The Problem of the Other: Europe and the New World 3223-PI-OG

Introduction. Terminology: The Problem of the Other (Tzvetan Todorov, Ryszard Kapuściński) / The Clash of Civilizations (Samuel Phillips Huntington) / The Clash of Cultures (Marshal Eakin) / Acculturation / Dialogue with the Other (language barrier).
I. Clash of cultures: America and Europe in historical terms.
1. New World, Extraordinary World: America's Marvelous Reality.
1.1. America in the annals of India.
• Krzysztof Kolumb Pisma, PWN, Warszawa 1970.
• Listy o odkryciu Ameryki, Novus Orbis, Gdańsk 1995.
• Hernán Cortés Listy o Zdobyciu Meksyku, Novus Orbis, Gdańsk 1997.
• Bernal Díaz del Castillo, Prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii, Wyd. Łódzkie, Łódź 1986.
• Selection of texts: Adam Elbanowski Nowe Królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, WAB, Warszawa 2006.
• Tzvetan Todorov „Kolumb i Indianie” in: Podbój Ameryki. Problem Innego, Aletheia, Warszawa 1996.

1.2. Lo real maravilloso.
Alejo Carpentier, „Preface” in: Królestwo z tego świata, PIW, Warszawa 2018 https://docer.pl/doc/s1v55e1

2. Cannibal vs. noble savage: Who is the Indian?

• Michel Montaigne „O kanibalach” in: Próby https://bazhum.muzhp.pl/media/files/ER(R)GO_Teoria_Literatura_Kultura/ER(R)GO_Teoria_Literatura_Kultura-r2003-t-n2_(7)/ER(R)GO_Teoria_Literatura_Kultura-r2003-t-n2_(7)-s173-182/ER(R)GO_Teoria_Literatura_Kultura-r2003-t-n2_(7)-s173-182.pdf
• Dysputa w Valladolid (1550-1551), Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2014: Dispute between Bartolomé de Las Casas and Juan Ginés de Sepúlvedą.

3. Acculturation à rebours: The fate of Francisco Martín, the conquistador who became an Indian.

• A.E. Portrety zdobywców i sylwetki niepozornych. Z dziejów Wenezueli i Nowego Królestwa Grenady w XVI wieku. CESLA, Warszawa 2017, p. 9-24.
• A.E “Przypadki Francisca Martina – konkwistadora, który został Indianinem” Kwartalnik Ameryka Łacińska. Nr.4 (66), 2009, p. 34-42. https://bibliotekanauki.pl/articles/28328084

4. Spanish conquistadors in the eyes of the Aztecs: a vision of the vanquished.

• Miguel León Portilla Visión de los vencidos, UNAM, México 2003 (Zmierzch Azteków. Kronika zwyciężonych, PIW, Warszawa 1967).

5. New World in the eyes of the French (La France Antarctique, 1555-1567).

• Jean de Léry Histoire d'un voyage fait en la terre du Brésil, autrement dite Amérique (History of a voyage to the land of Brazil, University of California Press, 1992). https://books.google.pl/books?id=F8qqKoCSWVkC&pg=PA53&redir_esc=y&hl=pl#v=onepage&q&f=false
• André Thevet Les Singularités de la France antarctique, autrement nommee Amerique (The New found worlde, or Antarctike) https://quod.lib.umich.edu/e/eebo/A13665.0001.001/1:30?rgn=div1;view=fulltext

6. New World in the eyes of the English

• Walter Raleigh The Discovery of Guiana https://www.gutenberg.org/files/2272/2272-h/2272-h.htm

7. New World in the eyes of Poles.

• Janusz Tazbir Sarmaci i świat (Prace krytyczne T. 3), Universitas, Warszawa 2001.

8. The language barrier in meeting the Other.
• A.E. „Język a konkwista. Podbój Nowego Królestwa Grenady” in: Ameryka Łacińska – rozumem i sercem, Wydawnictwo CESLA, Warszawa 2003, p.179-201.
9. Naming America: The New World in the encyclopedic discourse of the 16th-18th centuries (dictionaries, lexicons, encyclopedias).

• A.E. „Nowy Świat w piśmiennictwie europejskim XVII wieku”, Ameryka Łacińska, 3-4 (77-78), 2012, p. 43-64. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-7e514134-7fd8-4e49-b33d-72a0eb5c177e
• A.E. Obraz Nowego Świata w piśmiennictwie staropolskim, Studi@ Naukowe, nr. 21, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Kulturologii i Lingwistyki Antropocentrycznej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014. https://portal.uw.edu.pl/documents/7732735/0/SN+21+Adam+Elbanowski+-+Obraz+Nowego+%C5%9Awiata.pdf
• A.E. „Nazywanie Ameryki. Nowy Świat w słownikach w latach 1550-1750”, Prace filologiczne, tom LXIV, 2013, Wydział Polonistyki UW, p. 65-98.https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=4778 [Wydruk]
• A.E. „Nowy Świat w polskich dykcjonarzach od XVI do początku XIX wieku”, Lingwistyka stosowana, nr. 7, 2013, p. 7-32. https://bazhum-muzhp-pl.webpkgcache.com/doc/-/s/bazhum.muzhp.pl/media/files/Lingwistyka_Stosowana_Applied_Linguistics_Angewandte_Linguistik/Lingwistyka_Stosowana_Applied_Linguistics_Angewandte_Linguistik-r2013-t-n7/Lingwistyka_Stosowana_Applied_Linguistics_Angewandte_Linguistik-r2013-t-n7-s7-32/Lingwistyka_Stosowana_Applied_Linguistics_Angewandte_Linguistik-r2013-t-n7-s7-32.pdf

II. The problem of the Other from the perspective of contemporary Latin American writers.

• Alejo Carpentier „Wielki lot” (cap. VIII) in: Królestwo z tego świata, PIW, Warszawa 2018 https://docer.pl/doc/s1v55e1
• Alejo Carpentier Koncert barokowy, Czytelnik, Warszawa 1977. https://chomikuj.pl/ChomikKulturalny/KSI*c4*84*c5*bbKI/Alejo+Carpentier/Alejo+Carpentier+-+Koncert+barokowy,7137523229.pdf
• Mario Vargas Llosa Gawędziarz, Rebis, Poznań 1997. http://www.ebookoteka.pl/ksiazki/gawedziarz-2796#google_vignette
• Leonardo Padura Jak na wietrze pył, Noir sur Blanc, Warszawa 2023.
• Leonardo Padura Heretycy, Noir sur Blanc, Warszawa 2022.

III. The problem of the Other from a global perspective.

3.1. An anthropologist's perspective.

• Claude Lévi Strauss „Szklaneczka rumu” (cap. XXXVIII) in: Smutek tropików. Warszawa 1960 and 2008, Łódź 1992. https://docer.pl/doc/se511n
• Bronisław Malinowski „Wprowadzenie. Przedmowa, metoda i zakres niniejszych badań” in: Argonauci Zachodniego Pacyfiku, PWN, Warszawa 2005 https://docer.pl/doc/ncn8e5x

3.2. The perspective of a historiosopher.
• Arnold Toynbee „Unifikacja świata i zmiana w perspektywie historycznej” in: Cywilizacja w czasie próby, Wyd. Przedświt, Warszawa 1988, 1991 (Civilization on Trial, 1948).
3.3. A philosopher's perspective.
• Leszek Kołakowski „Szukanie barbarzyńcy” in: Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, Znak, Kraków 2012 https://www.scribd.com/doc/254068852/Leszek-Ko%C5%82akowski-Szukanie-Barbarzy%C5%84cy-Z%C5%82udzenia-Uniwersalizmu-Kulturalnego
3.4. Summary
• Ryszard Kapuściński Ten Inny, Znak, Kraków 2006 https://docer.pl/doc/n585evs