Fonetyka 4103-F11

Zakres tematyczny

Semestr zimowy:

1. Erste Annäherung an das Thema "Phonetik"
a. Phonetik - ein Steifkind des Fremdsprachenunterrichts?
b. Aussprachefehler und ihre Wirkungen. Ursachen für Ausspracheschwierigkeiten
c. Welche Rolle hat die Phonetik im Sprachunterricht bei Ihnen gespielt?
2. Phonetik lehren und lernen. Lernzielbestimmung. Modellwirkung der Lehreraussprache.
3. Hör- und Sprechphonetik. Transkriptionsweisen.
4. Zur Geschichte der Kodifizierung der deutschen Aussprache.
5. Bau und Wirkung der Sprechinstrumente auf den Sprechvorgang. Atmung und Stimme.
6. Das deutsche Lautsystem. Grundbegriffe der Phonetik: Phonem, Laut, Graphem, Vokal, Konsonant, phonetische Umschrift API.
7. Allgemeine Charakteristik der Hochlautung, der Umgangslautung und der überdeutlichen Lautung. Sprechbeispiele aus dem Alltag - Vortragsstil, Nachrichtenstil, Interviewstil, Gesprächsstil.
8. Klassifizierung der Vokale. Das Vokalsystem.
9. Einzellaute - Artikulation, Übungen, Kontrastübungen.
a. E-Laute [e:], [e], [ ], [ ], [ ]
b. I-Laute [i:], [I]
c. Ü-Laute [y:], [Y]
d. U-Laute [u:], [u]
e. A-Laute [a:], [a]
f. O-Laute [o:], [o]
g. Ö-Laute [?], [?:]
10. Nicht akzentuierte vokalisierte Endungen
a. schwachtoniges [ ]: -e, -el, -en
b. vokalisches [ ]: -er, -r
11. Prognose von Ausspracheschwierigkeiten.
12. Fehleranalyse. Vorbereitung von Korrekturmöglichkeiten.
13. Testat. Auswertung.

Semestr letni:

1. Diphthonge: [ai], [au] , [ Ťy ]
2. Harter und gehauchter Vokalneueinsatz im Deutschen
3. Der Wortakzent und seine Funktionen.
4. Der Satzakzent.
5. Satzintonation :
- fallende Intonation
- weiterführende Intonation
- steigende Intonation
6. Das Konsonantensystem. Klassifizierung der Konsonanten:
- nach der Artikulationsstelle
- nach der Artikulationsart
- nach der Stimmhaftigkeit
7. Reibelaute (Frikative)
- [Cc] - "ich" Laut
- [x] - "Ach" Laut
8. Übrige Frikative : [z], [f ], [s], [v]
9. Nasal [m] [n] [N]
10. Schwinglaut [R], [r]
11. Verschlusslaute [t], [p], [k]
12. Konsonantenverbindungen
- Konsonantenverbindungen mit Plosiven
- Konsonantenverbindungen mit Frikativen
- Konsonantenverbindungen mit Nasalen
13. Prognose von Ausspracheschwierigkeiten.
14. Fehleranalyse. Vorbereitung von Korrekturmöglichkeiten.
15. Testat.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Założenia (opisowo)

• wykształcenie umiejętności poprawnego stosowania środków artykulacyjnych, intonacyjnych i ekspresywnych języka w bezpośrednim użyciu sytuacyjnym, tzn. w ramach tworzenia własnych tekstów w procesie komunikacji, • rozwijanie słuchu fonematyczno - fonetycznego, korygowanie błędnie przyswojonych struktur artykulacyjnych i intonacyjnych, • uświadomienie relacji między wymową, a pisownią, • przeciwdziałanie interferencji fonetycznej pomiędzy językiem polskim a językiem niemieckim, • kształtowanie i ugruntowanie poprawnej artykulacji języka niemieckiego zgodnie z obowiązującą normą standardową.

Efekty kształcenia

Po ukończeniu nauki przedmiotu student:
– umie prawidłowo wymawiać niemieckie głoski
- zna znaki transkrypcję fonetyczną
- w wypowiedziach prawidłowo stosuje akcent wyrazowy i zdaniowy
- posiada wiedzę w zakresie fonologii i fonetyki języka niemieckiego.
- wyposażony jest w narzędzia pracy nauczyciela w zakresie ćwiczeń fonetycznych.
- jako przyszły nauczyciel zna niemieckie wierszyki, rymowanki, powiedzonka, przysłowia, "łamańce językowe", piosenki itp. przydatne do pracy z uczniem w różnym wieku, pozwalające w różnorodny sposób ćwiczyć niemiecką fonetykę.

Kryteria oceniania

Oceniane są: Systematyczne przygotowanie do zajęć oraz aktywny udział w zajęciach.
Zaliczenie ćwiczeń - na podstawie otrzymanych punktów, tj.
uzyskanie min. 60% z max. 100 pkt w semestrze.

Kryteria oceny:
Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Dozwolona jest jedna nieobecność nieusprawiedliwiona.
W trakcie trwania semestru za wykonanie określonych zadań studenci otrzymują przewidzianą w programie ilość punktów. Określone zadanie można uznać za zaliczone, jeśli uzyskana liczba punktów wynosi co najmniej 60 % maksymalnej ilości punktów. Prace, za które student nie uzyskał minimum 60 % punktów, muszą zostać poprawione, jest jeden termin poprawy.
W odniesieniu do prac kontrolnych pisanych w ramach zajęć oznacza to powtórne pisanie pracy w terminie wyznaczonym przez lektora, przy czym ilość punktów za poprawioną pracę kontrolną nie może być niższa niż 60% maksymalnej ilości punktów możliwej do uzyskania za daną pracę kontrolną.

Studenci, zobowiązani są do prowadzenia portfolio. Studenci, którzy nie przedłożą portfolio, nie otrzymają zaliczenia.

Punkty przyznawane są za:
- aktywne uczestnictwo w zajęciach, będące wynikiem przygotowania do ćwiczeń - 3 pkt, (10 x 2=30 pkt w sem.)
- 10 zaliczeniowych odpowiedzi w semestrze tj. 30 pkt.
- 40 pkt kolokwia pisemne (dyktanda i inne prace sprawdzające wiedzę teoretyczną.

Praktyki zawodowe

nie ma

Literatura

1. Helga Dieling und Ursula Hirschfeld: Phonetik lehren und lernen, Langenscheidt 2000
2. Rudolf und Ilka Rausch: Deutsche Phonetik für Ausländer, Langenscheidt, Berlin/München/Leipzig 1998
3. Helga Dieling: Phonetik im Fremdsprachenunterricht, Langenscheidt, Berlin/München 1992
4. Carl und Peter Martens: Übungstexte zur deutschen Aussprache, Hueber Verlag, Ismaning 1992
5. Ulrike A. Kaunzner: Aussprachekurs Deutsch, Text- und Übungsbuch, Julius Groos Verlag Heidelberg 1997
6. Duden: Aussprachewörterbuch, Band 6, Meyers Lexikonverlag, Mannheim/Wien/Zürich 1990
7. Ilse Cauneau: Hören-Brummen-Sprechen, Angewandte Phonetik im Unterricht Deutsch als Fremdsprache, Klett Edition Deutsch 1996
8. Siegfried Gehrmann, Deutsche Phonetik in Theorie und Praxis, Zagreb 1994
9. Ursula Kreuzer/Klaus Pawlowski: Deutsche Hochlautung - Eine praktische Aussprachelehre, Klett, München/Stuttgart 1992

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 4103-F11 w USOSweb