Methodology of linguistic studies – synchronous 3003-11B1MS
The course covers theoretical and methodological issues of contemporary linguistics.
Issues:
General division of the sciences. Place of humanities among other types of science. Peculiarity of humanities. Various understanding of culture concept. Interpretation as a basic concept of humanities. Valuing. Linguistics among other sciences.
Linguistic facts as the subject of research. From the text to the system and the other way round. Opposition langue & parole. Triad: system, norm, usage. Problem of language units and constructions. Place of idioms in the language system. Secondary appliance of idioms.
The subject of contemporary linguistics.
Methodological problems of text and discourse research.
Focus on acts of speech and their types. Research on mechanisms of statement understanding. Grice's implicatures. Relevance theory. Interpretation frames.
Methodological basis of semantic researches. Structural and cognitive semantics. Structural and cognitive definition. Semantics and pragmatics (problems of reference).
Structural analysis of meaning of lexemes. Research on synonymic groups. Searching of common and differing elements. Principles of building the explication. Syntax semantics. A. Wierzbicka's theory (alphabet of thoughts).
The role of a corpus research in a lexical meaning reconstruction.
Cognitive liguistcs. Cognitive semantics. Problem of system and text connotations. Encyclopedic knowledge and linguistic knowledge. Research on metaphoric and metonymic shifts in meanings of words. Polysemy and creative usage of words. Metaphor as the action on a text and as the cognitive mechanism.
Type of course
Prerequisites (description)
Course coordinators
Term 2024Z: | Term 2023Z: |
Mode
Learning outcomes
A student who has completed the course:
- skillfully uses notions concerning the methodology of contemporary linguistics (Polish and foreign);
- compares and criticizes research methods elaborated by contemporary linguistics;
- employs literature, both Polish and foreign;
- uses corpora, tools and resources of language technology;
- identifies research issues.
Assessment criteria
- checking attendance
- project for grade
2 unexcused absences are allowed, more absences require justification.
Estimated workload for students:
- participation in the lecture 30 hours
-preparation for the test 60 hours.
Bibliography
LITERATURA PRZEDMIOTU (W WYBORZE)
Ajdukiewicz K., 1985, Metodologiczne typy nauk, (w:) Język i poznanie 1. W-wa.
Pelc J., 2000, Myśli o jęz. humanistyki, (w:) Język współcz. humanistyki. W-wa.
Saussure F., 1961, Kurs językoznawstwa ogólnego. W-wa, R. III, 2.
*
Beaugrande R., Dressler W., 1990, Wstęp do lingwistyki tekstu, W-wa.
Dobrzyńska T., 1993, Pojęcie tekstu. Tekst – całościowy komunikat, (w:) Tekst: próba syntezy. W-wa.
Labocha J., 1996, Tekst, wypowiedź, dyskurs, (w:) Styl a tekst. Opole.
Bartmiński J., Niebrzegowska S., 2009, Tekstologia, W-wa.
van Dijk T., 2001, Badania nad dyskursem, (w:) Dyskurs jako struktura i proces. W-wa
Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. W-wa
*
Austin J., 1974, Performatywy i konstatacje, (w:) Brytyjska szkoła analityczna. W-wa
Searle J., 1987, Czynności mowy. W-wa
Grice H., 1977, Logic and Conversation, Przegląd Hum. 6
*
Sperber D., Wilson D., Relewancja: komunikacja i poznanie, Kraków 2011.
*
I. Szymańska, Semantyka ram: rozwój koncepcji i kierunki zastosowań, [w:] Metodologie językoznawstwa…, Łódź 2010, s. 91-108
R. Tokarski, Semantyka nazw barw, Lublin 1995 i n.
*
Apresjan J., 1972, Definiowanie znaczeń leksykalnych jako zagadnienie semantyki teoretycznej, (w:) Semantyka i słownik, Wrocław
________, 2000, Semantyka leksykalna. W-wa, rozdz. II
*
Bartmiński J., Tokarski R., 1993, Definicja semantyczna: czego i dla kogo? [w:] O definicjach i definiowaniu, red. J. Bartmiński i R. Tokarski. Lublin.
Bartmiński J., 2006, Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji, [w:] tegoż: Językowe podstawy obrazu świata. Lublin.
Tokarski R., 2006, Konotacja semantyczna – strukturalistyczna czy kognitywna?, [w:] Językoznawstwo Kognitywne III, red. O. Sokołowska, D. Stanulewicz, Gdańsk , s. 209-226.
Kardela H., 2006, Metodologia językoznawstwa kognitywnego, [w:] P. Stelmaszczyk (red.) Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne, Łódź, Wydawnictwo UŁ.
*
Wierzbicka A., 1999, Język – umysł – kultura. W-wa, s. 5-10.
*
Dobrzyńska T., 1994, Mówiąc przenośnie...W-wa.
Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu. W-wa.
*
Grzegorczykowa R., 1998, O rozumieniu prototypu i stereotypu we współczesnych teoriach semantycznych, [w:] Język a kultura , t. 12, red. J. Anusiewicz i J. Bartmiński. Wrocław.
Tabakowska E., 1995, Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa
kognitywnego, Kraków. Wydawnictwo Oddziału PAN.
*
Waszakowa K., 2011, Najnowsze metodologie badań porównawczych w zakresie semantyki leksykalnej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. LXVII, s. 117-137.
WYBRANE PODRĘCZNIKI AKADEMICKIE
Grzegorczykowa R., 2001 i nast., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej.
Warszawa.
Kleiber G., 2003, Semantyka prototypu. Kategorie i znaczenie leksykalne. Kraków (wybór); szcz. r. II.
Langacker R., 2009, Gramatyka kognitywna.Wprowadzenie. Kraków.
Tabakowska E., red., 2001, Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków,
Taylor J.R., 2007, Gramatyka kognitywna. Red. nauk. E. Tabakowska. Kraków.
Tokarski R., 2013, Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin.
Notes
Term 2023Z:
None |
Term 2024Z:
None |
Additional information
Additional information (registration calendar, class conductors, localization and schedules of classes), might be available in the USOSweb system: