Parazytologia w kryminalistyce 4027-KNS-BGD-224DPAR
Omawiana jest swoistość układu pasożyt- żywiciel z podkreśleniem funkcji pasożyta jako unikatowego wskaźnika etykietującego materiał kryminalistyczny. Prezentowane są drogi zarażania i drogi opuszczania żywiciela przez pasożyty z wyróżnieniem i charakterystyką form inwazyjnych i form dyspersyjnych pasożytów.
Przekazywana jest wiedza o gatunkach kosmopolitycznych, sezonowości pojawiania się i zasięgu geograficznym gatunków pasożytniczych oraz ich żywicieli, o wrażliwości i oporności na zarażenia pasożytami oraz symptomach zarażeń. Omawiane są inwazje oportunistyczne pojawiające się w grupach środowiskowych o podwyższonym ryzyku zarażenia.
Prezentowane są gatunki bezpośrednio zagrażające zdrowiu i życiu człowieka i zwierząt oraz okoliczności i wzorce behawioralne sprzyjające szerzeniu się inwazji pasożytniczych.
Tematy wykładów
1. Parazytologia; definicja, przedmiot badań, powszechność i specyficzność układu pasożyt-żywiciel. Mikro- i makropasożyty, endopasożyty, ektopasożyty. Przydatność materiału parazytologicznego w etykietowaniu organizmów (ofiary i sprawcy) i środowiska
2. Drogi wnikania i drogi opuszczania żywiciela, drogi transmisji pasożytów (pośrednie i bezpośrednie, z udziałem wektora, z udziałem drugiego gatunku żywicielskiego). Fazy inwazji pasożytniczych
3. Lokalizacja pasożytów, dostępność materiału diagnostycznego: krew, ślina, wydzieliny układu wydalniczego, rozrodczego, pasożyty płynu mózgowo-rdzeniowego, materiał defekacyjny – próby koproskopowe, materiał pobrany ze skóry i włosów
4. Rodzaje inwazji: ostre, z samowyleczeniem, chroniczne, wirulencja pasożyta a wynik zarażenia, inwazje: oportunistyczne, endemiczne, zawleczone, pasożyty podróży turystycznych.
5. Inwazje glebo- i wodno-pochodne, skażenie i zakażenie żywności.
6. Pasożyty krwi i wektory
7. Pasożyty układu odpornościowego
8. Pasożyty układu pokarmowego
9. Pasożyty układu nerwowego
10. Pasożyty tkankowe, i przenoszone drogą płciową
11. Pasożyty związane z siedliskiem – ektopasożyty (pchły, pluskwy, wszy, świerzbowce)
12. Skażenia środowiska formami dyspersyjnymi i inwazyjnymi pasożytów, geografia pasożytów: gatunki kosmopolityczne, gatunki stref klimatycznych, zoonozy; endemie i epidemie pasożytnicze, pasożyty – przedmiot przestępstw gospodarczych
13. Pasożyty wpływające na wzorce behawioralne organizmów przedmiotu kryminalistycznego: zachowania agresywne, zachowania depresyjne, zachowania samobójcze
14. Pasożyty jako potencjalna broń biologiczna. Identyfikacja pasożytów w materiale archeologicznym, w materiale nekrologicznymi i w materiale sekcyjnym. Współczesne narzędzia diagnozowania aktywnej inwazji pasożytniczej i w materiale sekcyjnym
Ćwiczenia
Ćwiczenia poświęcone są zastosowaniu metod parazytologicznych w kryminalistyce. Podczas ćwiczeń student pozna metody pobierania i zabezpieczania materiału parazytologicznego oraz możliwe do identyfikacji ślady parazytologiczne na miejscu zdarzenia. Przedstawione zostaną metody izolacji pasożytów i ich form dyspersyjnych w zależności od badanego materiału, metody identyfikacji i hodowli pasożytów. Omówione będą drogi zarażania i drogi opuszczania żywiciela przez pasożyty z wyróżnieniem i charakterystyką form inwazyjnych i form dyspersyjnych pasożytów. Przedstawione zostaną markery genetyczne stosowane do identyfikacji i molekularnej charakterystyki pasożytów. Omówione zostaną pasożyty w aspekcie statusu immunologicznego i społecznego człowieka, jego zwyczajów i przyzwyczajeń.
W trakcie ćwiczeń prezentowane są metody pobierania, zabezpieczania i utrwalania materiału parazytologicznego, ślady parazytologiczne na miejscu zdarzenia, metody detekcji i identyfikacji stosowane w parazytologii (mikroskopowe, immunochemiczne, genetyczne, immunologiczne), metody hodowli pasożytów izolowanych z materiału biologicznego, markery genetyczne stosowane w identyfikacji pasożytów, zakres geograficzny występowania określonych gatunków pasożytów, pasożyty a status immunologiczny i społeczny człowieka, jego zwyczaje i przyzwyczajenia.
Opis ćwiczeń:
1. metody pobierania, zabezpieczania i utrwalania materiału parazytologicznego
2. ślady parazytologiczne na miejscu zdarzenia- gdzie ich szukać?
3. metody izolacji pasożytów w zależności od badanego materiału (gleba, woda, żywność, szczątki, ślady biologiczne, tkanki, krew, kał)
4. pasożyty układu pokarmowego, nerwowego, przenoszone drogą płciową i przez krew- stadia inwazyjne, formy dyspersyjne, stadia diagnostyczne
5. metody izolacji i identyfikacji pasożytów (metody hodowli, barwienia, obserwacje makroskopowe i mikroskopowe, metody immunochemiczne)
5. metody molekularne w parazytologii; zastosowanie wybranych markerów genetycznych; różnorodność i zmienność genetyczna pasożytów
6. geografia a pasożyty- zakres geograficzny poszczególnych gatunków, identyfikacja gatunków kosmopolitycznych
7. pasożyty w aspekcie statusu immunologicznego i społecznego człowieka, jego zwyczajów i przyzwyczajeń
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie podstawowe zagadnienia i terminologię z zakresu parazytologii. Zna cechy budowy i zasady klasyfikacji pasożytów, na tej podstawie potrafi dokonać ich identyfikacji kryminalistycznej. Potrafi poprawnie interpretować wyniki przeprowadzonych przez siebie badań. Potrafi współpracować z innymi ekspertami, bazując na wynikach przeprowadzonych przez siebie badań.
K_W05; Absolwent zna i rozumie zasady poprawnego interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych i fizykochemicznych opartych na danych empirycznych w pracy badawczej.
K_U02; Absolwent umie bezpiecznie zastosować techniki ujawniania i zabezpieczania śladów adekwatnie do ich rodzaju oraz warunków otoczenia, bazując na wiedzy z zakresu fizyki, chemii i biologii; jest w stanie formułować wersje kryminalistyczne na różnym poziomie uszczegółowienia
K_K02; Absolwent ma zdolność do formułowania i proponowania specjalistycznych naukowych metod do rozwiązania problemów oraz do skutecznej i efektywnej współpracy z ekspertami z różnych obszarów nauki.
Literatura
Smyth J.D. Introduction to animal parasitology ,Cambridge University Press.
Wakelin D. Immunity to parasites, Cambridge University Press
Cox F.E.G. Cox Modern Parasitology, Blackwell Scientific Publications
Kenedy D. Wakelin. Immunoparasitology. In Introduction to Animal Parasitology. Ed J.D. Smyth. Cambridge University Press, 1994
D. Wakelin .Immunity to parasites. Cambridge University Press, 1994
Advances in Parasitology. Academic Press, London and New York
Trends in Immunology, Elsevier
Trends in Parasitology, Elsevier
Fascynujący świat pasożytów. Kosmos, Tom54, 2005, No. 1
|
W cyklu 2024L:
red. nauk. Antoni Deryło, ‘Parazytologia i akaroentomologia medyczna : podręcznik dla studentów, ‘Choroby zakaźne i pasożytnicze’, pod kierunkiem Prof. dr. hab. n. med. Roberta Flisiaka, tom I-IV Błaszkowska J., Ferenc T., Kurnatowski P. ‘Zarys parazytologii medycznej’. Edra Urban & Partner 2017 Buczek A. ‘Choroby pasożytnicze. Epidemiologia. Diagnostyka. Objawy’, wyd. 4. Lublin, 2010. Morozińska-Gogol Jolanta. ‘Parazytologia medyczna’. Kompendium. PZWL, 2024. Red. Kuna Anna. ‘Pacjent po tropiku. Najczęstsze choroby tropikalne i pasożytnicze – diagnostyka i Fascynujący świat pasożytów. Kosmos, Tom 54, 2005, No. 1 |
Uwagi
|
W cyklu 2024L:
Metody i kryteria oceniania: Egzamin pisemny w formie testu jednokrotnego wyboru, kryterium zaliczenia: uzyskanie ponad 50% |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: