Analiza tekstu literackiego 3200-M1-2ATL

1. Teoria. Struktura tekstu narracyjnego

2. Analiza

2.1. Poziomy tekstu narracyjnego
• J.L.Borges “Śmierć i busola” (La muerte y la brújula”)
• J.L.Borges, “Opowiadanie kryminalne” (“El cuento policial”, Borges oral)

2.2. Narrator i perspektywa narracyjna
• Seymour Chatman, rozdz. “Covert versus Overt Narrator” w: Story and Discourse
• Julio Cortázar “Ciągłość parków” (“Continuidad de los parques”)
• Julio Cortázar “Bóstwo z Cyklad” (“El ídolo de las Cícladas”)

2.3. Czas
• Alejo Carpentier “Podobny do nocy”, Wojna czasu ( “Semejante a la noche”, Guerra del tiempo)
• Alejo Carpentier “Powrót do ziarnka”, Wojna czasu (“Viaje a la semilla”, Guerra del tiempo)

2.4. Przestrzeń
• Janusz Sławiński, “Przestrzeń w literaturze” w: M.Głowiński i A.Okopień-Sławińska, Przestrzeń i literatura, Wrocław 1978 ((https://pl.scribd.com/document/369095271/Janusz-S%C5%82awi%C5%84ski-Przestrze%C5%84-w-Literaturze).
• Julio Cortázar “Zajęty dom” (“Casa tomada”)

3. Kategorie i koncepcje literackie

3.1. Intertekstualność
Gérard Genette, Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, Gdańsk 2014, rozdz. I-II. Wersja ang.: https://books.google.pl/books?id=KbYzNp94C9oC&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q&f=false

• J.L.Borges “Pierre Menard, autor Don Kichota”

3.2. Realizm
• Philippe Hamon Un discours contraint. (pol. wersja: Ograniczenia dyskursu realistycznego: https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiX8NO1irbgAhUsmYsKHT-aCjwQFjAAegQIAxAC&url=http%3A%2F%2Fbazhum.muzhp.pl%2Fmedia%2F%2Ffiles%2FPamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej%2FPamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1983-t74-n1%2FPamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1983-t74-n1-s221-262%2FPamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1983-t74-n1-s221-262.pdf&usg=AOvVaw3qIf0FYbOSCgoHc2JOwiPn

• J.L.Borges “Emma Zunz”

3.3. Fantastyka
• Teoría: Adam Elbanowski, Fantastyka: wstępne definicje i określenia (ksero); Tzvetan Todorov, Introduction à la littérature fantastique (The Fantastic: A Structural Approach to a Literary Genre, http://mylovelibrabry.com/epdflibraryus/free1.php?asin=0801491460).
• E.A.Poe, Zagłada Domu Usherów.
• J. Cortázar „W nocy, twarzą ku niebu” („La noche boca arriba”).

3.4. Ironia narracyjna
• Piotr Łaguna, Ironia jako postawa i jako wyraz, Kraków-Wrocław 1984.
• Herbert H. Clark and Richard J. Gerrig “On the Pretense Theory of Irony”:
https://web.stanford.edu/~clark/1980s/Clark,%20H.H.%20_%20Gerrig,%20R.J.%20_On%20the%20pretense%20theory%20of%20irony_%201984.pdf
• Wayne C. Booth A Rhetoric of Irony: https://archive.org/details/rhetoricofirony00boot
• Gabriel García Márquez “Bardzo stary pan z ogromnymi skrzydłami” (“Un señor muy viejo con unas alas enormes”)

3.5. Pojęcie fikcji: Kontrakt prawdziwości i kontrakt fikcyjności w literaturze hispanoamerykańskiej: analiza z perspektywy przedmowy.
• Adam Elbanowski , rozdz. „Między dokumentem a fikcją” w: A. Elbanowski, Świadectwa, metafory, fabulacje, CESLA, Warszawa 2013.
• Gerard Genette Fiction and diction: https://archive.org/details/GerardGenetteFictionDictionCornellUniversityPress1993
• M.Vargas Llosa “Prawda kłamstw” w: Prawda kłamstw, Rebis, Poznań 1999.

3.6. Poezja: elementy wersyfikacji
• J. L. Borges “Poemat o darach” (“Poema de los dones”)
• J.L. Borges „Ars poetica” („Arte poética”).

3.7. Dyskurs historyczny
• Hayden White, Tekst historiograficzny jako artefakt literacki, Znak, 2006 (The Historical Text as Literary Artifact: http://yunus.hacettepe.edu.tr/~jason.ward/ied485britnovel4/HaydWhitHistTextArtifact.pdf).
.
• Álvaro Mutis “Ostatnie oblicze” (“El último rostro”)

3.8. Język i styl
Juan Rulfo Pedro Páramo, rozdz. I.

Nakład pracy studenta:
1. Lektura tekstów teoretycznych i analizowanych tekstów literackich.
2. Udział w dyskusji nad wybranym tekstem.

1. Teoria. Struktura tekstu narracyjnego

2. Analiza

2.1. Poziomy tekstu narracyjnego
• J.L.Borges “Śmierć i busola” (La muerte y la brújula”)
• J.L.Borges, “Opowiadanie kryminalne” (“El cuento policial”, Borges oral)

2.2. Narrator i perspektywa narracyjna
• Seymour Chatman, rozdz. “Covert versus Overt Narrator” w: Story and Discourse
• Julio Cortázar “Ciągłość parków” (“Continuidad de los parques”)
• Julio Cortázar “Bóstwo z Cyklad” (“El ídolo de las Cícladas”)

2.3. Czas
• Alejo Carpentier “Podobny do nocy”, Wojna czasu ( “Semejante a la noche”, Guerra del tiempo)
• Alejo Carpentier “Powrót do ziarnka”, Wojna czasu (“Viaje a la semilla”, Guerra del tiempo)

2.4. Przestrzeń
• Janusz Sławiński, “Przestrzeń w literaturze” w: M.Głowiński i A.Okopień-Sławińska, Przestrzeń i literatura, Wrocław 1978 ((https://pl.scribd.com/document/369095271/Janusz-S%C5%82awi%C5%84ski-Przestrze%C5%84-w-Literaturze).
• Julio Cortázar “Zajęty dom” (“Casa tomada”)

3. Kategorie i koncepcje literackie

3.1. Intertekstualność
Gérard Genette, Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, Gdańsk 2014, rozdz. I-II. Wersja ang.: https://books.google.pl/books?id=KbYzNp94C9oC&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q&f=false

• J.L.Borges “Pierre Menard, autor Don Kichota”

3.2. Realizm
• Philippe Hamon Un discours contraint. (pol. wersja: Ograniczenia dyskursu realistycznego: https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiX8NO1irbgAhUsmYsKHT-aCjwQFjAAegQIAxAC&url=http%3A%2F%2Fbazhum.muzhp.pl%2Fmedia%2F%2Ffiles%2FPamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej%2FPamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1983-t74-n1%2FPamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1983-t74-n1-s221-262%2FPamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1983-t74-n1-s221-262.pdf&usg=AOvVaw3qIf0FYbOSCgoHc2JOwiPn

• J.L.Borges “Emma Zunz”

3.3. Fantastyka
• Teoría: Adam Elbanowski, Fantastyka: wstępne definicje i określenia (ksero); Tzvetan Todorov, Introduction à la littérature fantastique (The Fantastic: A Structural Approach to a Literary Genre, http://mylovelibrabry.com/epdflibraryus/free1.php?asin=0801491460).
• E.A.Poe, Zagłada Domu Usherów.
• J. Cortázar „W nocy, twarzą ku niebu” („La noche boca arriba”).

3.4. Ironia narracyjna
• Piotr Łaguna, Ironia jako postawa i jako wyraz, Kraków-Wrocław 1984.
• Herbert H. Clark and Richard J. Gerrig “On the Pretense Theory of Irony”:
https://web.stanford.edu/~clark/1980s/Clark,%20H.H.%20_%20Gerrig,%20R.J.%20_On%20the%20pretense%20theory%20of%20irony_%201984.pdf
• Wayne C. Booth A Rhetoric of Irony: https://archive.org/details/rhetoricofirony00boot
• Gabriel García Márquez “Bardzo stary pan z ogromnymi skrzydłami” (“Un señor muy viejo con unas alas enormes”)

3.5. Pojęcie fikcji: Kontrakt prawdziwości i kontrakt fikcyjności w literaturze hispanoamerykańskiej: analiza z perspektywy przedmowy.
• Adam Elbanowski , rozdz. „Między dokumentem a fikcją” w: A. Elbanowski, Świadectwa, metafory, fabulacje, CESLA, Warszawa 2013.
• Gerard Genette Fiction and diction: https://archive.org/details/GerardGenetteFictionDictionCornellUniversityPress1993
• M.Vargas Llosa “Prawda kłamstw” w: Prawda kłamstw, Rebis, Poznań 1999.

3.6. Poezja: elementy wersyfikacji
• J. L. Borges “Poemat o darach” (“Poema de los dones”)
• J.L. Borges „Ars poetica” („Arte poética”).

3.7. Dyskurs historyczny
• Hayden White, Tekst historiograficzny jako artefakt literacki, Znak, 2006 (The Historical Text as Literary Artifact: http://yunus.hacettepe.edu.tr/~jason.ward/ied485britnovel4/HaydWhitHistTextArtifact.pdf).
.
• Álvaro Mutis “Ostatnie oblicze” (“El último rostro”)

3.8. Język i styl
Juan Rulfo Pedro Páramo, rozdz. I.

Nakład pracy studenta:
1. Lektura tekstów teoretycznych i analizowanych tekstów literackich.
2. Udział w dyskusji nad wybranym tekstem.

• Seymour Chatman, Story and Discourse, Ithaca and London 1978 (s. 15-33) (http://books.google.com/books?id=ewrOp9uPjYUC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false); całość: https://archive.org/details/storydiscoursena00chat?q=Story+and+discourse
• Gérard Genette, Narrative Discourse, Cornell University Press, 1980 (https://archive.org/details/NarrativeDiscourseAnEssayInMethod)
• Michał Głowiński (wyd.), Narratologia, Gdańsk 2004.
• Adam Elbanowski, Świadectwa, metafory, fabulacje: współczesna literatura Ameryki Łacińskiej, Wyd. CESLA UW, Warszawa 2013.

• Seymour Chatman, Story and Discourse, Ithaca and London 1978 (s. 15-33) (http://books.google.com/books?id=ewrOp9uPjYUC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false); całość: https://archive.org/details/storydiscoursena00chat?q=Story+and+discourse
• Gérard Genette, Narrative Discourse, Cornell University Press, 1980 (https://archive.org/details/NarrativeDiscourseAnEssayInMethod)
• Michał Głowiński (wyd.), Narratologia, Gdańsk 2004.
• Adam Elbanowski, Świadectwa, metafory, fabulacje: współczesna literatura Ameryki Łacińskiej, Wyd. CESLA UW, Warszawa 2013.

Efekty kształcenia: Wiedza:
Po zakończeniu zajęć student:
• Zna najważniejsze pojęcia teoretycznoliterackie.
• Zna współczesne metodologie badań literackich, ze szczególnym uwzględnieniem narratologii.
• Potrafi rozpoznać podstawowe kategorie w dyskursie literackim.
• Zna teorie powieści i innych gatunków prozatorskich sformułowane przez badaczy literackich oraz pisarzy i krytyków z kręgu literatury latynoamerykańskiej.

Umiejętności
Po ukończeniu zajęć student:
• Czyta, rozumie i interpretuje dzieła literackie zarówno w ich warstwie formalno-językowej jak i formalno-gatunkowej i treściowej, a zwłaszcza zwraca uwagę na szczegóły, niuanse językowe, formalne i znaczeniowe, odnajduje ironię, wieloznaczności, metafory i gry językowe.
• Interpretuje tekst i dyskurs z wielu perspektyw, dokonuje jego pogłębionej analizy.
• Stosuje zdobytą wiedzę teoretycznoliteracką do analizy konkretnych dzieł.
• Rozpoznaje w czytanych tekstach literackich znane z prac teoretycznych techniki literackie.
• Prezentuje własne stanowisko i wyniki własnych analiz w sposób właściwy dla tekstu i dyskursu akademickiego.

Kompetencje społeczne
Po zakończeniu kursu:
• Potrafi formułować i prezentować własne poglądy
• Potrafi dyskutować ze stanowiskami innych osób w sposób właściwy dla dyskusji akademickiej
• Szanuje cudze zdanie i cudzą własność intelektualną
Zakres tematów: Teoria literatury. Analiza tekstu literackiego. Współczesna literatura hispanoamerykańska.
Metody dydaktyczne: 1. Prezentacja wybranego zagadnienia teoretyczno-literackiego; prezentacja tekstu wybranego do analizy.
2. Analiza wybranego tekstu (pokaz audiowizualny)
3. Dyskusja w grupie
Metody i kryteria oceniania: Zaliczenie na ocenę: zaliczenie ustne, obejmujące materiał z zajęć (podstawowe kategorie teoretycznoliterackie oraz umiejętność zastosowania ww. kategorii do konkretnych tekstów).

Efekty kształcenia: Wiedza:
Po zakończeniu zajęć student:
• Zna najważniejsze pojęcia teoretycznoliterackie.
• Zna współczesne metodologie badań literackich, ze szczególnym uwzględnieniem narratologii.
• Potrafi rozpoznać podstawowe kategorie w dyskursie literackim.
• Zna teorie powieści i innych gatunków prozatorskich sformułowane przez badaczy literackich oraz pisarzy i krytyków z kręgu literatury latynoamerykańskiej.

Umiejętności
Po ukończeniu zajęć student:
• Czyta, rozumie i interpretuje dzieła literackie zarówno w ich warstwie formalno-językowej jak i formalno-gatunkowej i treściowej, a zwłaszcza zwraca uwagę na szczegóły, niuanse językowe, formalne i znaczeniowe, odnajduje ironię, wieloznaczności, metafory i gry językowe.
• Interpretuje tekst i dyskurs z wielu perspektyw, dokonuje jego pogłębionej analizy.
• Stosuje zdobytą wiedzę teoretycznoliteracką do analizy konkretnych dzieł.
• Rozpoznaje w czytanych tekstach literackich znane z prac teoretycznych techniki literackie.
• Prezentuje własne stanowisko i wyniki własnych analiz w sposób właściwy dla tekstu i dyskursu akademickiego.

Kompetencje społeczne
Po zakończeniu kursu:
• Potrafi formułować i prezentować własne poglądy
• Potrafi dyskutować ze stanowiskami innych osób w sposób właściwy dla dyskusji akademickiej
• Szanuje cudze zdanie i cudzą własność intelektualną
Zakres tematów: Teoria literatury. Analiza tekstu literackiego. Współczesna literatura hispanoamerykańska.
Metody dydaktyczne: 1. Prezentacja wybranego zagadnienia teoretyczno-literackiego; prezentacja tekstu wybranego do analizy.
2. Analiza wybranego tekstu (pokaz audiowizualny)
3. Dyskusja w grupie
Metody i kryteria oceniania: Zaliczenie na ocenę: zaliczenie ustne, obejmujące materiał z zajęć (podstawowe kategorie teoretycznoliterackie oraz umiejętność zastosowania ww. kategorii do konkretnych tekstów).