Dydaktyka matematyki II semestr 4501-SPSEM-DM2
1. Planowanie lekcji
· Struktura lekcji. Rozpoczęcie i domknięcie lekcji.
· Zadanie. Poziom taksonomiczny zadania.
· Planowanie kolejnych kroków rozwoju kompetencji. Układanie zadań w cykle.
· Metody, strategie, techniki pracy na lekcjach matematyki. Warunki ich efektywnego wykorzystania.
· Koncepcja klasy zróżnicowanej.
· Monitorowanie. Techniki monitorowania.
2. Wprowadzenie do matematyki szkolnej.
· Zagadnienia matematyki szkolnej:
cele nauczania matematyki szkolnej. Źródła materiałów dydaktycznych. Kategorie i cele zadań edukacyjnych na lekcji matematyki.
· Zagadnienia dydaktyczne:
specyfika myślenia matematycznego uczniów na etapie przedszkolnym i wczesnoszkolnym (kształtowanie się pojęcia liczby, umiejętności liczenia i wykonywania podstawowych działań arytmetycznych, wyobraźnia geometryczna, zadania tekstowe).
3. Liczby naturalne i całkowite.
· Zagadnienia matematyki szkolnej:
podstawowe działania arytmetyczne, system pozycyjny, algorytmy działań pisemnych a obliczenia pamięciowe, cechy podzielności liczb, liczby ujemne, wykorzystanie kalkulatora na lekcji matematyki, szacowanie.
· Zagadnienia dydaktyczne:
rozwijanie umiejętności algorytmicznych a rozwijanie umiejętności rozumowania, błędy i błędne przekonania uczniów, różne podejścia do nauczania danego zagadnienia, rozwijanie intuicji matematycznej, modelowanie pojęć matematycznych.
4. Ułamki.
· Zagadnienia matematyki szkolnej:
pojęcie ułamka zwykłego, różne aspekty rozumienia ułamka, ułamek zwykły a ułamek dziesiętny, działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych.
· Zagadnienia dydaktyczne:
modelowanie pojęć, analiza podręczników, learning progressions, analiza rozumowań uczniów, praca z grupą zróżnicowaną, praca domowa.
5. Geometria płaska i przestrzenna.
· Zagadnienia matematyki szkolnej:
podstawowe pojęcia geometryczne, obwód, pole, objętość - intuicje i trudności z rozumieniem pojęć, podstawowe własności geometryczne (w tym wzory), konstrukcje geometryczne, własności figur płaskich, twierdzenie Pitagorasa, rysunek w stereometrii.
6. Zadania tekstowe.
· Zagadnienia matematyki szkolnej:
selekcja informacji – czytanie tekstu matematycznego, porównywanie różnicowe i ilorazowe, odwracanie relacji, niealgebraiczne sposoby rozwiązywania zadań, zadania z kilkoma warunkami, kształtowanie się rozumienia zmiennej, wprowadzenie do rozwiązywania równań.
· Zagadnienia dydaktyczne:
język matematyki szkolnej, rozwijanie umiejętności modelowania i tworzenia strategii, komunikacja (podawanie instrukcji, zadawanie pytań), organizowanie pracy zespołowej.
7. Proporcjonalność.
· Zagadnienia matematyki szkolnej:
jednostki i skala, prędkość, droga, czas, obliczenia procentowe i inne wykorzystujące rozumowanie proporcjonalne.
· Zagadnienia dydaktyczne:
wykorzystanie błędu w procesie uczenia się, diagnozowanie.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Student/ka zna i rozumie
· cele nauczania matematyki opisane w podstawie programowej,
· związki między różnymi pojęciami i działami matematyki szkolnej, a także z tematami pojawiającymi się na innych przedmiotach,
· proces kształtowania się u uczniów kompetencji matematycznych na danym etapie edukacyjnym oraz w szerszej perspektywie (powiązanie z poprzednim i następnym etapem edukacyjnym),
· różne podejścia do nauczania zagadnień danego obszaru matematyki szkolnej,
· najczęstsze trudności i błędne przekonania uczniów związane z kluczowymi pojęciami i umiejętnościami danego obszaru matematyki szkolnej,
· różne rodzaje zadań edukacyjnych charakterystycznych dla lekcji matematyki oraz źródła, z których może czerpać wiedzę i inspirację do ich planowania,
· sposoby organizacji pracy nad problemem matematycznym, w tym pracy zespołowej,
· strukturę lekcji i cyklu lekcji oraz funkcje jej poszczególnych części,
· metody, strategie i techniki pracy na lekcjach matematyki oraz warunki ich efektywnego wykorzystania,
· sposoby diagnozowania, monitorowania i oceniania uczniów,
· zasady planowania procesu dydaktycznego (m.in. wyznaczania celów edukacyjnych, projektowania zadań, lekcji i cyklu lekcji, dobierania technik i metod pracy, oceniania),
· sposoby dostosowania procesu dydaktycznego do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczniów.
Umiejętności
Student/ka potrafi:
· zaprojektować lekcję (m.in. wyznaczyć cele i wybrać treści kształcenia, zaplanować sposób rozpoczęcia i zakończenia lekcji, zaprojektować zadania i działania edukacyjne, dobrać metody nauczania oraz sposób monitorowania osiągnięć uczniów),
· zaplanować i przeprowadzić zadania edukacyjne oraz lekcje rozwijające u uczniów:
a. umiejętności algorytmiczne;
b. intuicję matematyczną i wyobraźnię geometryczną;
c. głębokie rozumienie pojęć;
d. umiejętność prowadzenia rozumowań matematycznych;
e. umiejętność argumentowania;
f. umiejętność analizowania i interpretowania informacji;
g. umiejętność tworzenia modeli matematycznych (również dla sytuacji praktycznych),
· dobierać treść i formę zadania edukacyjnego w zależności od założonego celu,
· dostosować treści i metody nauczania do potrzeb i możliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz pracować ze zróżnicowaną klasą,
· umiejętnie komunikować się z uczniami (tłumaczyć, podawać instrukcję, zadawać pytania, prowadzić dyskusję, wspierać komunikację pomiędzy uczniami),
· przewidywać trudności uczniów oraz wykorzystywać błędy jako okazję do uczenia się,
· monitorować pracę i sposób myślenia uczniów za pomocą różnych metod i planować dalsze działania w oparciu o pozyskaną wiedzę,
· diagnozować umiejętności matematyczne uczniów na podstawie sposobu i efektów ich pracy, wykorzystując zdobytą wiedzę teoretyczną,
· oceniać przebieg procesu uczenia się/nauczania oraz udzielać uczniom informacji zwrotnej,
· wspierać proces dydaktyczny, wykorzystując gotowe i samodzielnie zaprojektowane materiały i pomoce naukowe, a także technologie informacyjne,
· obserwować procesy edukacyjne, poddawać refleksji i wykorzystywać wyniki obserwacji do analizy i oceny własnej pracy dydaktycznej.
Postawy
Student/ka:
· świadomie i odpowiedzialnie podchodzi do planowania procesu uczenia się uczniów, rozwijanie ich kompetencji matematycznych oraz wspieranie ich w rozwoju osobistym i społecznym,
· jest świadomy/a znaczenia współpracy uczniów oraz współpracy nauczyciela z uczniami, rodzicami i innymi nauczycielami w celu tworzenia środowiska sprzyjającego uczeniu się,
· poddaje refleksji i samoocenie swoje działania dydaktyczno-wychowawcze oraz ich efekty,
· czuje potrzebę ciągłego rozwijania swoich kompetencji, diagnozuje własne potrzeby w zakresie doskonalenia zawodowego i planuje własny rozwój,
· współpracuje z innymi osobami (studentami, nauczycielami, wykładowcami) w celu wymiany doświadczeń oraz otrzymania informacji zwrotnej dotyczącej własnej praktyki.
Kryteria oceniania
Podstawą zaliczenia i oceny semestralnej jest:
odpowiednia frekwencja, określona w „Szczegółowych zasadach studiowania na studiach podyplomowych „Szkoła Edukacji PAWF i UW”;
wykonanie zadań realizowanych podczas zajęć oraz poza zajęciami;
terminowa, zgodna z kryteriami realizacja długoterminowych zadań zaliczeniowych.
Literatura
Black P. i inni (2006). Jak oceniać, aby uczyć. Warszawa: CEO.
Hurt K. M., Kuchermann D. (2004), Children Understanding of Mathematics 11-16, Eastbourne, Antony Rowe Publishing Services.
Humphreys, C. Parker R. (2015) Making Number Talks Matter, Portland, Stenhouse Publishers.
Marzano R. (2012). Sztuka i teoria skutecznego nauczania. Warszawa: CEO.
Moss C.M, Brookhart S.M. (2014). Cele uczenia się. Jak pomóc uczniom zrozumieć każdą lekcję. Warszawa: ORE.
Polya G. (2012), Jak to rozwiązać, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Schoenfeld, A. H., & the Teaching for Robust Understanding Project. (2016). An Introduction to the Teaching for Robust Understanding (TRU) Framework. Berkeley, CA: Graduate School of Education. Retrieved from http://truframework.org or http://map.mathshell.org/trumath.php.
Skemp R. (1976). Understanding Relational Understanding and Instrumental Understanding, Mathematics Teaching, 77, 20-30.
Szurek M. (2006) O nauczaniu matematyki. Wykłady dla nauczycieli I studentów, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe.
Tomlison C.A. (2014). The differentiated classroom. Alexandria, VA, USA: ASCD.
Watson A., Jones K., Pratt D. (2013). Key Ideas in Teaching Mathematics. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press.
Wiggins G., Mc Tighe J. (2006). Understanding by Design. New Jersey, Ohio, USA: Pearson.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: