Zagadnienia z filozofii działania: Zaniechania 3800-ZFD24-S
Seminarium będzie poświęcone filozoficznej problematyce zaniechań.
Jednym z podstawowych pytań, które zadamy, to to, czy nie robiąc czegoś, coś jednak robimy. Jeżeli tak, to czy zaniechania są działaniami, czy raczej brakiem działań? Jeżeli nie są działaniami, to czy mogą w ogóle się do czegoś przyczyniać? Jeżeli nie mogą niczego spowodować, jak możemy być za nie odpowiedzialni?
Jaki jest związek zaniechań i norm? Gdy rośliny usychają, bo zaniechałam ich podlania, mój wpływ przyczynowy na nie jest dokładnie taki sam, jak wpływ pozostałej części ludzkości. Jednakże może być właśnie tak, że rośliny uschły, bo to właśnie na mnie spoczywał obowiązek ich podlania.
Rozważać będziemy m.in. następujące zagadnienia: Czym są zaniechania? Jaki jest związek zaniechań i innych form sprawstwa negatywnego, takiego jak powstrzymywanie się, zapobieganie, intencjonalne nierobienie czegoś? Jaki jest związek zaniechań z normami? Czy jesteśmy odpowiedzialni za zaniechania, a jeżeli tak, to czy warunki odpowiedzialności za zaniechania różnią się od warunków odpowiedzialności za działania? Czy zaniechania mogą mieć skutki? Gdzie są zlokalizowane zaniechania? Jakie są warunki intencjonalności zaniechań?
Seminarium będzie dotyczyło w szczególności najnowszej literatury z tego zakresu, choć będziemy też sięgać do pozycji „klasycznych”.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
- zna pojęcia charakterystyczne dla filozofii działania i potrafi się nimi posługiwać
- zna zarówno klasyczne, jak i najnowsze ujęcia zaniechań
- zna metody badawcze i strategie argumentacyjne właściwe dla filozofii działania
Nabyte umiejętności:
- potrafi znaleźć i streścić nowe teksty, dokonując selekcji pod kątem istotnych dla prowadzonych badań treści
- potrafi zanalizować proste teksty z zakresu filozofii działania za pomocą narzędzi metodologii ogólnej
- potrafi zbudować własną argumentację za wybranym stanowiskiem
- potrafi dokonać krytycznej analizy wyników prowadzonych przez grupę badań
Nabyte kompetencje społeczne:
- jest otwarty na dyskusję i nowe propozycje rozwiązań problemów
- rozumie potrzebę ciągłej konfrontacji wyników swoich badań z wynikami innych badaczy, a także poddawaniu ich krytycznej dyskusji przez innych
- rozumie potrzebę samodzielnego myślenia twórczego, ale jednocześnie potrafi współpracować z innymi członkami grupy badawczej na różnych etapach badań
Kryteria oceniania
Studenci I stopnia:
75% złożenie na czas* 15 abstraktów** omawianych tekstów
25% złożenie na czas* 5 pełnych polemik**
Studenci II stopnia:
50% złożenie na czas* 10 abstraktów** omawianych tekstów
50% złożenie na czas* 10 pełnych polemik**
Studenci III stopnia (doktoranci):
25% złożenie na czas* 5 abstraktów** omawianych tekstów
75% złożenie na czas* 15 pełnych polemik**
* złożenie na czas: Abstrakt lub reakcja krytyczna musi być złożona w systemie COME UW nie później niż o godzinie 22:00 w niedzielę (w przeddzień seminarium).
** Pełna polemika składa się z dwóch części: 1) abstraktu, 2) właściwej polemiki.
Ad 1. Abstrakt powinien zawierać główne tezy tekstu, a także szkic argumentacji za nimi. Pisanie abstraktów jest niełatwą sztuką. Chodzi o klarowność, uchwycenie sedna w możliwie najkrótszej, ale treściwej formie. Abstrakt nie może przekraczać 300 słów
Ad 2. Polemika właściwa to reakcja krytyczna na wybraną tezę lub sposób argumentacji w tekście. Chodzi o pokazanie filozoficznej i krytycznej refleksji w kwestiach podejmowanych w tekście. Uwaga „krytyczna” nie musi oznaczać konieczności krytykowania autora. Można się z autorem zgadzać i bronić go przed jakimś zarzutem. Polemika właściwa nie powinna przekraczać 600 słów, ale może być też krótsza. Ważne jest, by argumentacja była klarowna.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze / 4 w roku
Literatura
Opracowania przeglądowe:
Sara Bernstein - 2015 - The Metaphysics of Omissions. Philosophy Compass 10 (3):208-218.
Luca Ferrero (ed.), The Routledge Handbook of the Philosophy of Agency. London: Routledge. pp. 59-67.
Dana Kay Nelkin & Derk Pereboom (eds.), The Oxford Handbook of Moral Responsibility. New York: Oxford University Press. pp. 91-110.
Literatura najnowsza:
Sprawstwo w zaniechaniach
Joshua Shepherd - 2014 - Causalism and Intentional Omission. American Philosophical Quarterly 51 (1):15-26.
Andrei A. Buckareff - 2018 - I’m just sitting around doing nothing: on exercising intentional agency in omitting to act. Synthese 195 (10):4617-4635.
Philippe A. Lusson 2021 A regulative theory of basic intentional omissions Synthese 199 (3-4):8399-8421
Intentional mind-wandering as intentional omission: the surrealist method.Santiago Arango-Muñoz & Juan Pablo Bermúdez - 2021 - Synthese 199 (3-4):7727-7748.
Natura zaniechań
Sara Bernstein - 2016 - Omission impossible. Philosophical Studies 173 (10):2575-2589.
Jonathan D. Payton - 2018 - How to Identify Negative Actions with Positive Events. Australasian Journal of Philosophy 96 (1):87-101.
Kenneth Silver 2018 - Omissions as Events and Actions Journal of the American Philosophical Association 4 (1):33-48 (2018)
David Palmer - 2020 - Omissions: The Constitution View Defended. Erkenntnis 85 (3):739-756.
Jonathan D. Payton - 2020 - Two Problems for the Constitution View of Omissions: A Reply to Palmer. Erkenntnis 87 (3):1447-1455.
David Palmer & Yuanyuan Liu - 2021 -Moral Responsibility for Actions and Omissions: The Asymmetry Thesis Rejected. Erkenntnis 86 (5):1225-1237.
Jonathan D. Payton - 2021 -Negative Actions: Events, Absences, and the Metaphysics of Agency. New York, NY, USA: Cambridge University Press.
Jonathan D. Payton - 2022 - Two Problems for the Constitution View of Omissions: A Reply to Palmer. Erkenntnis 87 (3):1447-1455.
Joseph Metz - 2023 - Higher‐Order Omissions and the Stacked View of Agency. Philosophical Issues 33 (1):170-182.
Zaniechania a przyczynowość
Lawrence B. Lombard & Tiffany Hudson, 2020, Causation by Absence: Omission Impossible Philosophia 48 (2):625-641
Martin Montminy - 2020 - Omissions and Their Effects. Journal of the American Philosophical Association 6 (4):502-516.
Joseph Metz -2024 "Preemptive Omissions" Erkenntnis 89(3): 1117-1138.
(Joseph Metz, forthcoming, "Why There Are No Frankfurt-Style Omission Cases" Nous)
Zaniechania a normy
Bram Vaassen - 2023 - Absence and Abnormality. Analysis 83 (1):98-106.
Pascale Willemsen - 2018 - Omissions and expectations: a new approach to the things we failed to do. Synthese 195 (4):1587-1614.
Randolph Clarke, Joshua Shepherd, John Stigall, Robyn Repko Waller & Chris Zarpentine - 2015 Causation, norms, and omissions: A study of causal judgments. - Philosophical Psychology 28 (2):279-293.
Zaniechania a kontrola
Dana Kay Nelkin & Samuel C. Rickless - 2017 - Moral Responsibility for Unwitting Omissions: A New Tracing View. In The Ethics and Law of Omissions. New York, NY, USA: pp. 106-129.
Joseph Metz -2019. "FOMO and Regret for Non-Doings" Social Theory and Practice 45(3): 452-470.
Joseph Metz -2020. "Keeping It Simple: Rethinking Abilities and Moral Responsibility" Pacific Philosophical Quarterly 101(4): 651-668.
Samuel Murray & Manuel Vargas - 2020 - Vigilance and control. Philosophical Studies 177 (3):825-843.
Joseph Metz -2021. "Omissions, Moral Luck, and Minding the (Epistemic Gap)" Canadian Journal of Philosophy 51(4): 301-314.
Yael Loewenstein 2023, Reasons-responsiveness, control and the negligence puzzle, Philosophical Issues
Ann Whittle 2023 A new solution to the problem of luck Philosophical Issues Volume 33
Randolph Clarke 2023, I didn't think of that, Philosophical Issues
Zaniechania kolektywne
Joseph Metz -2021. "An Ability-Based Theory of Responsibility for Collective Omissions" Philosophical Studies 178(8): 2665-2685.
Anne Schwenkenbecher - 2022 - Collective inaction, omission, and non-action: when not acting is indeed on ‘us’. Synthese 200 (5):1-19.
Literatura „klasyczna”
Altman, A. (2005). Concepts of Omission. Legal Theory, 11, 251-257.
Alvarez, M. (2001). Letting Happen, Omissions and Causation. Grazer Philosophische Studien, 61, 63-81.
Bach, K. 2010. Refraining, Omitting, and Negative Acts, in A Companion to the Philosophy of Action, ed. T. O’Connor and C. Sandis, Malden, MA: Wiley-Blackwell: 50–7.
Bernstein, S. 2014. Omissions as Possibilities, Philosophical Studies 167/1: 1–23.
Brand, M. (1971). The Language of Not Doing. American Philosophical Quarterly, 8, 45-53.
Clarke, R. (1994). Ability and Responsibility for Omissions. Philosophical Studies, 73, 195-208.
Clarke, R. (2010). Intentional Omissions. Nous, 44(1), 158-177.
Clarke, R. (2012). Absence of action. Philosophical Studies, 158, 361-376.
Clarke, R. (2012). What is an Omission? Philosophical Issues, 22, 127-143.
Clarke, R. 2014. Omissions: Agency, Metaphysics, and Responsibility, New York: Oxford University Press.
Dowe, 2001, A Counterafactual Theory of Prevention and Causation, Australasian Journal of Philosophy
Feinberg, J. (1984). Harm to Others. The Moral Limits of the Criminal Law. Oxford: Oxford University Press.
Ginet, C. (2004). Intentionally Doing and Intentionally Not Doing. Philosophical Topics, 32, 95-110.
Gorr, M. (1979). Omissions. In R. C. Whittemore (Ed.), Tulane Studies in Philosophy: Studies in Action Theory (Vol. 28, pp. 93-102). New Orleans: Tulane University Press.
Green, O. (1979). Refraining and Responsibility. In R. Whittemore (Ed.), Tulane Studies in Philosophy: Studies in Action Theory (Vol. 28, pp. 103-113). New Orleans: Tulane University Press.
Green, O. H. (1980). Killing and Letting Die. American Philosophical Quarterly, 17(3), 195-204.
Henne et al. (2017). Cause by Omission and Norm: Not Watering Plants. Australasian Journal of Philosophy 95, 270-283
Hitchcock, C., & Knobe, J. (2009). Cause and Norm. Journal of Philosophy, 106(11), 587-612.
Holton, R. (2010). Norms and the Knobe Effect. Analysis, 70(3), 417-242.
Paprzycka, K. (2014). Rozwiązanie problemu Butlera i wyjaśnienie efektu Knobe’a. Filozofia nauki XXII 2(86).
Paprzycka, K (2015) „The Omissions Account of the Knobe Effect and the Asymmetry Challenge”, Mind and Language. Vol. 30, No. 5 November 2015, pp. 550–571.
Paprzycka, K (2016), “Intention, Knowledge, and Disregard for Norms: The Omissions Account and Holton’s Account of the Asymmetrical Intentionality Attributions”, in (eds.) Adrian Kuźniar, Joanna Odrowąż-Sypniewska, Uncovering Facts and Values: Studies in Contemporary Epistemology and Political Philosophy (Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 107, 2016), s. 204-233.
Payton, J.D. 2016. The Logical Form of Negative Action Sentences, Canadian Journal of Philosophy 46/6: 855–76.
Payton, J.D. 2018. How to Identify Negative Actions with Positive Events. Australasian Journal of Philosophy 96
Sartorio, C. 2005. A New Asymmetry Between Actions and Omissions. Noûs 39
Sartorio, C. 2006. Failures to Act and Failures of Additivity. Philosophical Perspectives 20 (2006).
Sartorio, C. 2006. On Causing Something to Happen in a Certain Way without Causing It to Happen. Philosophical Studies 129 .
Sartorio, C. 2009. Omissions and Causalism, Nous 43/3: 513–30.
Sartorio, C. 2010. The Prince of Wales Problem for Counterfactual Theories of Causation In New Waves in Metaphysics (Hazzlett, ed., 2010).
Sartorio, C. 2011. Failing to Do the Impossible. In New Waves in the Philosophy of Action (Aguilar, Frankish, and Buckareff, eds., 2010).
Smith, P. (1989). Recklessness, Omission, and Responsibility: Some Reflections on teh Moral Significance of Causation. The Southern Journal of Philosophy, 27, 569-583.
Smith, P. G. (1990). Contemplating Failure: The Importance of Unconscious Omissions. Philosophical Studies, 59, 159-176.
Smith, P. (2005). Feinberg and the Failure to Act. Legal Theory, 11, 237-250.
Thomson, J.J. 2003. Causation: Omissions, Philosophy and Phenomenological Research 66/1: 81–103.
Varzi, A. C. (2006). The Talk I Was Supposed to Give... In A. Bottani, & R. Davies, Modes of Existence. Papers in Ontology and Philosophical Logic (pp. 131-152). Frankfurt: Ontos Verlag.
Varzi, A. C. (2007). Omissions and Causal Explanations. In F. Castellani, & J. Quitterer, Agency and Causation in the Human Sciences (pp. 155-167). Paderborn: Mentis Verlag.
Vermazen, B. (1985). Negative Acts. In B. Vermazen, & M. B. Hintikka (Eds.), Essays on Davidson: Actions and Events (pp. 93-104). Oxford: Clarendon Press.
von Wright, G. H. (1963). Norm and Action. London: Routledge and Kegan Paul.
Williams, B. (1995). Acts and Omissions, Doing and Not Doing. In B. Willliams, Making Sense of Humanity and Other Philosophical Essays (pp. 56-64). Cambridge: Cambridge University Press.
Zimmerman, M. J. (1981). Taking Some of the Mystery out of Omissions. The Southern Journal of Philosophy, 19(4), 541-554.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: