Miejsce człowieka w świecie. Wybrane problemy filozoficzne w tradycjach starożytnej Grecji, Indii i Chin 3800-MCS24-S
Zajęcia opierają się na założeniu o policentrycznej genezie filozofii. W trakcie seminarium będą analizowane poglądy myślicieli przede wszystkim z tradycji grecko-rzymskiej, indyjskiej i chińskiej. Dzięki ujęciu komparatystycznemu przyjrzymy się podobieństwom i różnicom między tradycjami filozoficznymi Wschodu i Zachodu. Zastanowimy się nad takimi zagadnieniami jak: podmiot, natura języka, indywiduum a życie społeczne, człowiek i kosmos. Omawiane poglądy będą rozpatrywane w kontekście kulturowym. Zastanowimy się nad specyfiką filozofii w danym kręgu kulturowym, jej relacją do religii, nauki, prawodawstwa i polityki.
W trakcie seminarium będziemy zajmować się tekstami filozoficznymi o fundamentalnym znaczeniu dla zrozumienia omawianych tradycji filozoficznych, jak również myślicielami mniej znanymi. Weźmiemy pod uwagę m.in.: presokratyków, Platona, tragedię grecką, myślicieli hellenistycznych i rzymskich; Upaniszady, wybrane szkoły bramińskie, Bhagawagitę; konfucjanizm, taoizm, myśl Mozi, legistów (Han Feizi), jak również wybór najbardziej wpływowych tekstów z buddyjskiej tradycji filozoficznej. Okazjonalnie będziemy również sięgać do filozofii arabskiej.
Za każdym razem będziemy starali się pokazać, w jaki sposób język, w którym wyrażano myśl filozoficzną (greka, łacina, chiński klasyczny, sanskryt, arabski) determinował kształt tej myśli (nie jest wymagana znajomość żadnego z tych języków). Pokażemy historyczne uwarunkowania rozwoju filozofii w tradycjach wschodnich i zachodnich.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
Uczestnicy seminarium nabywają i rozwijają wiedzę na temat możliwości zestawienia i porównania zachodnich i wschodnich koncepcji filozoficznych w odniesieniu do wybranych zagadnień.
Nabyte umiejętności:
Uczestnicy potrafią zinterpretować teksty źródłowe omawiane podczas seminarium, dokonać
selekcji najważniejszych zagadnień oraz zrozumieć kluczowe różnice między prezentowanymi
ujęciami. Studenci potrafią również w sposób klarowny sformułować swoje stanowisko wobec
omawianych problemów.
Nabyte kompetencje społeczne:
Uczestnicy zyskują świadomość różnorodności tradycji filozoficznych i odmienności właściwych
im sposobów myślenia, dzięki czemu potrafią w lepszy sposób funkcjonować w środowiskach
wielokulturowych.
Kryteria oceniania
udział w dyskusjach, praca pisemna lub referat
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze
Literatura
Feng Youlan, Krótka historia filozofii chińskiej, tłum. M. Zagrodzki, Warszawa 2001.
Filozofia Wschodu, red. B. Szymańska, Kraków 2001.
Foucault M., Hermeneutyka podmiotu, tłum. M. Herer, Warszawa 2012.
Hadot P., Czym jest filozofia starożytna?, tłum. P. Domański, Warszawa, 2000.
Hamilton S., Filozofia indyjska. Wprowadzenie, tłum. M. Szkółka, M. Jakubczak, Kraków 2011.
JeeLoo Liu, Wprowadzenie do filozofii chińskiej. Od myśli starożytnej do chińskiego buddyzmu,
Kraków 2010.
Koller J., Asian Philosophies, 7th edition, New York 2018.
Zotz V., Historia filozofii buddyjskiej, tłum. M. Nowakowska, Kraków 2007.
Literatura uzupełniająca:
Balcerowicz P., Historia klasycznej filozofii indyjskiej, cz. I, Warszawa 2003, cz. III, Warszawa
2016.
A Companion to World Philosophies, E. Deutsch, R. Bontekoe (eds.), Malden/Oxford 1999.
Filozofia kultur Wschodu, red. P. Mróz, M. Ruchel, A. Wójcik, Kraków 2015.
Jakubczak K., Madhjamaka Nagardżuny. Filozofia czy terapia?, Kraków 2010.
Radhakrishnan S., Filozofia indyjska, tłum. Z. Wrzeszcz, Kraków 2020.
Schayer S., O filozofowaniu Hindusów, Warszawa 1988.
Schwartz B., Starożytna myśl chińska, tłum. M. Komorowska, Kraków 2009.
Teksty źródłowe:
Bhagawadgita, czyli Pieśń Pana, tłum. J. Sachse, Wrocław 1988.
Dhammapada, czyli strofy o Dhammie, tłum. I. Kania, Kraków 2023.
Epiktet, Diatryby, Encheiridion, tłum. L. Joachimowicz, Warszawa 1961.
Filozofia Wschodu. Wybór tekstów, red. M. Kudelska, Kraków 2002.
Konfucjusz, Analekta, tłum. K. Pejda, Warszawa 2018.
Laozi, Księga dao i de z komentarzami Wang Bi, tłum. A. Wójcik, Kraków 2006.
Marek Aureliusz, Rozmyślania (do siebie samego), tłum. K. Łapiński, Warszawa 2020.
Mencjusz z wybranymi komentarzami, tłum. M. Religa, Warszawa 2021.
Muttavali. Wypisy z ksiąg starobuddyjskich, tłum. I. Kania (różne wydania).
Platon, Uczta, Fajdros (tłum. E. Zwolski lub W. Witwicki), Państwo, tłum. W. Witwicki.
Seneka, Dialogi (tłum. L. Joachimowicz), Listy do Lucyliusza (tłum. W. Kornatowski), różne wyd.
Suttanipata. Zbiór nauk buddyzmu pierwotnego, tłum. I. Kania, Warszawa 2023.
Upaniszady, tłum. M. Kudelska, Kraków 2004.
Zhuangzi, Prawdziwa Księga Południowego Kwiatu, tłum. M. Jacoby, Warszawa 2009.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: