Przegląd nauk społecznych dla uczących wiedzy o społeczeństwie. Gramatyka cywilizacji. I semestr 4501-SPSEH-GC1
Szkolna wiedza o społeczeństwie obejmuje treści powiązane z kilkoma naukami: socjologią, politologią, stosunkami międzynarodowymi, prawem, psychologią społeczną, filozofią polityczną i ekonomią. Celem kursu jest nie tylko uporządkowanie pojęć z tych dziedzin oraz uzupełnienie wiedzy w zakresie objętym aktualnymi podstawami programowymi szkół podstawowych i średnich, ale także przygotowanie nauczycieli i nauczycielek do samodzielnego eksplorowania tego rozległego terytorium, zwłaszcza w sytuacji jego dynamicznych zmian. Osoby prowadzące lekcje z wiedzy o społeczeństwie w szkole najbardziej chyba spośród wszystkich nauczycieli doświadczają dezaktualizacji informacji oraz tego, jak żywa debata naukowa wyznacza nowe kierunki poznania i myślenia o świecie współczesnym.
Zarazem kurs niniejszy okazuje się niezbędnym uzupełnieniem przygotowania merytorycznego historyków i historyczek, zgodnie ze słowami Fernanda Braudela: vous savez bien que la limite entre le monde des morts et le monde des vivants se déplace à chaque instant, qu’il n’y a pas de limite entre passé et présent, si bien que l’histoire et la sociologie devraient toujours collaborer, alors qu’elles se heurtent quelquefois comme des visions différentes du monde. (…) Il faut donner sa pleine signification à la très forte remarque de Lucien Febvre : l’histoire n’est pas seulement l’étude du passé, mais aussi l’étude du temps présent.[1] „Papież historyków” przypomina też o konieczności wyczulonej uwagi skierowanej na współczesność: Privilège immense! Qui saurait, dans les faits mêlés de la vie actuelle, distinguer aussi sûrement le durable et l’éphémère ? Pour les contemporains, les faits se présentent trop souvent, hélas, sur un même plan d’importance, et les très grands événements, constructeurs de l’avenir, font si peu de bruit – ils arrivent sur des pattes de tourterelles, disait Nietzsche – qu’on en devine rarement la présence.[2]
Nie jest zatem przypadkiem, że tytuł kursu powtarza tytuł legendarnego podręcznika braudelowskiego przygotowującego uczniów do studiów w Grandes Ecoles – „Gramatyka cywilizacji”.[3]
[1] Fernand Braudel, Les ambitions de l’Histoire, Paris 1997, s.167
[2] Tenże, “Pour une économie historique”, Revue économique, Vol. 1, nr 1, 1950, s. 38
[3] Tenże, „Gramatyka cywilizacji”, Warszawa 2006. Jean-François Mattéi tak wyjaśnia braudelowską synekdochę użytą w tytule pracy: Tout comme la syntaxe grammaticale ramène les différents éléments de la phrase à leur unité de fonction, pour en révéler le sens, la syntaxe historique ordonne les différents rythmes du temps à leur unité d’origine, pour en dévoiler la continuité. (J-F Mattéi, „Fernand Braudel et la grammaire des civilisations”, https://www.revuedesdeuxmondes.fr/wp-content/uploads/2016/11/0d247125fe5b84a6b2abb3f684bcee73.pdf, dostęp 14.01.2019 r.)
|
W cyklu 2023L:
W zakresie wiedzy student/ka: W zakresie postawy student/ka: Studenci zapoznają się ze słownikiem, teoriami i kluczowymi dyskusjami w prawie, politologii, socjologii, psychologii społecznej, nauce o stosunkach międzynarodowych, filozofii politycznej oraz ekonomii (w zakresie tematycznym wyznaczanym przez szkolne podstawy programowe). Otrzymują także przegląd literatury i netografię oraz wskazówki dotyczące kierunków i sposobów samodzielnego poszerzania wiedzy w przedmiocie kursu. Semestr 1 obejmuje zakres socjologii i psychologii społecznej w podstawie programowej wiedzy o społeczeństwie. |
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy student/ka:
rozumie podstawowe pojęcia i teorie nauk społecznych niezbędne do prowadzenia zajęć z wiedzy o społeczeństwie w szkole,
ma podstawową orientację w naukach społecznych, w stopniu pozwalającym mu / jej krytycznie śledzić wypowiedzi przedstawicieli tych nauk w debacie publicznej,
zna rzetelne i aktualizowane opracowania będące przeglądami wiedzy z dziedziny nauk społecznych oraz wiarygodne publikatory, tradycyjne i internetowe, pozwalające na bieżąco uzupełniać wiedzę,
zna trendy badawcze w domenie nauk społecznych i humanistycznych
rozumie zasady tworzenia projektów edukacyjnych, w tym projektów typu service-learning
W zakresie umiejętności student/ka:
łączy wiedzę z zakresu różnych nauk humanistycznych i społecznych tworząc wielowątkową opowieść o świecie współczesnym,
krytycznie analizuje wydarzenia bieżące i interpretuje jej korzystając z dorobku nauk społecznych i humanistycznych,
współtworzy z uczniami interdyscyplinarne projekty pozwalające zastosować instrumentarium pojęciowe nauk społecznych
dokonuje transpozycji dydaktycznej poznanej wiedzy naukowej.
W zakresie postawy student/ka:
ma nawyk aktualizowania swojej wiedzy w zakresie prawa, stosunków międzynarodowych, socjologii, psychologii społecznej, ekonomii i filozofii politycznej,
ceni interdyscyplinarność,
nie zadawala się powierzchownym oglądem rzeczywistości: konfrontuje różne perspektywy i stara się głęboko zrozumieć bieg rzeczy (braudelowski rytm czasu ludzkiego).
Kryteria oceniania
Kurs zalicza się zgodnie z zasadami ogólnymi Szkoły Edukacji, w szczególności z uwzględnieniem właściwej frekwencji i wywiązania się z zadań wynikających z zajęć.
Student(ka) wykonuje w każdym semestrze zadanie zaliczeniowe polegające na zaprojektowaniu trzech zadań edukacyjnych z wos, odpowiednio do zakresów tematycznych, nad którymi pracuje w danym semestrze.
Literatura
Podstawa programowa kształcenia ogólnego. Historia i teraźniejszość. Wiedza o społeczeństwie. Zakres podstawowy i rozszerzony. Szkoła podstawowa i ponadpodstawowa (www.podstawaprogramowa.pl)
P. Sarnecki (red.), “Prawo konstytucyjne Rzeczpospolitej Polskiej”, Warszawa 2013
M.Droba, “Plansze Becka. Podstawy prawa”, Warszawa 2008
T. Żyro, “Wstęp do politologii”, Warszawa 2003
K. Dodds, „Geopolityka”, Warszawa 2020
Wybór „Roczników Strategicznych” WNP i SM Uniwersytetu Warszawskiego
A.Chojan, Polityka zagraniczna Polski w latach 1989-2020, Warszawa 2021
R.Dalton, H.G.Klingemann, “Zachowania polityczne”, t. 1 i 2, Warszawa 2020
A. de Tocqueville, “O demokracji w Ameryce”, Warszawa 2019
Anthony Giddens, Philip W. Sutton, “Socjologia. Wydanie nowe”, Warszawa 2023
Piotr Sztompka, “Socjologia. Analiza społeczeństwa”, Kraków 2002
Philip G. Zimbardo, Richard J. Gerrig, “Psychologia i życie”, Warszawa 2012
Wybór tekstów używanych podczas zajęć przekazanych studentom / kom przez platformę Moodle
|
W cyklu 2023L:
Podstawa programowa kształcenia ogólnego. Historia i teraźniejszość. Wiedza o społeczeństwie. Zakres podstawowy i rozszerzony. Szkoła podstawowa i ponadpodstawowa (www.podstawaprogramowa.pl) wybór tekstów używanych podczas zajęć przekazanych studentom / kom przez platformę Moodle |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: