Dydaktyka etyki w szkole podstawowej I 3800-PED-DESP1-C
W Ćwiczeniach I zajmiemy się dydaktyką nauczania filozofii w szkole podstawowej. Poznamy różne metody filozofowania z naciskiem na Dociekania filozoficzne czyli Philosophy for Children (P4C) stworzone przez Matthew Lipmana. W formie warsztatowej będziemy starali się razem zbudować wspólnotę dociekającą oraz w działaniu zastanowić się, co oznacza w takim kontekście wydawanie „mądrego” sądu oraz jak wydobywać z uczniów założenia i ukryte kryteria w ich rozumowaniu. Wspólnie będziemy formułować kryteria naszych rozumowań, zastanawiać się , czy da się „uczyć” wartości, jak wyrobić nawyk autokorekty w myśleniu, wrażliwości na kontekst. Poprzez teksty młodzieżowe, gry, układanie klocków Lego, słuchanie muzyki i oglądanie fragmentów filmów, będziemy starali się doświadczyć realnej lekcji oraz przybliżyć do tego, co znaczy filozofować w rzeczywistości szkolnej.
Zakres zagadnień:
Metoda Lipmanowska. Wady i zalety.
Czym jest filozofowanie w szkole?
Czy da się „uczyć myśleć”?
Rola samodzielnych pytań uczniów.
Dyskusja dociekająca a inne formy dyskusji.
Rola argumentu i uzasadnienia w myśleniu.
Dzieło sztuki jako pretekst do dyskusji filozoficznej.
Lego-logos czyli filozofowanie klockami.
Myślenie przestrzenne a dociekania filozoficzne.
Dociekania filozoficzne a wartości.
Myślenie a przeżywanie.
Dociekania filozoficzne a ciało.
Myślenie a działanie.
Metafora w myśleniu.
Definiowanie.
Dźwięk, muzyka a dociekania filozoficzne.
Pisanie a dociekania filozoficzne.
Odkrywanie codzienności a dociekania filozoficzne.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
- rozumienie istoty, założeń, celów i metod edukacji filozoficznej w kontekście aktualnej podstawy programowej;
- rozumienie różnych form przekazu treści filozoficznych – od transmisji wiedzy do uprawiania filozofii „per se”.
- świadomość roli i zadań nauczyciela filozofii;
- znajomość różnych form oceny pracy uczniów z uwzględnieniem specyfiki nauczania filozofii;
- rozumienie znaczenia filozofii dla kształtowania intelektualnych i osobowościowych kompetencji ucznia.
Nabyte umiejętności:
- argumentatywnej oceny prezentowanych teorii i i metod ich praktycznego zastosowania
- kształtowania indywidualnego warsztatu pracy nauczyciela filozofii,;
- metod prowadzenia zajęć z filozofii z wykorzystaniem różnorodnych form pracy,
- prowadzenia zajęć z grupą, jak i nauczania zindywidualizowanego;
- umiejętności oceny i doboru programu nauczania, podręczników i pomocy naukowych w zależności od profilu szkoły czy poziomu nauczania;
- diagnozowania poziomu wiedzy i kompetencji uczniów, zgodnie z wytycznymi programowymi.
Nabyte kompetencje społeczne:
- integrowanie procesu nauczania filozofii z całością procesu edukacyjno-wychowawczego;
- współpracy z nauczycielami innych przedmiotów (cooperative teaching) ,
- wykorzystywanie w pracy dydaktycznej dostępnych zasobów kultury;
- budowanie wśród uczniów kultury uczenia się;
- współpraca z rodzicami, wychowawcami i pedagogami szkolnymi
Kryteria oceniania
Aktywność na warsztatach, napisanie konspektu lekcji oraz samodzielne przeprowadzenie zajęć.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 1
Literatura
Pobojewska A. 2012. Zajęcia warsztatowe z filozofii a relatywizm. Dyrektywa wycofania się prowadzącego z merytorycznej warstwy dialogu, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” R. 21, nr 3 (83), s. 351–36.
Pobojewska A. red 2012, Filozofia edukacja interaktywna. Metody, środki, scenariusze. Stentor
Łagodzka A. 2014. Dyskusja dialogiczna – filozofia dzieciństwa i filozofia dorosłych, „Analiza i Egzystencja”, nr 16.
Zdunowski Z. 2009. Edukacja filozoficzna wobec wyzwania relatywizmu na przykładzie programu
Mathew Lipmana. Filozofia w szkole, „Analiza i Egzystencja”, nr 10.
Elwich B. Łagodzka A. red. Filozofia dla Dzieci. Wybór artykułów. 1996. Fundacja Edukacja dla Demokracji.
Hessen B. 1997 Najdziwniejsze krzesło świata. Fundacja Edukacja dla Demokracji.
Depta-Marel D. 2015 Samozapytywanie..Kwartalnik Pedagogiczny Nr 2–3(236–237).
Lipman M. Sharp. M. Oscanyan. F.S, 2008, Filozofia w szkole, CODN
Piłat R. 1993. Filozofia w szkole, „Edukacja i Dialog”, nr 8.
Piłat R. 1992. Filozofia dla dzieci, „Edukacja i Dialog”, nr 7.
Gutowska K. 1993. Kurs „Filozofii dla dzieci”, „Edukacja Filozoficzna”, nr 15;
Ricoeur P. Podług Nadziei. 1991 PAX, fragm. Trwoga rzeczywista i złudna
Przanowska M. Namysł humanistyczny – zmysł pedagogiczny. Potencjał twórczy naśladowania wzorów a zmysłowość pedagogiki humanistycznej 2017
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: