tompa, János Vajda, József Kiss, Gyula Reviczky, Jenő Komjáthy)
J. Arany, Balladái, Budapest 1985
G. Gárdonyi, Gwiazdy Egeru, tłum. E. M. Sperlingowa, Warszawa 1962
M. Jókai, Biedni bogacze, przekład anonimowy, Warszawa 1974
M. Jókai, Poruszymy z posad ziemię, tłum. C. Mondral, Warszawa 1957
M. Jókai, Węgierski magnat, tłum. C. Mondral, Warszawa 1986
M. Jókai, Kamienne serce, (przejrzał i wstępem opatrzył S.Furmanik), Warszawa 1948
I. Madách, Tragedia człowieka, tłum. L. Kaltenbergh, Warszawa 1960
I. Madách, Tragedia człowieka, tłum. B. Zadura, Warszawa 2014
K. Mikszáth, Dziwne małżeństwo, tłum. S. Średnicki, Warszawa 1967
K. Mikszáth, Jak się młody Nosty żenił, tłum.T. Fangrat, Warszawa 1956
K. Mikszáth, Oblężenie Bystrzycy
K. Mikszáth: (opowiadania): Az a fekete folt, Lapaj, a híres dudás, Bede Anna tartozása, A néhai bárány , Beszterce ostroma,
S. Petőfi, Ősszes költeményei, Budapest 1972 (wybrane wiersze)
G. Csáth Géza: A béka, A fekete csönd, Anyagyilkosság, A varázsló kertje
Literatura pomocnicza:
T. Klaniczay, J. Szuder, M. Szabolcsi: Historia Literatury Węgierskiej, Zarys, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966
Opracowania:
2 tom „ Studia z dziejów polsko-węgierskich stosunków literackich i kulturalnych” Wrocław-Warszawa-Kraków 1969
• Károly Horváth: Zagadnienie gatunków literackich w literaturze węgierskiej i polskiej epoki klasycyzmu i romantyzmu
• József Nacsády: Ważniejsze cechy charakterystyczne postaci polskich
w utworach Jókaiego
Andrzej Sieroszewski: Węgierska i polska powieść historyczna w dobie romantyzmu, Warszawa 1976, (partie dotyczące powieści węgierskiej)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: