Od teatrów anatomicznych do cielesności – obraz ciała jako obraz człowieka 3800-TAC24-S
„Być żywym oznacza być owładniętym przez popęd ku auto-ekspozycji. Żywe rzeczy ukazują się niczym aktorzy na scenie ustanowionej dla nich” (Hanna Arendt). W tym teatrze ciało staje się obrazem żywego bytu – człowieka. W trakcie seminarium obraz ciała, podobnie jak ciało ludzkie poddawane różnego rodzaju zabiegom w ramach nauk ścisłych: medycyny, biologii, poddany zostanie analizie z perspektywy nauk humanistycznych: filozofii, antropologii, historii, kulturoznawstwa. Obrazy ciała są mocno nacechowane symbolicznie, stąd też w pierwszej kolejności interesować nas będzie obraz ciała jako obraz człowieka. Rozpoczynając od czasów nowożytnych przyjrzymy się różnym kontekstom w których pojawia się ciało: wyidealizowane, chore, monstrualne, martwe, zanatomizowane, wstrętne. Interesować nas będą również kulturowe aspekty współczesnych metod wytwarzających technicznie zaawansowane obrazy ciała i pytanie czy kartograficzny obraz ciała ma jeszcze zdolność reprezentacji człowieka.
Wybrane tematy:
1. Od ciała pięknego, wdzięcznego, przez wstydliwe, wstrętne do wzniosłego.
2. Monstra i hybrydy.
3. Humanizacja ciała w atlasach anatomicznych – Vesalius i niespotykana precyzja - Albinus.
4. Zobaczyć czy dotknąć? Sekcje zwłok i lekcja anatomii.
5. Teatralizacja ciała.
6. Ciało organizm – ciało mechanizm.
7. Manekiny, lalki i automaty.
8. Ciało i jego znaki.
9. Ciało z perspektywy artysty: akty, modele.
10. Współczesne techniki obrazowania ciała i problem reprezentacji człowieka.
11. Ciało w fotografii, kinie i sztukach wizualnych.
12. Ciało artysty jako dzieło.
13. Od ciało jako symbolu do cielesności.
Szczegółowa lista przedstawiona zostanie na pierwszych zajęciach.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
absolwent zna i rozumie
- w pogłębionym stopniu – metody badawcze i strategie argumentacyjne wybranej dyscypliny filozoficznej oraz metody interpretacji tekstu filozoficznego
K_W02
P7S_WG
- wybrane kierunki i stanowiska rozwojowe współczesnej filozofii w zakresie jednego bloku głównych dyscyplin filozoficznych: 1) logika i filozofia języka, metafizyka, epistemologia, filozofia umysłu 2) etyka, filozofia polityki, filozofia społeczna 3) estetyka, filozofia kultury, historia filozofii
K_W06
P7S_WG
- w pogłębionym stopniu – zależność między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie; rozumie fundamentalną rolę, jaką idee filozoficzne odgrywają w powstawaniu dzieł i instytucji kultury
K_W11
P7S_WG P7S_WK
Nabyte umiejętności:
absolwent potrafi:
- samodzielnie interpretować tekst filozoficzny, twórczo i innowacyjnie komentować i konfrontować tezy pochodzące z różnych tekstów
K_U01
P7S_UW
- wykrywać zależności pomiędzy kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturalnymi oraz określać relacje między tymi zależnościami
K_U16
P7S_UW
Nabyte kompetencje społeczne:
absolwent jest gotów do:
- aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym; interesuje się nowatorskimi koncepcjami filozoficznymi w powiązaniu z innymi częściami życia kulturalnego i społecznego i zachęca do wdrażania tych koncepcji
K_K05
P7S_KO
- aktywnego uczestnictwa w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa filozoficznego i wykorzystywania go w rozumieniu wydarzeń społecznych i kulturalnych
K_K06
P7S_KO
Kryteria oceniania
Ocena udziału aktywności studenta w dyskusjach seminaryjnych i stopnia zaangażowania w pracę badawczą na zajęciach; ocena jakości przygotowania i wygłoszenia referatu zdającego sprawę z indywidualnych badań lub prezentacji poszerzającej zakres problematyki omawianej na zajęciach.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Literatura
Wybór tekstów:
D. Arasse, „Ciało wdzięk wzniosłość”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
J.-J. Courtine, „Zwierciadło duszy”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
R. Mandressi, „Sekcja zwłok i anatomia”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
A. de Baecque, „Ekrany. Ciało w kinie”, w: „Historia ciała” t. 2, Gdańsk 2014.
Y. Michaud, „Wizualizacje. Ciało i sztuki wizualne”, w: „Historia ciała” t. 2, Gdańsk 2014.
„Art. of Vesalius” ed. R. van Hee, Antwerp 2014.
R. Descartes, „Człowiek. Opis ciała ludzkiego”, Warszawa 1989, fragm.
M. C. Nussbaum, „Kara wstydu: godność i narcystyczny gniew”, w: Teksty drugie, 4-2016.
W. Menninghaus, „Wstręt. Teoria i historia”, Kraków 2009, fragm.
S. Walden, „Prawda w fotografii”, w: Fotografia i filozofia. Szkice o pędzlu natury, Kraków 2013.
I. Kant, „Antropologia w ujęciu pragmatycznym”, Warszawa, fragm.
A. M. Moulin, „Ciało wobec medycyny”, w: „Historia ciała” t. 3, Gdańsk 2014.
H. Belting, „Faces. Historia twarzy” Gdańsk 2015.
G. Deleuze, „Bacon. Logika wrażenia”, Kraków 2018.
H. Belting, „Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie”, Kraków 2007, fragm.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: