Translatoryka 3005-KU6TRANS
Translatoryka - zagadnienia szczegółowe:
• Wprowadzenie do teorii przekładu – założenia teoretyczne, typy przekładów.
• Tłumaczenia ustne – teoria i praktyka – spotkanie z osoba zajmująca się tłumaczeniami ustnymi.
• Przekład artystyczny – założenia teoretyczne. Spotkanie z osobą / osobami z Instytutu zajmującymi się tłumaczeniami artystycznymi.
• Tłumaczenia ustne – praktyczne ćwiczenia.
• Tłumaczenia artystyczne – usterki tłumaczeń, źródła błędów, granice kultur, frazeologia, fałszywi przyjaciele tłumacza.
• Nieprzekładalność.
• Rozwarstwienie języka.
• Tłumacz – artysta czy rzemieślnik.
• Egzemplifikacja, praktyczne ćwiczenia
• Tłumaczenia filmów – list dialogowych. Specyficzne problemy związane m.in. z koniecznością redukcji tekstu.
• Tłumaczenia specjalistyczne: naukowe, techniczne, medyczne, prawnicze, faktury, ogłoszenia, tłumaczenia przysięgłe.
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student/ka zna i rozumie:
aparat pojęciowo-terminologiczny dyscypliny
złożoność procesu tłumaczenia oraz specyfiki pracy tłumacza
czynniki konieczne do uwzględnienia podczas przekładu (czas, miejsce, język, styl, emocje, stylizacja, kontekst kulturowy, odbiorca, przeznaczenie)
najważniejsze techniki translatologiczne
Student/ka potrafi:
posługiwać się pojęciami oraz strategiami przekładowymi i ocenić rzeczowość ich zastosowania w konkretnych przypadkach
wykorzystywać swoją wiedzę o języku słowiańskim oraz umiejętności lingwistyczne do tłumaczenia różnych rodzajów tekstów
Student/ka jest gotowa/gotów do:
wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności w praktycznych zastosowaniach, zarówno w życiu społecznym, jak i w sferze ekonomicznej
Kryteria oceniania
Przedmiot kończy się testem zaliczeniowym.
Dopuszczalne są 2 nieobecności w semestrze, każda kolejna nieobecność musi być zaliczona w sposób uzgodniony wcześniej z prowadzącym.
Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na lektoratach języków obcych jest sprawne posługiwanie językiem obcym (użycie właściwej leksyki, struktur gramatycznych i składniowych), zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do przygotowania, korekty i redakcji prac powstających na zajęciach, prac domowych a także testów cząstkowych i egzaminów. Studenci mogą posługiwać się narzędziami SI tylko w sytuacjach, w których prowadzący dopuszcza ich użycie.
Rozkład pracy studenta:
uczestniczenie w zajęciach: 30 h – 1 ECTS
praca własna studenta: 80 h – 3 ECTS
łącznie: 4 ECTS
Literatura
LITERATURA (cześć z propozycji to ewidentnie literatura uzupełniająca)
• Bagajewa I., O nazwach geograficznych w ujęciu translatorycznym, [w:] Przyczynki do teorii i metodyki kształcenia nauczycieli języków obcych i tłumaczy w perspektywie wspólnej Europy. Materiały z XVI Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, red. F. Grucza, Warszawa 1993, 111-117.
• Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu, Poznań: Wydawnictwo a5, 1992.
• Belczyk A., Kilka uwag o tłumaczeniu tytułów, [w:] tegoż, Tłumaczenie filmów, Wilkowice 2007.
• Belczyk A., Nagłówki, podpisy i tytuły, [w:] tegoż, Poradnik tłumacza, Kraków 2009.
• Cieślikowa, A., Jak „ocalić w tłumaczeniu” nazwy własne?, [w:] Między oryginałem a przekładem, z.2, red. Filipowicz-Rudek M., Konieczna-Twardzikowa J., Kraków: Universitas, 1996.
• Dąmbska-Prokop U., Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa 2000.
• Dąmbska-Prokop U., Śladami tłumacza. Szkice, Częstochowa 1997.
• Dzierżanowska H., Przekład tekstów nieliterackich (na przykładzie języka angielskiego), Warszawa 1988.
• Dzierżanowska H., Tłumaczenie tekstów nieliterackich, Warszawa 1977.
• Fornelski P., Kontekstualizacja przekładu. Między mitem wierności a zdradą, [w:] Między orginałem a przekładem, red. M. Filipowicz - Rudek, J. Konieczna - Twardzikowa, t. I, wyd. Universitas, Kraków 1995.
• Fornelski P., Kontekstualizacja przekładu. Między mitem wierności a zdradą., [w:] Między oryginałem a przekładem, z.1, red. Konieczna-Twardzikowa J., Kropiwiec U., Kraków: Universitas, 1995.
• Górska A., Georg Trakl po polsku czyli sposoby łamania szyfru, [w:] Między oryginałem a przekładam, z.2, red. Filipowicz-Rudek M., Konieczna-Twardzikowa J., Kraków: Universitas, 1995.
• Grucza F. (red.), Glottodydaktyka a translatoryka. Materiały z IV Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1981.
• Grucza F. (red.), Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Materiały z VIII Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1985.
• Grucza F. (red.), Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Materiały z IX Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1986.
• Hejwowski K., Kompetencja, język, komunikacja językowa, [w:] Język, kultura - kompetencja kulturowa, red. F. Grucza, Warszawa 1992, s. 71-82.
• Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2004.
• Hejwowski K., Mit nieprzekładalności absolutnej: „tłumaczenie nie jest możliwe”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.
• Hejwowski K., Mit tłumaczenia dosłownego: „litera nie zabije ducha”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.
• Hejwowski K., Mit tłumaczenia funkcjonalnego: „czy wilk może być lampartem?”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.
• Hejwowski K., Tekstualizm a funkcjonalizm - kwestia odpowiedzialności tłumacza, [w:] Teoria i dydaktyka przekładu, Olecko 2003.
• Kielar B. Z., 1973, Angielskie ekwiwalenty polskich terminów prawno-ustrojowych, Warszawa: PWN.
• Kielar B. Z., Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne, Wrocław 1988.
• Kielar B.Z., Zarys translatoryki, Warszawa 2003.
• Korniejenko A., Dlaczego nieprzekładalność jest niemożliwa?, [w:] Między orginałem a przekładem, red. M. Filipowicz - Rudek, J. Konieczna - Twardzikowa, t. I, wyd. Universitas, Kraków 1995.
• Korniejko A., Dlaczego nieprzekładalność jest niemożliwa?, [w:] Miedzy oryginałem a przekładem, z.1, red. Konieczna-Twardzikowa J., Kropiwiec U., Kraków 1995.
• Kozłowska Z, O przekładzie tekstu naukowego (na materiale tekstów językoznawczych), Warszawa 1995.
• Lukszyn J., Tezaurus terminologii translatorycznej, Warszawa 1998.
• Marchwiński A., Status translatorskich technik glottodydaktycznych w świetle koncepcji tzw. tłumaczenia pragmatycznego, “Przegląd Glottodydaktyczny" nr 19, 1989, s. 29-37.
• Pieńkoś J., Autor dzieła i jego tłumacz. Granice swobody i zakres odpowiedzialności, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.
• Pieńkoś J., Teorie przekładu i ich przydatność dla praktyki, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.
• Pieńkoś J., O ekwiwalencji i adekwatności przekładowej, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.
• Pieńkoś J., Tłumaczenie. Pojęcie i definicje, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.
• Piętak Arkadiusz, Zarys teorii tłumaczeniowych (wydanie uzupełnione), Częstochowa 2008.
• Pisarska A., Tomaszkiewicz T., Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań 1966.
• Rusinek M., Prawa pisarskie tłumacza, [w:] O sztuce tłumaczenia, red. M. Rusinek, Wrocław 1955.
• Tomaszkiewicz T., Terminologia tłumaczenia, Poznań 2004.
• Urbanek D., Pęknięte lustro. Tendencje w teorii i praktyce przekładu na tle myśli humanistycznej, Warszawa 2004.
• Wille L., Uniwersalistyczne implikacje teorii przekładu, Rzeszów 2002.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: