Inkowie: dzieje i kultura 7700-IDIK-OG

Zajęcia przedstawią słuchaczom zarys problematyki organizacji społecznej, religijnej i ekonomicznej Państwa Inków. Omówione zostaną również wydarzenia, które doprowadziły do upadku tego państwa w latach 1532-1539 (tradycyjnie kojarzonego z hiszpańską Konkwistą) oraz dzieje neo-inkaskiego państwa Vilcabamba (1539 - 1572), obejmującego tereny na wschodnich stokach Andów.
Zajęcia mają formę wykładu i kończą się egzaminem pisemnym.
Tematy, które będą poruszone na wykładach - wybór (uwaga – w trakcie jednego wykładu może być omówionych kilka tematów):
- „Zajęcia wprowadzające. Źródła do badania Imperium Inków. Polskie badania nad Inkami”
- „Geografia i przyroda regionu Andyjskiego. Uwarunkowania ekologiczne rozwoju kultur andyjskich”
- „ Przed inkaskie kultury Andów: zarys”
- „Quipu, tocapu, quillca: czy Inkowie mieli pismo?”
- „Huaca- o koncepcji bóstwa w kulturach andyjskich”
- „1513 -1528. Hiszpańska penetracja na obszar Zachodniego Wybrzeża Ameryki Południowej. Pierwszy kontakt z Państwem Inków czyli: kto tłumaczył?”
- „Cajamarca 1532. Atahuallpa i brewiarz czyli o problemie rozmowy z bóstwami””
- „1533. Egzekucja Atahuallpy albo o pierwszym taktycznym sojuszu inkasko-hiszpańskim”
- „ 1533 – 1536. Koegzystencja hiszpańsko-inkaska czyli kto kogo uważał za swego poddanego?
- „1536 – 1539 – Wielka rewolta antyhiszpańska, czyli próba inkaskiej Rekonkwisty.
- Rytualne aspekty inkaskiej praktyki wojennej albo: dlaczego nie można walczyć w czasie Nowiu Księżyca?
- Ich Wysokości Sapan Inca i Coya, albo: dlaczego Władca nie mógł być stanu wolnego? Rytualne i polityczne prerogatywy mężczyzn i kobiet w sprawowaniu najwyższej władzy w Państwie Inków.
- Infrastruktura Państwa Inków: centra administracyjne, drogi, tarasy uprawne składy i in.”
„Dlaczego Władca musi być szczodry? Wzajemność, grzech, kontrakt – podstawowe kategorie relacji społecznych w kulturze Inków”
- Vilcabamba 1539 – 1572 – ostatni bastion Inków.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z rozwojem kulturowym na obszarze obszaru andyjskiego (w szczególności Państwa Inków). Znajomość języka angielskiego lub hiszpańskiego na poz. B2

Koordynatorzy przedmiotu

Mariusz Ziółkowski

Efekty kształcenia

Wiedza:
Studenci mają szczegółową wiedzę o prekolumbijskich społecznościach Peru obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii obszaru andyjskiego (K_W05)
Studenci mają podstawową wiedzę o powiązaniach archeologii kultury Inków z etnohistorią (badaniami źródeł historycznych i etnografią) Peru (K_W06)

Umiejętności:
Studenci umieją rozpoznawać różne rodzaje wytworów kultury materialnej Inków łącznie z ich kontekstem i przeprowadzać ich krytyczną analizę i interpretację (K_U10)

Studenci umieją wykrywać proste zależności między artefaktami a dawnymi procesami kulturowymi i społecznymi (K_U13)
Kompetencje:
Studenci są gotowi do uznania istotnego znaczenia pozostałości materialnych, języków starożytnych i źródeł pisanych jako elementu dziedzictwa kulturowego ludzkości K_K02)
Studenci są gotowi do uznania krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i historycznych dotyczących kultury Inków ze świadomością wieloaspektowości ich interpretacji (K_K04)

Studenci są gotowi do uznania i poszanowania różnych punktów widzenia determinowanych różnym podłożem kulturowym (K_K12)

Kryteria oceniania

Egzamin pisemny w oparciu o notatki z wykładu i literaturę przedmiotu. Obecność nie jest wymagana. Warunkiem uzyskania oceny pozytywnej z przedmiotu jest zdobycie minimum 51% maksymalnej liczby punktów.

Literatura

Literatura obowiązkowa:
Jan Szemiński, Mariusz S. Ziółkowski "Mity, rytuały i polityka Inków", PIW, wydanie II rozszerzone, Warszawa 2014.
Szemiński, Jan, Inkowie o Inkach: antologia. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydział „Artes Liberales”, 2015.

Rozszerzona:

Posern-Zieliński, Aleksander Kraina Inkarrí: Szkice etnologiczne o Peru. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985
Garcilaso de la Vega, El Inca. O Inkach uwagi prawdziwe. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2017.
Rostworowski de Diez Canseco, María, (tłum. i red.: Patrycja Prządka-Giersz, Miłosz Giersz, i Mariusz S. Ziółkowski). Historia państwa Inków. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2007.
Wiliam Hickling PRESCOTT, Podbój Peru, tłum. F. Bartkowiak, Warszawa 1971, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gasparini, Graziano, i Luise Margolies. Inca Architecture. Bloomington: Indiana University Press, 1980. (BUW Wolny Dostęp, sygn. 525361, F3429.3.A65 G3713 1980;)

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 7700-IDIK-OG w USOSweb