Wartość posłuszeństwa i etyka buntu 3800-WPEB24-S-OG

Mimo że nasza kultura, moralność i obyczajność opierają się na wymogu posłuszeństwa (wobec norm, władzy, autorytetów, tradycji, religii), to w filozofii znacznie większe zainteresowanie budzi bunt i opór. Podczas zajęć, których niewątpliwym bohaterem będzie Michel Foucault, zajmiemy się najpierw teoriami etycznymi, które (1) traktują posłuszeństwo jako obowiązek bezwzględny bo warunkujący ład społeczny i postępowanie moralne (tradycja monastyczna, św. Benedykt, św. Tomasz, pedagogika Kanta); (2) wyjaśniają mechanizm władzy, która posłuszeństwa wymaga i istnieje dzięki niemu (teksty Foucault) ale też (3) ukazują degenerację postawy posłuszeństwa (Eichman w interpretacji H. Arendt); następnie zajmiemy się teoriami buntu i oporu, o różnym charakterze (literackim, filozoficznym). Przyjrzymy się postaciom Antygony, Sokratesa, Don Kichota, Thoreau, Gandhiego i Kinga i przeanalizujemy współczesne filozoficzne koncepcje buntu począwszy od Stirnera, H. Bergsona A. Camusa a skończywszy na J. Butler, M. Foucault, przeanalizujemy również polityczne praktyki oporu ostatnich pięćdziesięciu lat.

Rodzaj przedmiotu

seminaria monograficzne
ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Magdalena Środa

Efekty kształcenia

Nabyta wiedza: wiedza na temat podstawowych pojęć etyki, funkcje posłuszeństwa i znaczenie buntu

Nabyte umiejętności: umiejętność analizy tekstów, porządkowania materiału, wyciągania wniosków

Nabyte kompetencje społeczne: umiejętność myślenia, dyskutowania, krytycyzmu

Kryteria oceniania

Aktywność, referat

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze

Literatura

Arendt, H. „Nieposłuszeństwo obywatelskie”
Arendt, H „Eichman w Jerozolimie”
Bergson, H. „Dwa źródła moralności i religii”
Butler J. „Antigone’s Claim”
Butler, J. „Psychiczne życie władzy. Teorie ujarzmienia”
Camus, A. „Człowiek zbuntowany”
Chomsky N. „O anarchizmie”
Elzenberg H. „Gandhi w perspektywie dziejowej”
Fanon, F. „Wyklęty lud ziemi”
Foucault, M. „Bezpieczeństwo, terytorium, populacja” (dwa wykłady: 201 -258)
Foucault, M. „Nadzorować i karać”
Foucault, M. „Trzeba bronić społeczeństwa”.
Gros, F. „Nieposłuszeństwo”
Kant I. „O pedagogice”
„Opór i dominacja. Antologia tekstów”
Ortega y Gasset, „Medytacje o Don Kichocie”
Reich W. „Psychologia mas wobec faszyzmu”
Sloterdijk, P. „Reguły dla ludzkiego zwierzyńca”, w: Przegląd Kulutroznawczy, nr. 1 (4) 2008,
Stirner M. „Jedyny i jego własność”
Św. Benedykt (reguła zakonna), J. Kłoczowski „Od pustelni do wspólnoty”

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3800-WPEB24-S-OG w USOSweb