Filozofia wyobraźni 3800-NZ-S5-24

seminaria monograficzne

Mile widziane będą następujące predyspozycje: - zainteresowanie filozofią klasyczną, tradycją, kulturą humanistyczną, - zamiłowanie do literatury pięknej, poezji, teatru, mitologii, religii, metafizyki, - upodobanie do samodzielnych dociekań

Rozpoznawanie przejawów działania wyobraźni w życiu osobistym, społecznym i w kulturze.

Nabyta wiedza:
Znajomość wzorców działania wyobraźni.

Nabyte umiejętności:
Umiejętność analizy zjawisk wyobraźniowych (czynności i wytworów).

Nabyte kompetencje społeczne:
Zgodne współżycie z osobami o odmiennych poglądach i wartościach życiowych.

Aktywność, referat lub esej.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2

Grupa będzie wspólnie uzgadniać lektury na poszczególne spotkania; każdy uczestnik przeczyta 1 lekturę na spotkanie, a referenci-ochotnicy omówią treść lektury dokładniej.

Humanistyka i racjonalizm:
- Elzenberg H., „Nauka i barbarzyństwo” [1930], w: tenże, „Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii”, Toruń 1966.
- Elzenberg H., „Osobowość twórcza artysty”, oraz Aneks: „Problem osobowości twórczej” [1938], w: tenże, „Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii”, Toruń 1966.
- Wolniewicz B., „O sytuacji we współczesnej filozofii”, w: tenże, „Filozofia i wartości”, t. II, Warszawa 1998.
- Wolniewicz B., „O Dociekaniach”, w: B. Wittgenstein, „Dociekania filozoficzne”, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa 2000.

Klasyczna filozofia wyobraźni:
- Platon, „Sofista”, „Fileb”, w: tenże, „Dialogi”, przeł. W. Witwicki, t. II, Kęty 1999.
- Arystoteles, „O duszy”, w: tenże, „Dzieła wszystkie”, t. 3, przeł. P. Siwek, Warszawa 1992.
- Arystoteles, „Krótkie rozprawy psychologiczno-biologiczne”: „O pamięci i przypominaniu sobie”, „O marzeniach sennych”, „O wieszczbiarstwie ze snu”, w: tenże, „Dzieła wszystkie”, t. 3, przeł. P. Siwek, Warszawa 1992.
- Arystoteles, „Poetyka”, przeł. H. Podbielski, Wrocław 1983.
- Sekstus Empiryk, „Przeciw logikom”, przeł. I. Dąmbska, Warszawa 1970.
- Epiktet, „Diatryby”, w: tenże, „Diatryby. Encheiridion”, przeł. L. Joachimowicz, Warszawa 1961.
- Artemidor z Daldis, „Rozważania o snach, czyli Onejrokrytyka”, przeł. I. Żółtowska, Warszawa 1995.
- Augustyn św., „O Trójcy Świętej”, ks. XI, przeł. M. Stokowska, Kraków 1996.
- Tomasz z Akwinu św., „Traktat o człowieku. Summa teologii 1, 75–89”, przeł. S. Swieżawski, Kęty 2000.
- Bacon F., „Novum organum” [1620], przeł. J. Wikarjak, K. Ajdukiewicz, Warszawa 1955.
- Pascal B., „Myśli” [1656–1662], przeł. T. Żeleński-Boy, Warszawa 1972.
- Spinoza B., „Traktat teologiczno-polityczny” [1670], przeł. I. Halpern-Myślicki, w: B. Spinoza, „Traktaty”, Kęty 2003.
- Malebranche N., „Poszukiwanie prawdy” [1674], t. 1, przeł. M. Frankiewicz, Warszawa 2011.
- Leibniz G.W., „Zasady natury i łaski oparte na rozumie”, „Zasady filozofii, czyli monadologia” [1714], w: tenże, „Wyznanie wiary filozofa”, red. S. Cichowicz, Warszawa 1969.
- Diderot D., „Paradoks o aktorze” [1773–1777], w: tenże, „Paradoks o aktorze i inne utwory”, przeł. J. Kott, Warszawa 1958.
- Kant I., „Marzenia jasnowidzącego objaśnione przez marzenia metafizyki” [1766], przeł. W.M. Kozłowski, w: I. Kant, „Pisma przedkrytyczne”, red. M. Żelazny, Toruń 1999.
- Kant I., „Antropologia w ujęciu pragmatycznym” [1798], przeł. E. Drzazgowska, P. Sosnowska, Warszawa 2005.
- G.W.F. Hegel, F.W.J. Schelling, „Najstarszy program systemu niemieckiego idealizmu” [1796], w: G.W.F. Hegel, „Pisma wczesne z filozofii religii”, przeł. G. Sowinski, Kraków 1999.
- Nietzsche F., „Narodziny tragedii, czyli hellenizm i pesymizm” [1872], przeł. L. Staff, Kraków 2006.
- Frazer J.G., „Złota gałąź. Studia z magii i religii” [1890], przeł. H. Krzeczkowski, Warszawa 2002.

Filozofia nieanalityczna i teoria literatury:
- Freud S., „Objaśnianie marzeń sennych” [1900], przeł. R. Reszke, Warszawa 1996.
- Freud S., „Wstęp do psychoanalizy” [1916–1918], przeł. S. Kempnerówna, W. Zaniewicki, Warszawa 1984.
- Freud S., „Kultura jako źródło cierpień” [1930], przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1995.
- Jung C.G., „Typy psychologiczne” [1921], przeł. R. Reszke, Warszawa 1997.
- Jung C.G., „Symbole przemiany. Analiza preludium do schizofrenii” [1911–1912], przeł. R. Reszke, Warszawa 1998.
- Jung C.G., „Aion. Przyczynki do symboliki jaźni” [1951], przeł. R. Reszke, Warszawa 1997.
- Bachtin M., „Problemy poetyki Dostojewskiego” [1929], przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970.
- Sartre J.-P., „Wyobraźnia” [1936], przeł. A. Śpiewak, P. Mróz, Kraków 1998.
- Sartre J.-P., „Wyobrażenie. Fenomenologiczna psychologia wyobraźni” [1940], przeł. P. Beylin, Warszawa 1970.
- Gadamer H.G., „Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej” [1960], przeł. B. Baran, Warszawa 2007.
- Peyre H., „Co to jest klasycyzm?” [1964], przeł. M. Żurowski, Warszawa 1985.
- Peyre H., „Co to jest romantyzm?” [1971], przeł. M. Żurowski, Warszawa 1987.
- Peyre H., „Co to jest symbolizm?” [1974], przeł. M. Żurowski, Warszawa 1990.

Polska filozofia wyobraźni:
- Śniadecki J., „Filozofia umysłu ludzkiego” [1822], w: tenże, „Pisma filozoficzne”, t. 2, Warszawa 1958.
- Trentowski B.F., „Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży” [1842], t. 1, red. A. Walicki, Wrocław 1970.
- Mickiewicz A., „Literatura słowiańska. Kurs trzeci” [1842–1843], przeł. L. Płoszewski, w: A. Mickiewicz, „Dzieła”, t. X, Warszawa 1998.
- Libelt K., „System umnictwa, czyli filozofii umysłowej” [1849], w: tenże, „Samowładztwo rozumu i objawy filozofii słowiańskiej”, red. A. Walicki, Warszawa 1967.
- Chwistek L., „Wielość rzeczywistości” [1921], w: tenże, „Pisma filozoficzne i logiczne”, red. K. Pasenkiewicz, Warszawa 1961.
- Tatarkiewicz W., „Skupienie i marzenie” [1934–1935], w: tenże, „O filozofii i sztuce”, Warszawa 1986.
- Miłosz Cz., „Ziemia Ulro” [1977], Warszawa 1982.

Psychologia i semiotyka wyobraźni:
- Twardowski K., „O treści i przedmiocie przedstawień” [1894], przeł. I. Dąmbska, w: K. Twardowski, „Wybrane pisma filozoficzne”, Warszawa 1965.
- Twardowski K., „Wyobrażenia i pojęcia” [1898], w: tenże, „Wybrane pisma filozoficzne”, Warszawa 1965.
- Meinong A., „Supozycje” [1902], przeł. J. Grudzińska, Toruń 2004.
- Witwicki W., „Psychologia dla użytku słuchaczów wyższych zakładów naukowych” [1925–1927], t. 1–2, Warszawa 1962.
- Ingarden R., „O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury” [1927], przeł. M. Turowicz, Warszawa 1960.
- Pelc J., „Zastosowanie funkcji semantycznych do analizy pojęcia metafory” [1960–1964], w: H. Markiewicz (red.), „Problemy teorii literatury”, t. 1: „Prace z lat 1947–1964”, Wrocław 1987.

Mitologia i religia:
- Zieliński T., „Religia starożytnej Grecji. Zarys ogólny” [1918], przeł. S. Srebrny, w: T. Zieliński, „Religia starożytnej Grecji. Religia hellenizmu”, Wrocław 1991.
- Zieliński T., „Mania twórcza” [1931], w: tenże, „Po co Homer? Świat antyczny a my”, red. A. Biernacki, Kraków 1970.
- Dodds E.R., „Grecy i irracjonalność” [1951], przeł. J. Partyka, Kraków 2014.

Mistyka i wiedza tajemna:
- „Pieśń nad pieśniami”, przeł. S. Pecaric, Kraków 2008.
- „Poimandres”, przeł. W. Myszor, w: G. Quispel, „Gnoza”, Warszawa 1988.
- „Talmud babiloński. Traktat Chagiga”, przeł. G. Zlatkes, Kraków 2009.
- Hildegarda z Bingen św., „Scivias”, t. 1, przeł. J. Łukaszewska-Haberkowa, Tyniec 2011.
- Jan od Krzyża św., „Pieśń duchowa” [1584], w: tenże, „Dzieła”, przeł. o. Bernard od Matki Bożej, t. 2, Kraków 1975.
- Jung C.G., „Psychologia a alchemia” [1944], przeł. R. Reszke, Warszawa 1999.
- Scholem G., „Kabała i jej symbolika” [1960], przeł. R. Wojnakowski, Warszawa 2014.
- Corbin H., „Historia filozofii muzułmańskiej” [1964], przeł. K. Pachniak, Warszawa 2005.
- Corbin H., „Mundus imaginalis, or the Imaginary and the Imaginal” [1964], www.amiscorbin.com
- Caillois R., „W sercu fantastyki” [1965], przeł. M. Ochab, Gdańsk 2005.

Irracjonalizm:
- Otto R., „Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych” [1917], przeł. B. Kupis, Warszawa 1999.
- Otto R., „Mistyka Wschodu i Zachodu. Analogie i różnice wyznaczające jej istotę” [1926], przeł. T. Duliński, Warszawa 2000.
- Otto W.F., „Bogowie Grecji. Obraz boskości w zwierciadle greckiego ducha” [1929], przeł. J. Korpanty, Warszawa 2022.
- Otto W.F., „Dionizos. Mit i kult” [1933], przeł. J. Korpanty, Warszawa 2016.
- Otto W.F., „Theophania. Duch religii starogreckiej” [1956], przeł. J. Korpanty, Warszawa 1922.
- Juszczak W., „Pani na Żurawiach”, cz. 1: „Realność bogów”, Kraków 2002.

Twórczość wyobraźniowa i jej konteksty:
- Homer, „Odyseja”, Pieśni I, V–XIII, przeł. J. Parandowski, Warszawa 1981.
- Eurypides, „Bachantki”, w: tenże, „Tragedie”, t. III, przeł. J. Łanowski, Warszawa 1980.
- Arystofanes, „Ptaki”, „Żaby”, przeł. J. Ławińska-Tyszkowska, w: Arystofanes, „Komedie”, Warszawa 2003.
- Owidiusz, „Metamorfozy”, przeł. B. Kiciński, Kraków 2002.
- Apulejusz, „Metamorfozy albo Złoty osioł”, przeł. E. Jędrkiewicz, Warszawa 1976.
- Dante Alighieri, „Boska komedia” [1321], przeł. A. Stanisławski [1870], Wikiźródła, https://pl.wikisource.org
- Rabelais F., „Gargantua i Pantagruel” [1532–1564], przeł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1988.
- Blake W., „Małżeństwo nieba i piekła” [1790], przeł. F. Wygoda, Wrocław 2002.
- Goethe J.W., „Faust”, cz. I–II [1808–1832], przeł. K. Lipiński, w: J.W. Goethe, „Dzieła wybrane”, red. S.H. Kaszyński, t. II: Dramaty, Poznań 2002.
- Nerval G., „El Desdichado” [1854], w: A. Ważyk, „Wybór przekładów”, Warszawa 1979.
- Nerval G., „Aurelia, czyli śnienie i życie” [1855], przeł. R. Engelking, w: G. Nerval, „Śnienie i życie”, Gdańsk 2012.
- Lautréamont, „Pieśni Maldorora” [1868–1869], w: tenże, „Pieśni Maldorora i Poezje”, przeł. M. Żurowski, Kraków 2004.
- Rimbaud A., „Listy jasnowidza” [1871], w: tenże, „Wiersze. Sezon w piekle. Iluminacje. Listy”, red. A. Międzyrzecki, Kraków 1993.
- Rimbaud A., „Samogłoski” [1871], przeł. A. Ważyk, w: „Symboliści francuscy (od Baudelaire’a do Valéry’ego)”, red. M. Jastrun, Wrocław 1965.
- Rimbaud A., „Sezon w piekle” [1873], w: tenże: „Sezon w piekle. Iluminacje”, przeł. A. Międzyrzecki, Warszawa 1999.
- Irzykowski K., „Sny Marii Dunin” [1896], w: tenże, „Pałuba. Sny Marii Dunin”, Wrocław 1981.
- Apollinaire G., „Złoczyńca”, „Piosenka niekochanego” [1903], w: tenże, „Wybór poezji”, przeł. A. Ważyk, Warszawa 1980.
- Miciński T., „Nietota. Księga tajemna Tatr” [1910], Kraków 2007.
- Conrad J., „Gospoda dwóch wiedźm” [1913], przeł. M. Skibniewska, w: tenże, „Dzieła”, t. 17: „Wśród prądów”, Warszawa 1974.
- Roussel R., „Locus Solus” [1914], przeł. A. Wolicka, Warszawa 1979.
- Valéry P., „Wieczór z panem Teste” [1896], w: tenże, „Pan Teste i inne pisma”, przeł. B. Baran, Warszawa 2019.
- Valéry P., „Młoda Parka” [1917], przeł. R. Kołoniecki, w: J. Lisowski (red.), „Antologia poezji francuskiej”, t. 4: „Od Rimbauda do naszych dni”, Warszawa 2006.
- Valéry P., „Fragment Narcyza” [1920], przeł. J. Rogoziński, w: P. Valéry, „Poezje”, Warszawa 1975.
- Valéry P., „Hymny duchowne” [1941], w: przeł. A. Frybesowa, w: P. Valéry, „Estetyka słowa. Szkice”, red. A. Frybesowa, Warszawa 1971.
- Wat A., „Ja z jednej strony i ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka” [1919], w: tenże, „Poezje”, red. A. Micińska, J. Zieliński, Warszawa 1997.
- Witkiewicz S.I., „Niepodległość trójkątów”, „Metafizyka dwugłowego cielęcia”, „Gyubal Wahazar, czyli na przełęczach bezsensu”, „Bezimienne dzieło” [1921], w: tenże, „Dzieła zebrane”, t. 6: „Dramaty”, cz. II, Warszawa 1998.
- Joyce J., „Ulisses” [1922], przeł. M. Słomczyński, Bydgoszcz 1992.
- Breton A., „Manifest surrealizmu” [1924], w: „Surrealizm. Teoria i praktyka literacka. Antologia”, red. A. Ważyk, Warszawa 1973.
- Hesse H., „Podróż na Wschód” [1932], przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 2004.
- Huxley A. (2020), „Nowy wspaniały świat” [1932], przeł. B. Baran, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
- Witkiewicz S.I., „Nikotyna, alkohol, kokaina, peyotl, morfina, eter + appendix” [1932], w: tenże, „Dzieła zebrane”, t. 12: „Narkotyki. Niemyte dusze”, red. A. Micińska, Warszawa 1993.
- Lewis C.S., „Perelandra” [1943], przeł. A. Polkowski, Warszawa 1990.
- Huxley A., „Filozofia wieczysta” [1945], przeł. J. Prokopiuk, K. Środa, Kraków 2012.
- Huxley A., „Drzwi percepcji” [1954]. „Niebo i piekło” [1956], przeł. M. Mikita, Warszawa 2018.
- Burroughs W.S., „Nagi lunch” [1959], przeł. E. Arden, Warszawa 1995.
- Grotowski J., „Teksty zebrane”, Warszawa 2012.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3800-NZ-S5-24 w USOSweb