Od teatrów anatomicznych do cielesności – obraz ciała jako obraz człowieka 3800-TAC24-S-OG

„Być żywym oznacza być owładniętym przez popęd ku auto-ekspozycji. Żywe rzeczy ukazują się niczym aktorzy na scenie ustanowionej dla nich” (Hanna Arendt). W tym teatrze ciało staje się obrazem żywego bytu – człowieka. W trakcie seminarium obraz ciała, podobnie jak ciało ludzkie poddawane różnego rodzaju zabiegom w ramach nauk ścisłych: medycyny, biologii, poddany zostanie analizie z perspektywy nauk humanistycznych: filozofii, antropologii, historii, kulturoznawstwa. Obrazy ciała są mocno nacechowane symbolicznie, stąd też w pierwszej kolejności interesować nas będzie obraz ciała jako obraz człowieka. Rozpoczynając od czasów nowożytnych przyjrzymy się różnym kontekstom w których pojawia się ciało: wyidealizowane, chore, monstrualne, martwe, zanatomizowane, wstrętne. Interesować nas będą również kulturowe aspekty współczesnych metod wytwarzających technicznie zaawansowane obrazy ciała i pytanie czy kartograficzny obraz ciała ma jeszcze zdolność reprezentacji człowieka.

Wybrane tematy:
1. Od ciała pięknego, wdzięcznego, przez wstydliwe, wstrętne do wzniosłego.
2. Monstra i hybrydy.
3. Humanizacja ciała w atlasach anatomicznych – Vesalius i niespotykana precyzja - Albinus.
4. Zobaczyć czy dotknąć? Sekcje zwłok i lekcja anatomii.
5. Teatralizacja ciała.
6. Ciało organizm – ciało mechanizm.
7. Manekiny, lalki i automaty.
8. Ciało i jego znaki.
9. Ciało z perspektywy artysty: akty, modele.
10. Współczesne techniki obrazowania ciała i problem reprezentacji człowieka.
11. Ciało w fotografii, kinie i sztukach wizualnych.
12. Ciało artysty jako dzieło.
13. Od ciało jako symbolu do cielesności.
Szczegółowa lista przedstawiona zostanie na pierwszych zajęciach.

Rodzaj przedmiotu

seminaria monograficzne
ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Anna Wolińska

Efekty kształcenia

Nabyta wiedza:
absolwent zna i rozumie
- w pogłębionym stopniu – metody badawcze i strategie argumentacyjne wybranej dyscypliny filozoficznej oraz metody interpretacji tekstu filozoficznego
K_W02
P7S_WG
- wybrane kierunki i stanowiska rozwojowe współczesnej filozofii w zakresie jednego bloku głównych dyscyplin filozoficznych: 1) logika i filozofia języka, metafizyka, epistemologia, filozofia umysłu 2) etyka, filozofia polityki, filozofia społeczna 3) estetyka, filozofia kultury, historia filozofii
K_W06
P7S_WG
- w pogłębionym stopniu – zależność między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie; rozumie fundamentalną rolę, jaką idee filozoficzne odgrywają w powstawaniu dzieł i instytucji kultury
K_W11
P7S_WG P7S_WK

Nabyte umiejętności:
absolwent potrafi:
- samodzielnie interpretować tekst filozoficzny, twórczo i innowacyjnie komentować i konfrontować tezy pochodzące z różnych tekstów
K_U01
P7S_UW
- wykrywać zależności pomiędzy kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturalnymi oraz określać relacje między tymi zależnościami
K_U16
P7S_UW

Nabyte kompetencje społeczne:
absolwent jest gotów do:
- aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym; interesuje się nowatorskimi koncepcjami filozoficznymi w powiązaniu z innymi częściami życia kulturalnego i społecznego i zachęca do wdrażania tych koncepcji
K_K05
P7S_KO
- aktywnego uczestnictwa w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa filozoficznego i wykorzystywania go w rozumieniu wydarzeń społecznych i kulturalnych
K_K06
P7S_KO

Kryteria oceniania

Ocena udziału aktywności studenta w dyskusjach seminaryjnych i stopnia zaangażowania w pracę badawczą na zajęciach; ocena jakości przygotowania i wygłoszenia referatu zdającego sprawę z indywidualnych badań lub prezentacji poszerzającej zakres problematyki omawianej na zajęciach.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2

Literatura

Wybór tekstów:
D. Arasse, „Ciało wdzięk wzniosłość”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
J.-J. Courtine, „Zwierciadło duszy”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
R. Mandressi, „Sekcja zwłok i anatomia”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
A. de Baecque, „Ekrany. Ciało w kinie”, w: „Historia ciała” t. 2, Gdańsk 2014.
Y. Michaud, „Wizualizacje. Ciało i sztuki wizualne”, w: „Historia ciała” t. 2, Gdańsk 2014.
„Art. of Vesalius” ed. R. van Hee, Antwerp 2014.
R. Descartes, „Człowiek. Opis ciała ludzkiego”, Warszawa 1989, fragm.
M. C. Nussbaum, „Kara wstydu: godność i narcystyczny gniew”, w: Teksty drugie, 4-2016.
W. Menninghaus, „Wstręt. Teoria i historia”, Kraków 2009, fragm.
S. Walden, „Prawda w fotografii”, w: Fotografia i filozofia. Szkice o pędzlu natury, Kraków 2013.
I. Kant, „Antropologia w ujęciu pragmatycznym”, Warszawa, fragm.
A. M. Moulin, „Ciało wobec medycyny”, w: „Historia ciała” t. 3, Gdańsk 2014.
H. Belting, „Faces. Historia twarzy” Gdańsk 2015.
G. Deleuze, „Bacon. Logika wrażenia”, Kraków 2018.
H. Belting, „Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie”, Kraków 2007, fragm.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3800-TAC24-S-OG w USOSweb