Historia społeczna Europy 4003-111HS2
W ramach wykładu analizowane są następujące zagadnienia:
1. Świat przed I wojną światowa. Mocarstwa europejskie ich polityka, pola konfliktu, postawy polityczne i społeczne Europejczyków.
2. Polityczne i społeczne następstwa I wojny światowej. Ład powersalski. Konferencja w Wersalu, jej znaczenie i postanowienia; nowa mapa Europy; powojenna rola mocarstw, problem Niemiec, rewizjonizm powersalski; rewolucja w Rosji i jej konsekwencje. Swoistość społeczna i etniczna Europy Środkowo-Wschodniej.
3. Powojenne wyzwania dla demokracji, rozczarowanie porządkiem demokratycznym a polityczne skutki wojny, kryzys gospodarczy i jego konsekwencje społeczne.
4. Faszyzm, narodowy socjalizm, komunizm. Pojęcie faszyzmu i narodowego socjalizmu (nazizmu), źródła sukcesów, systemy autorytarne, podobieństwa i różnice reżimów niedemokratycznych. Komunizm w ZSRR i Europie. Społeczny wymiar totalitaryzmów.
5. II Wojna Światowa. Przyczyny, układ sił, wojna totalna, holocaust i represyjność systemów okupacyjnych,
6. Polityczny finał II wojny. Konferencje w Jałcie i Poczdamie, system pojałtański, problem Niemiec. Społeczne skutki wojny
7. Europa środkowo-wschodnia po zakończeniu wojny. Stalinizm i uzależnienie od ZSRR, sowietyzacja, represje, polityka gospodarcza i społeczna.
8. Zimna wojna. Powstanie bloków polityczno-militarnych, przejawy konfliktów i rywalizacji; rola propagandy.
9. Destalinizacja. Znaczenie XX Zjazdu KPZR, przemiany w bloku komunistycznym, powstanie węgierskie, reakcje Zachodu.
10. Znaczenie dekolonizacji dla Europy Zachodniej. Rozkład imperium brytyjskiego; modele dekolonizacji: Wlk. Brytania i Francja.
11. Lata 60-te na Zachodzie i w bloku komunistycznym. Rok 1968, Praska Wiosna, stosunki radziecko-chińskie, osłabienie przywództwa Moskwy w bloku wschodnim; postawy społeczne.
12. Polityka koegzystencji i konferencja w Helsinkach. Niemiecka Ostpolitik, polepszenie w stosunkach Wschód-Zachód; "trzeci koszyk", ruchy dysydenckie.
13. Życie polityczne i społeczne w Europie Zachodniej w latach 70 i 80 tych.; państwo opiekuńcze; media i ich znaczenie w życiu politycznym.
14. Kryzys i upadek systemu komunistycznego. Przyczyny, sytuacja w ZSRR; "jesień ludów" w Europie Środkowo-Wschodniej; zjednoczenie Niemiec; konflikt w Jugosławii.
Nakład pracy studenta:
wykład - 30 h
przygotowanie do wykładu - 45 h
przygotowanie do egzaminu - 45 h
razem - 120 h
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student:
- zna kluczowe wydarzenia historii Europy XX w. oraz rozumie zróżnicowanie państw europejskich
- rozumie znaczenie historii dla studiów europejskich,
- potrafi analizować przyczyny i przebieg procesów historycznych w Europie
- potrafi interpretować wybrane wydarzenia i procesy z historii Europy
- potrafi dokonać doboru odpowiednich metod opisu oraz analizy problemów historycznych i społecznych w Europie
- potrafi prognozować procesy i zjawiska społeczne
- jest przygotowany do inicjowania i aktywnego uczestniczenia w pracy zespołów interdyscyplinarnych
- jest świadomy zróżnicowania w Europie ze względu na historię kontynentu.
Kryteria oceniania
Egzamin ustny lub pisemny
Literatura
• Batowski H.: Między dwiema wojnami 1919-1939: zarys historii dyplomatycznej, Kraków, Wyd. Literackie, 1988
• Borejsza W. J. (red): Faszyzmy europejskie 1922-1945 w oczach współczesnych i historyków, Warszawa, Czytelnik 1979
• Bullock A.: Hitler. Studium tyranii, Warszawa, Czytelnik 1969 (1975)
• Cziomer E.: Historia Niemiec 1945-1991, Kraków, Wyd. UJ 1992
• Davies N.: Europa - rozprawa historyka z historią, Kraków, Wyd. Znak 1998
• Furet F.: Przeszłość pewnego złudzenia. esej o idei komunistycznej w XX w., Warszawa 1996
• Grunberger R. Historia społeczna III Rzeszy, Warszawa 1987
• Kaelbe H., Społeczna historia Europy, Warszawa 2010.
• Kitchen M.: Historia Europy 1919-1939, Wrocław, Ossolineum 1992
• Krasuski J.: Europa Zachodnia. Dzieje polityczne 1945-1993, Warszawa, WSiP 1995
• Laquer W.: Historia Europy 1945-1992, Londyn, Plus 1993
• Palmer A.: Kto był kim w polityce światowej od 1860 r., Warszawa 1997
• Tuchman B. T.: Wyniosła wieża. Świat przed I Wojną Światową 1890 - 1914, Warszawa 1987
• Skrzypek A., Historia społeczna Europy w XIX i XX w., Poznań 2009
• Timothy Garton Ash, Wiosna obywateli, Londynq 1990
• Jan Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 1999
• Zbigniew Brzeziński, Wielkie bankructwo. Narodziny i śmierć komunizmu w XX wieku, Paryż 1990
• Antoni Czubiński, Europa XX wieku. Zarys historii politycznej, Poznań 1998.
• Eric Hobsbawm, Wiek skrajności, Warszawa 1999
• Martin McCauley, Rosja, Ameryka i zimna wojna 1949-1991, Wrocława 2001
• Leksykon historii powszechnej 1900-1945, red. S. Sierpowski, Poznań 1996.
• Edward Radziński, Stalin, Warszawa 1996
• Wojciech Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 2002
• Gordon Smith, Życie polityczne w Europie Zachodniej, Londyn 1992
• Józef Smaga, Narodziny i upadek ZSRR, Kraków 1992
• Jerzy Krasuski, Historia Niemiec, Wrocław 1998
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: