Ontologia w Szkole Lwowsko-Warszawskiej I 3800-OSLW123-S
Przedmiotem rekonstrukcji i analiz podczas zajęć będą wybrane problemy metafizyczne będące przedmiotem badań w obrębie Szkoły Lwowsko – Warszawskiej. Wśród omawianych zagadnień i stanowisk znajdą się: (i) pojęcie indywiduum i zagadnienie zasady jednostkowienia; (ii) dyskusja nad reizmem i pansomatyzmem Kotarbińskiego; (iii) spór o powszechniki (stanowiska i argumentacje); (iv) argumenty przeciw idealizmowi subiektywnemu i transcendentalnemu; (v) ontologia czasu i trwania w czasie; (vii) analiza transcendentaliów; (viii) problem psychofizyczny. Rekonstrukcja i analiza wymienionych zagadnień oraz towarzyszących im stanowisk będzie obejmowała: (a) identyfikację głównych racji przemawiających za poszczególnymi koncepcjami, (b) eksplikację fundamentalnych pojęć wykorzystywanych na ich gruncie, (c) analizę argumentacyjną zasadniczych rozumowań w toczonych dyskusjach; (d) analizę zarzutów i kontrprzykładów; (e) identyfikację i rekonstrukcję logicznych konsekwencji poszczególnych stanowisk. W semestrze letnim powyższa problematyka będzie kontynuowana w ramach seminarium „Ontologia w Szkole Lwowsko-Warszawskiej II” [prowadząca: Dr hab. Aleksandra Horecka].
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
Student ma usystematyzowaną wiedzę na temat podstawowych zagadnień metafizycznych podejmowanych przez myślicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Dobrze zna i rozumie pojęcia, strategie argumentacyjne i metody badawcze charakterystyczne dla ontologii w wydaniu analitycznym.
Nabyte umiejętności:
Student potrafi samodzielnie interpretować, komentować i konfrontować zagadnienia występujące w tekstach metafizycznych. Potrafi trafnie analizować argumentację filozoficzną, identyfikować składające się na nią założenia i wnioski, ustalać formalne relacje między składnikami filozoficznych rozumowań. Umie oceniać teoretyczną wagę konkurujących ze sobą koncepcji. Jest w stanie samodzielnie tworzyć lub dobierać odpowiednie strategie argumentacyjne, konstruować kontrargumenty i odpowiadać na zarzuty.
Nabyte kompetencje społeczne:
Student zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności. Rozwija zdolności jasnego, precyzyjnego myślenia. Jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów. Potrafi samodzielnie ocenić zarówno rzetelność źródeł informacji, z których korzysta, jak i konkluzywność argumentacji, z którą jest konfrontowany.
Dodatkowe efekty kształcenia dla doktorantów:
Nabyta wiedza:
Doktorant uzupełnia wiedzę na temat metodologii badań naukowych w obrębie metafizyki analitycznej oraz historii filozofii.
Nabyte umiejętności:
Doktorant potrafi uczestniczyć w dyskursie naukowym w obrębie metafizyki oraz samodzielnie inicjować debatę intelektualną.
Nabyte kompetencje społeczne:
Doktorant jest gotów do krytycznej oceny własnego wkładu w rozwój metafizyki oraz prowadzenia dyskusji, formułowania merytorycznych argumentów, wypowiadania swoich racji z zachowaniem szacunku dla innych, prezentuje postawę otwartości na właściwy dla filozofii typ refleksji z poszanowaniem odmiennych poglądów.
Kryteria oceniania
Ocena końcowa jest wyznaczona zdobyciem odpowiedniej liczby punktów, które uczestnicy uzyskują na podstawie: (i) zamkniętego, pisemnego TESTU ZALICZENIOWEGO, obejmującego swym zakresem przeczytaną i zanalizowaną literaturę (podejście do testu jest wszakże opcjonalne); (ii) przedstawienia co najmniej jednego referatu lub koreferatu podczas zajęć; (iii) aktywności; (iv) ewentualnego napisania pracy seminaryjnej.
Dodatkowe kryteria oceniania dla doktorantów:
Doktorant, oprócz wyszczególnionych powyżej kryteriów oceniania, powinien być gotów do jednorazowego, samodzielnego przeprowadzenia zajęć seminaryjnych.
Dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności (po ich przekroczeniu student zobowiązany jest do wykonania zleconej pracy pisemnej). Nieobecność w więcej niż 50% spotkań seminaryjnych automatycznie uniemożliwia uzyskanie zaliczenia.
Literatura
(1) Łukasiewicz J., Anscombe G.E.M., Popper K.R., The Principle of Individuation, „Proceedings of the Aristotelian Society”, suppl. vol. 27(1953), 69–120; Czeżowski T., O indywiduach oraz istnieniu, [w:] Z. Żarnecka (red.), Szkice Filozoficzne Romanowi Ingardenowi w darze, PWN, Warszawa – Kraków 1964, 19–26.
(2) Kotarbiński T., Zasadnicze myśli pansomatyzmu, „Przegląd Filozoficzny” 38(1935), 283–294.
(3) Lejewski Cz., O dramatycznej fazie rozwojowej pansomatyzmu Kotarbińskiego, tłum. J. Tędziagolska, „Filozofia Nauki” 1(1994), 23–36.
(4) T. Kotarbiński, Sprawa istnienia przedmiotów idealnych, [w:] Księga Pamiątkowa ku uczczeniu 25-letniej działalności nauczycielskiej na katedrze filozofii w Uniwersytecie Lwowskim Kazimierza Twardowskiego, Lwów 1921, 149–170.
(5) Ajdukiewicz K., W obronie uniwersaliów, „Ruch Filozoficzny” 13(1932), 40b–41b; Ajdukiewicz K., W sprawie uniwersaliów, „Przegląd Filozoficzny” 37(1934), 219–234.
(6) Bocheński J.M., Powszechniki jako treści cech w filozofii św. Tomasza z Akwinu, „Przegląd Filozoficzny” 41(1938), 136–149.
(7) Ajdukiewicz K., Epistemologia i semiotyka, [w:] K. Ajdukiewicz, Język i poznanie, t. II: Wybór pism z lat 1945–1963, PWN, Warszawa 1985, 107–116.
(8) Ajdukiewicz K., W sprawie pojęcia istnienia. Kilka uwag w związku z zagadnieniem idealizmu, [w:] K. Ajdukiewicz, Język i poznanie, t. II: Wybór pism z lat 1945–1963, PWN, Warszawa 1985, 143–154.
(9) Ajdukiewicz K., Czas względny i bezwzględny, „Przegląd Filozoficzny” 23(1921), 1–18; Ajdukiewicz K., Czas prawdziwy, „Problemy III” nr 1 (11)(1947), 43–46.
(10) Augustynek Z., Kazimierz Ajdukiewicz o czasie, [w:] J. Pelc (red.), Fragmenty filozoficzne ofiarowane Henrykowi Hiżowi w siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Biblioteka Myśli Semiotycznej, PTS, Warszawa 1992, 23–27.
(11) H. Mehlberg, Czas fizyczny i pozafizyczny, „Przegląd Filozoficzny” 37(1934), 378–384.
(12) Czeżowski T., Identyczność a indywiduum i jego trwanie, „Sprawozdania TNT” 1951 [druk 1953], nr 5, 109–113.
(13) Czeżowski T., Transcendentalia – przyczynek do ontologii, „Ruch Filozoficzny” 1–2(1977), 54–56; Woleński J., Dwie koncepcje transcendentaliów, [w:] tenże, W stronę logiki, Aureus, Kraków 1996, 147–158.
(14) Mehlberg, H., O paralelizmie psychofizycznym, „Kwartalnik Filozoficzny” 14(1937), 3–20.
(15) Lejewski Cz., Logika, ontologia i metafizyka, „Filozofia Nauki” 1(1993), 15–35.
Materiał do seminarium obejmuje ponadto dodatkowe pozycje z literatury pomocniczej.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: