Dydaktyka literatury i jęz. polskiego 4501-SME-DL
Wprowadzanie proponowanych metod poprzedzone jest wspólnym namysłem nad filozofią nauczania. Rozmowy o niej będą szansą wpierw na stworzenie charakterystyki dotychczas porządkującej warsztat pracy uczestników i uczestniczek, a następnie refleksji nad ewentualnymi zmianami w myśleniu o nauczaniu i uczeniu się. Podczas zajęć uczestniczki i uczestnicy otrzymają możliwość projektowania i praktykowania działań lekcyjnych wykorzystujących nowoczesne metody i techniki dydaktyczne o udowodnionej skuteczności. Namysł nad wagą i skutecznością działań pedagogicznych dotyczyć będzie:
kwestii związanych z podmiotowością uczniów w procesie uczenia się, którym sprzyjają działania metakognitywne w odniesieniu do linii rozwoju kompetencji polonistycznych;
strategii czytania w szkole, w tym pracy z lekturą, tekstami nieliterackimi oraz krótkimi tekstami na lekcjach języka polskiego;
roli kontekstów dla działań i efektów interpretacyjnych;
ekokrytycznych interpretacji literatury na lekcji języka polskiego
Nowej Szkoły Badań o Zagładzie i jej szkolnych zastosowań;
biografizmu na lekcji języka polskiego;
podpowiedzi interpretacyjnych widocznych w samym tekście literackim;
znaczenia języka w szkole oraz tworzenia języka interpretacji na lekcji języka polskiego (jakich pojęć potrzebujemy, by opisać własne życie i współczesny świat?);
tworzenia własnych tekstów przez OU jako odpowiedzi na tekst cudzy oraz jako działania interpretatorskiego;
przygotowania uczniów do życia społecznego i do szeroko rozumianego udziału w debacie publicznej dzięki wprowadzaniu ich w zasady dialogu pogłębiającego;
rozumienia roli pisania kreatywnego oraz refleksyjnego w życiu człowieka młodego i dorosłych.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
Uczestnik/uczestniczka:
zna różnorodne metody i techniki notowania, które służą rozwijaniu refleksji nad zagadnieniami z dziedziny analizy i interpretacji dzieł literackich;
wie, w jaki sposób prowadzić dialog pogłębiający w klasie oraz zna etapy rozwijania tej umiejętności u uczniów;
rozumie koncepcję linii rozwoju kompetencji polonistycznych;
rozumie wpływ działań metakognitywnych na efektywność procesu uczenia się;
rozumie znaczenie procedur w budowaniu efektywnych strategii uczenia się;
zna założenia ekokrytyki jako filozofii interpretacji tekstów kultury;
rozumie różnicę między dawnymi a najnowszymi sposobami badań nad Zagładą w literaturze i sztuce oraz zna metody wprowadzania na lekcji polskiego tych ostatnich;
rozumie znaczenie jakości wiedzy biograficznej dla budowania wiedzy humanistycznej oraz kształtowania umiejętności interpretacyjnych;
UMIEJĘTNOŚCI:
Uczestnik/ uczestniczka:
wprowadza zasady pracy z notatkami zgodne z podejściem charakterystycznym dla zeszytu interaktywnego;
uzasadnia konieczność rozwoju umiejętności notowania odniesieniami do badań z zakresu psychologii poznawczej oraz dydaktyki;
rozwija u uczniów i w swoim warsztacie pracy umiejętność prowadzenia i udziału w dialogu pogłębiającym, a także rozmowy z autorem/twórcą, przy poszanowaniu prawdy o jego życiu;
rozwija umiejętność planowania pracy z różnymi tekstami, potrafi dobrać je do założonych celów edukacyjnych i zaplanować działania;
potrafi stosować oraz wprowadza do interpretacyjnego warsztatu uczniowskiego krytyczne perspektywy kulturowe takie, jak: ekokrytykę, spojrzenie na Zagładę z uwzględnieniem ostatnich badań naukowych;
potrafi zaplanować działania lekcyjne służące rozwijaniu kompetencji językowych uczniów i uczennic;
porządkuje cele w programie nauczania zgodnie z logiką narastania kompetencji polonistycznych uczniów;
planuje zadania metakognitywne wspierające u uczniów rozumienie ich procesu uczenia się;
POSTAWY:
Uczestnik/ uczestniczka:
współpracuje w grupie z poszanowaniem różnorodności postaw i opinii;
jest gotowy/a na dawanie i otrzymywanie konstruktywnej informacji zwrotnej;
swoje działania edukacyjne traktuje jako przedmiot badania i refleksji skierowanej na doskonalenie;
uwzględnia wypracowane zasady zabierania głosu i formułowania wypowiedzi;
jest gotowy na pracę z nowymi perspektywami badawczymi.
Kryteria oceniania
Semestr I
Zaliczenie bez oceny
Planowanie lekcji z odwołaniem do zdobytej wiedzy, analiza rozwiązań i prac uczniowskich.
Semestr II
Zaliczenie z oceną
Analiza nagrań lekcji, pisemna autoewaluacja z wykorzystaniem zdobytej wiedzy w odniesieniu do kryteriów
Literatura
Bartmiński J.: Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2012): Tekstologia. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.
Breaking the Frame. New School of Polish-Jewish Studies (2022), ed. I. Grudzińska-Gross, K. Matyjaszek, Oxford: Peter Lang.
Carter M., Hernandez A., Richison J.(2009), Interactive Notebooks and English Language Learners. How to Scaffold Content for Academic Success, Portsmouth: Heinemann.
Frey N., Fisher D. (2013) Rigorous Reading. 5 Access Points for Comprehending Complex Texts. CA: Corwin Literacy: Thousand Oaks.
Hattie J., (2015), Widoczne uczenie się dla nauczycieli. Jak maksymalizować siłę oddziaływania na uczenie się, Warszawa: Centrum Edukacji Obywatelskiej
Klus-Stańska D. (2010), Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK
Koropeckyj R. (2013), Adam Mickiewicz. Życie romantyka, przeł. M. Glasenapp, Warszawa: Wydawnictwo WAB.
Literatura i jej natury. Przewodnik ekokrytyczny dla nauczycieli i uczniów szkół średnich (2017), pod red. P. Czaplińskiego, J. Bednarek, D. Gostyńskiego, Poznań: Wydawnictwo Rys.
Reznitskaya A., Wilkinson A. G., (2017), The Most Reasonable Answer. Helping Students Build Better Arguments Together, Cambridge: Harvard Education Press
Tomlinson C. A., McTighe J. (2006), Integrating and Differentiated Instructuion. Understanding by Design: Connecting Content and Kids, Alexandria: Pearson
McTighe J., Silver H. F. (2021), Uczyć (się) głębiej. Jak to zrobić na lekcji, Warszawa: Centrum Edukacji Obywatelskiej
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: