Wprowadzenie do bizantyńskiej sztuki sakralnej 4018-KONW17
Konwersatorium ma na celu wprowadzenie studentów przede wszystkim filologii nowogreckiej do świata bizantyjskiej sztuki sakralnej. Wspólnym wysiłkiem prowadzącego i uczestników zostanie omówiony fenomen jednej z najbardziej znaczącej kultur w historii świata, recepcja której była i pozostaje niełatwa. Na przykładzie szczegółowo omawianych konkretnych zabytków sztuki, studenci będą mogli poznać swoisty alfabet bizantyjskiej sztuki sakralnej, starannie wypracowywany w ciągu wieków przez najlepszych myślicieli, teologów, teoretyków sztuki oraz artystów, przy pomocy którego tradycja bizantyjska wypowiadała się przez tysiąc lat, a który używany jest także obecnie. Studenci, zajmujący się greckim językiem z całą pewnością spotkają się z tematyką bizantyjską, bowiem jest ona istotną częścią składową greckiej historii, kultury, samoświadomości. Będziemy rozmawiać o architekturze, sztukach plastycznych, o zjawisku ikony, jej powstaniu, rozwoju i odrodzeniu, filozofii, teologii, specyfice Kościoła Ortodoksyjnego, jego stosunku do kultury i sztuki. Studenci są zachęcani do stawiania pytań, wyjaśniania wszelkich niejasności i wątpliwości w trakcie zajęć, którym będzie towarzyszyła prezentacja kilkuset slajdów ze zbiorów prowadzącego, a także nagrania śpiewu i muzyki. Jedno albo dwa zajęcia praktyczne odbędą się w Muzeum Narodowym, w salach stałej ekspozycji (przede wszystkim w galerii Faras) oraz w magazynach (zbiory ikon, współprowadząca dr A. Sulikowska-Gąska z IHS UW i MN). Duża część zajęć drugiego semestru będzie poświęcona referatom studentów (wygłoszenie – według podanego przez prowadzącego schematu - pytania, dyskusja).
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po rocznym konwersatorium studenci będą mogli:
Na poziomie wiedzy:
- rozpoznawać i wymienić poszczególne dzieła bizantyjskiej sztuki sakralnej, wpisując je w szerszy kontekst historii myśli, kultury i sztuki;
H1A_W04/05 : K_W20
Na poziomie umiejętności:
- analizować dzieła bizantyjskiej sztuki sakralnej;
- orientować się w literaturze przedmiotu oraz w rozwoju myśli o bizantyjskiej sztuce sakralnej;
H1A_U01/02/04 : K_U01/03
Na poziomie kompetencji:
- docenić konieczność zapoznania się i badania bizantyjskiej sztuki sakralnej dla rozumienia współczesnej sztuki i kultury greckiej, kultur bałkańskich, słowiańskich oraz całej kultury europejskiej
H1A_K05 : K_K03
Kryteria oceniania
Ocena końcowa składa się z wyniku testu (punktacja), oceny wygłoszonego referatu na wybrany temat (analiza dzieła sztuki, zjawiska, tematu i td.) oraz aktywności na zajęciach.
Dopuszczone są dwie nieobecności w każdym semestrze.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Lista lektur w języku polskim
(lista lektur w językach obcych będzie podana w zależności od stopnia zainteresowania i językowych możliwości grupy):
Bułgakow S., Ikona i kult ikony, przekł. i oprac. ks. H. Papopcki, Bydgoszcz 2002
Cormack R., Malowanie duszy: ikony, maski pośmiertne i całuny, przeł. K. Kwaśniewicz, Kraków 1999
Dąb-Kalinowska B., Ikony i obrazy, Warszawa 2000
Encyklopedia kultury bizantyjskiej, red. O. Jurewicz, Warszawa 2002
Evdokimov P., Prawosławie, przekł. J. Klinger, Warszawa 1986
Evdokimov P., Sztuka ikony, Teologia piękna, przekł. M. Żurowska, Warszawa 1999
Florencki P., Ikonostas i inne szkice, przekł. Z. Podgórzec, Białystok 1997
Ikona. Symbol i wyobrażenie, red. E. Bogusz, Warszawa 1984
Jazykowa I., Świat ikony, przekł. H. Paprocki, Warszawa 1998
Mango C., Historia Bizancjum, przekł. M. Dąbrowska, Gdańsk 2002
Mazurkiewicz R., Deesis. Idea wstawiennictwa Bogurodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 1994
Meyendorf J., Teologia bizantyjska, przekł. J. Prokopiuk, Warszawa 1984
Onasch K., Ikony: fakty i legendy, tł. z ang. Z. Szanter, z niem. M. Smoliński, przekł. z greckiego fragm. Hymnów i tekstów liturgicznych H. Paprocki, Warszawa 2002
Popowa O., Smirnowa E., Cortesi P., Ikony, Warszawa 1998
Uspienski L., Teologia ikony, przekł. M. Żurowska, Poznań 1993
Dąb-Kalinowska B., Ikony i obrazy, Warszawa 2000
Elwich B., Ikona. Duchowość i filozofia, Kraków 2006
Łukaszuk T. Ikona w życiu, w wierze i w teologii Kościoła, Kraków 2008
Pogórzec Z., Rozmowy z Jerzym Nowosielskim. Wokół ikony – Mój Chrystus – Mój Judasz, W opracowaniu i ze wstępem Krystyny Czerni, Kraków 2009
Trubieckoj J., Kolorowa kontemplacja. Trzy szkice o ikonie ruskiej, przekł. H. Paprocki, Białystok 1998
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: