Słowo w kulturze 3005-LIC1-SWK
Celem przedmiotu jest wprowadzenie do wiedzy na temat funkcjonowania słowa w kulturze. Kulturoznawczy charakter przedmiotu umożliwia analizę zarówno tekstów literackich, jak i form twórczości słownej z różnych, pozaartystycznych rejestrów komunikacyjnych – historycznych (posługujących się tradycyjnymi formami przekazu) oraz współczesnych (nasyconych nowoczesnymi mediami). W toku zajęć studenci/tki zapoznają się z najważniejszymi kategoriami analitycznymi oraz z zasadami ich zastosowania w badaniach różnych gatunków ekspresji słownej, uwzględniających społeczno-kulturowe oraz technologiczne uwarunkowania ich funkcjonowania i rozwoju. Obok wypowiedzi literackich i paraliterackich omawiane będą także inne obiekty językowe, takie jak: reklama, przemówienie, mem, graffiti, podcast, sms itd. Program obejmuje także podstawy analizy kulturowej związanej ze sferą oralną, piśmienną i cyfrową oraz najważniejsze teorie dotyczące analizy praktyk słownych oraz komunikacji słownej.
Moduły problemowe:
1. Wprowadzenie: antropologia słowa – praktyki językowe – logosfera
2. Słowo mówione i kultura oralna
3. Słowo w tradycyjnej kulturze ludowej
4. Wynalazek alfabetu a języki słowiańskie
5. Pismo. Kultury cyrograficzna (rękopiśmienna) i typograficzna (druku)
6. Słowo w środowisku cyfrowym
7. Gatunki twórczości słownej w zmieniających się kontekstach kulturowych
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student/ka zna i rozumie:
- w stopniu zaawansowanym problemy i zjawiska z zakresu komunikacji i twórczości słownej we współczesnej kulturze kraju kierunkowego (w tym zależności i powiązania między logosferą a innymi obszarami życia społecznego) oraz teorie i metodologie z zakresu nauk o kulturze i religii służące do badania praktyk językowych, a także funkcjonowania i transformacji gatunków twórczości słownej.
- zagadnienia związane z miejscem określonych praktyk językowych i form twórczości słownej w tradycji, sztuce i historii oraz myśli filozoficznej krajów zachodnio- i południowosłowiańskich, a także z ich wpływem na tożsamość kulturową.
- funkcjonowanie kultury słowa w sferze publicznej w systemach symbolicznych kraju kierunkowego w określonych warunkach historycznych i politycznych oraz oddziaływanie komunikacji językowej i twórczości słownej na fundamentalne dla tych obszarów problemy kulturowe, społeczne i tożsamościowe.
Student/ka potrafi:
- krytycznie analizować zjawiska z zakresu twórczości słownej, a także korzystać z posiadanej wiedzy oraz właściwie dobranych źródeł, by sprawnie problematyzować refleksję nad kulturą z użyciem metod i narzędzi z dziedziny badań nad słowem jako medium komunikacji i działania społecznego.
- dyskutować oraz (posługując się specjalistyczną terminologią) komunikować się z otoczeniem na temat ważnych dla nowoczesnej humanistyki zagadnień dotyczących kultury słowa ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki kraju kierunkowego.
Kryteria oceniania
a) Podstawą oceny końcowej jest: ocena aktywności osoby studiującej (udział w dyskusji, prezentacja przygotowanych przykładów, wykazanie się znajomością zadanych lektur) – 1 ECTS i bieżącego przygotowania do zajęć (lektura wskazanych tekstów, samodzielne wyszukiwanie przykładowego materiału analitycznego, ilustrującego podejmowane na zajęciach zagadnienia) – 2 ECTS oraz ocena z pracy pisemnej (napisanej na podstawie zgromadzonego i opracowanego samodzielnie przez studenta/studentkę materiału) – 1 ECTS
Osoba studiująca ma prawo do dwóch usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w każdym semestrze. Nieobecności należy usprawiedliwiać u osoby prowadzącej. Jedynie osoby z przyznaną Indywidualną Organizacją Studiów na podstawie opinii BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności, jednak nie więcej niż do 50% w każdym semestrze.
Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4
uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności
zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną
pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do przygotowania, korekty i
redakcji tekstów. Analogiczne zastrzeżenie dotyczy języków słowiańskich, których osoby uczestniczące w zajęciach uczą się w Instytucie
Slawistyki Zachodniej i Południowej.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Antropologia słowa: zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, A. Mencwel, R Sulima, Warszawa 2003.
Antropologia praktyk językowych, red. G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, Warszawa 2016.
V. Flusser, Kultura pisma. Z filozofii słowa i obrazu, tłum. P. Wiatr, Warszawa 2018.
Od aforyzmu do zinu: gatunki twórczości słownej, red. G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, P. Rodak, Warszawa 2014.
W. J. Ong Walter, Oralność i piśmienność: słowo poddane technologii, tłum. i red. J. Japola, Warszawa 2011.
A. Petrucci, Pismo: idea i przedstawienie, tłum. A. Osmólska-Mętrak ; red. nauk. J. Kujawiński, Warszawa 2010.
Y. Winkin, Antropologia komunikacji: od teorii do badań terenowych, Warszawa 2007.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: