Psychologiczne podstawy rozwoju i edukacji II semestr 4501-SPSE-PPR1
Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z podstawową współczesną wiedzą z dziedziny psychologii rozwojowej, pozwalającą rozpoznawać i rozumieć procesy warunkujące uczenie i wychowanie dzieci i młodzieży oraz procesy samorozwoju nauczyciela. Celem kursu jest pokazanie, jak użyteczna może być wiedza oparta na badaniach naukowych z jednej strony, ale i jak krytycznym należy być wobec rozmaitych źródeł oferujących informacje pseudo psychologiczne. Kurs służy rozwijaniu i pogłębianiu wiedzy o rozwoju dzieci i młodzieży, oraz poszerzeniu jej o rozumienie mechanizmów nabywania wiedzy i kompetencji w zakresie języka, czytania, pisania, matematyki oraz rozumienia praw rządzących światem fizycznym i biologicznym, a także wprowadzaniu elementów wiedzy na temat rozwoju przez całe życie, w tym rozwoju zawodowego nauczycieli.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Studentka/student potrafi opisać główne zjawiska rozwoju poznawczego, emocjonalnego i społecznego, jakie zachodzą między 6 a 18 rokiem życia.
Studentka/Student potrafi opisać przebieg typowego i rodzaje nietypowych procesów rozwojowych (w tym szczególne uzdolnienia i najczęstsze trudności i zaburzenia rozwoju poznawczego, emocjonalnego i społecznego – zwłaszcza te, które mogą mieć bezpośredni wpływ na funkcjonowanie dzieci i młodzieży w szkole).
Studentka/student wie, jakie są skuteczne metody wspierania dzieci i młodzieży z trudnościami i zaburzeniami rozwojowymi.
Umiejętności:
Studentka/student posiada umiejętność obserwowania, interpretowania i wyjaśniania sytuacji psychologicznych oraz relacji między nimi w kontekście rozwojowym i edukacyjnym.
Studentka/student posiada umiejętność obserwowania zachowań człowieka i odróżniania obserwacji od interpretacji. Student umie interpretować te zachowania i stawiać hipotezy dotyczące procesów rozwojowych i procesów uczenia.
Studentka/student posiada umiejętność formułowania i uzasadniania własnych opinii.
Studentka/student potrafi zauważyć i nazwać specyficzne potrzeby edukacyjne uczniów, oraz tworzyć trafne hipotezy na temat sposobów ich zaspokajania.
Studentka/student potrafi zauważyć i nazwać różnice indywidualne w zakresie zdolności i umiejętności.
Postawy:
Studentka/student rozumie znaczenie współczesnej wiedzy psychologicznej w pracy nauczyciela.
Studentka/student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności i potrafi konstruktywnie reagować na informacje zwrotne.
Studentka/student potrafi pracować w zespole i zespołowo projektować zadania związane z obserwacją i opisem zachowania uczniów w klasie z uwzględnieniem podstawowych mechanizmów psychologicznych.
Studentka/student potrafi przyjmować odpowiedzialność za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje, prowadzone działania oraz ich skutki.
Studentka/student umiejętnie i krytycznie wykorzystuje różne źródła wiedzy psychologicznej, potrafi ocenić ich wiarygodność. Potrafi zastosować je w swojej pracy pedagogicznej
Kryteria oceniania
Test zaliczeniowy
Literatura
LITERATURA PODSTAWOWA:
Kamza, A. (2014). Rozwój dziecka. Wczesny wiek szkolny. W: A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego nauczyciela. Seria I. Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania. Tom 3. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Ostaszewski, K. (2012). Pojęcie klimatu szkoły w badaniach zachowań ryzykownych młodzieży. Edukacja, 4(120), 22-38.
Piotrowski, K., Ziółkowska, B., Wojciechowska, J. (2014). Rozwój nastolatka. Wczesna faza dorastania. W: A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego nauczyciela. Seria I. Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania. Tom 5. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Piotrowski, K., Wojciechowska, J., Ziółkowska, B. (2014). Rozwój nastolatka. Późna faza dorastania. W: A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego nauczyciela. Seria I. Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania. Tom 6. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Pyżalski, J. (2021). Zdrowie psychiczne i dobrostan młodych ludzi w czasie pandemii COVID-19 – przegląd najistotniejszych problemów. problemów. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 20(2), 92-115.
Sikorska I., Adamczyk-Banach M., Polak M. (2019). Zasoby odporności psychicznej dziecka – co wiedzą o nich rodzice i nauczyciele, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, vol. 14, nr 2(52), s. 23–39.
Suchańska, A. (2007). Obserwacja i rozmowa w diagnozie psychologicznej. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i profesjonalne.
Wójcik, A. (2021). Dużo samobójstw, niskie zadowolenie z życia. Polska na dole rankingu ONZ o sytuacji dzieci.
Zimbardo, P. G., Johanson, R. L., McCann, V. (2010). T1. Psychologia, kluczowe koncepcje. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
LITERATURA DODATKOWA:
Brzezińska, A.I., Ziółkowska, B., Appelt, K. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Gdańsk: GWP. (R.2)
Cefai, C., Simões, C., & Caravita, S. (2021). A systemic, whole-school approach to mental health and well- being in schools in the EU’ NESET report. Publications Office of the European Union.
Grzegorzewska, I., & Cierpiałkowska, L. (2020). Psychopatologia rozwojowa. Integrujące podejście do zdrowia i zaburzeń dzieci i młodzieży. In I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, & A. Borkowska (Eds.), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży (pp. 137-162). Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Kołakowski, A. (2016). Budowanie ustrukturyzowanego i przyjaznego środowiska w klasie. In M. Jerzak (Ed.), Zaburzenia psychiczne i rozwojowe dzieci a szkolna rzeczywistość. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ryś, M., Trzęsowska-Greszta, E. (2018). Kształtowanie się i rozwój odporności psychicznej. Kwartalnik Naukowy, 2(34), 164-195.
Rzecznik Praw Dziecka. (2021). Ogólnopolskie badanie jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce. Obszar nr 3 Samopoczucie psychiczne. Rzecznik Praw Dziecka.
United Nations Children’s Fund. (2021). The State of the World’s Children 2021: On My Mind – Promoting, protecting and caring for children’s mental health. UNICEF
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: