Wybrane zagadnienia frazeologii słowiańskiej 3005-LU9FRAZEO
Część tematów szczegółowych - do uzgodnienia i wyboru zgodnie z życzeniem słuchaczy:
- Przedstawienie historii ewolucji koncepcji frazeologicznych; współcześnie funkcjonu¬jące definicje związków frazeologicznych, granice frazeologii; frazeologizmy a przysłowia, powiedzenia, sentencje itd.
- Przegląd słowiańskich dokonań leksykograficznych w ramach frazeologii; słowniki fra¬zeologiczne; założenia semantycznego słownika frazeologicznego
- Najważniejsze problemy teoretyczne frazeologii – trwałość związków frazeologicznych, wariantywność i fakultatywność; relacje między znaczeniem realnym a struktural¬nym itp.
- Frazeologia a norma literacka
- Motywacja frazeologiczna, odbicie realiów społeczno-historycznych we frazeologii; wizja świata we frazeologii; stereotypy frazeologiczne; „my a oni” we frazeologii.
- Tradycja antyczna i biblijna we frazeologii, religia a frazeologia
- Frazeologia ludowa; frazeologia w żargonach (żargon młodzieżowy, przestępczy, żołnierski); sfrazeologizowane expressiva (błogosławieństwa, złorzeczenia, przekleństwa); ustabilizowane porównania.
- Internacjonalizmy frazeologiczne, słowiańskie regionalizmy frazeologiczne; wpływy wzajemne i interferencje (także niesło¬wiań¬skie).
- Frazeologizmy w dziele literackim (np. we fraszce, poezji), literatura jako źródło frazeologizmów
- Pogranicza frazeologii i innych dziedzin językoznawstwa (np. derywacji); frazematyka.
- Frazeologia w języku reklamy, publicystyki, nauki i propagandy politycznej; nowomowa
- Humor oparty na frazeologii – defrazeologizacja i kontaminacja frazeologiczna
- Frazeologia z elementami leksykalnymi z różnych grup semantycznych (części ciała, fauna, flora, zjawiska atmosferyczne, kolory, nazwy pokrewieństwa, verba dicendi, verba movendi)
- Frazeologizmy w praktyce translatorskiej; „fałszywi przyjaciele tłumacza”
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po odbyciu zajęć student roientuje się w poszczególnych rodzajach leksykologii i potrafi wskazać ich główne cechy. Rozróżnia rodzaje frazologizmów i innych ustabilizowanych połączeń wyrazowych. Potrafi określić przynależność kategorialną frazeologizmów nieliterackich. Analizując tekst, rozumie i potrafi wskazać cel użycia frazeologizmu.
Kryteria oceniania
Obecność (max. 2 nieobecności) - 30%
Aktywny udział w zajęciach - 20%
Końcowa praca pisemna - 50%
Praktyki zawodowe
Nie przewidziano.
Literatura
Literatura podstawowa:
- Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, red. J. Bartmiński; Warszawa 1993
- Stałość i zmienność związków frazeologicznych, red. A. M. Lewicki, Lublin 1982
- Problemy frazeologii europejskiej, t. I, red. A. M. Lewicki, Warszawa 1996, t. II, red. A. M. Lewicki, W. Chlebda, Warszawa 1997
- Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa 1997
- M. Głowiński, Nowomowa po polsku, Warszawa 1990
- V. Mokienko, Slavjanskaja frazeologija; Moskva 1980, 1989
- K. Ničeva, Bâlgarska frazeologija, Sofija 1987
- Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, red. M. Basaj i D. Rytel; t. I-, Wrocław 1982- (kolejne tomy)
- A. M. Lewicki, A. Pajdzińska, B. Rejakowa, Z zagadnień frazeologii, Warszawa 1987
- A. Pajdzińska, Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji, Lublin 1993
- I. Daszczyńska, Z zagadnień frazeologii, Słupsk 1983
- S. Kania. J. Tokarski, Zarys leksykologii i leksykografii polskiej, Warszawa 1984 (rozdz. Frazeologia)
Literatura uzupełniająca:
- słowniki ogólne i frazeologiczne jedno- i wielojęzyczne poszczególnych języków słowiańskich (zwłaszcza wstępy teoretyczne)
- słowniki połączeń stałych, łączliwych oraz żargonowe poszczególnych języków słowiańskich i niesłowiańskich
- H. Ułaszyn, Język złodziejski, Łódź 1951
- W. Mizerski (red.), Język polski w tabelach, Warszawa 2000
- Bartol D., O warszawskiej gwarze studenckiej, (w) Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. H. Kurkowska, Warszawa 1981, s. 321-335
- J. Bralczyk, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Uppsala 1987
- Krawczyk A., Co wiemy o frazeologii gwarowej, ZPFiPS 3, 1985, s. 129-137
- Liberek J., Innowacje frazeologiczne w powojennej fraszce polskiej, Poznań 1998
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: