Historia filozofii nowożytnej I (fakultet) 3800-HFN123-F
Przedmiotem zajęć będzie nowożytna antropologia filozoficzna ujęta w ścisłym powiązaniu z kulturowymi, ekonomicznymi i społecznymi procesami historycznymi. Wychodzimy z założenia, że antropologia filozoficzna może być zarazem teorią rozpatrywalną pod kątem jej adekwatności do opisu zasad świata społecznego, jak i praktyką ustanawiającą nowe sposoby jego rozumienia, a także jego instytucje i wartości. Będziemy kładli szczególny nacisk na ów „performatywny” aspekt antropologii filozoficznej. Chcemy także sproblematyzować dwa kluczowe zagadnienia. Po pierwsze wyłonienie się nowoczesnych nauk o człowieku jako autonomicznej dziedziny wiedzy. Po drugie granice i sens pojęcia nowoczesności (sens ten pozostaje związany z procesem autonomizacji domeny świata społecznego). Będziemy sięgali do teorii klasycznych myślicieli epoki nowożytnej od Machiavellego do Milla, a rozważając je posługiwać się będziemy współczesnymi diagnozami nowoczesności (Marcuse, Weber, Foucault).
Nasze rozumienie antropologii filozoficznej jako teorii nowoczesnej zakłada, iż od samego zarania nowożytności pojawia się w filozofii narastające zrozumienie jej koniecznie społecznego charakteru, które wynika z ujęcia przez refleksję filozoficzną problemu człowieka, jako podmiotu z konieczności pierwotnie uspołecznionego. Interesuje nas ukazanie, jak przełom nowożytny z jednej strony wynikał z jego ekonomiczno-społecznych uwarunkowań, z drugiej – jak oddziałał on na zarówno konkretne praktyki społeczne nowoczesności, jak i na kształtowanie się coraz szerszego pola problemowego obejmowanego przez antropologię w jej nowoczesnym kształcie.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student/ka:
- zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się antropologii filozoficznej w okresie nowożytnym
- rozumie rolę filozofii w wytwarzaniu się nowożytnego pojęcia człowieka
- prawidłowo identyfikuje główne, nurty, dzieła i stawki filozoficznych sporów o filozoficzne ujęcie człowieka w okresie nowożytnym
- potrafi samodzielnie zinterpretować główne linie argumentacyjne nowoczesnych sporów filozoficznych o pojęcia człowieka
- potrafi identyfikować główne nurty współczesnej debaty ideowej dotyczącej człowieka i społeczeństwa
- wykazuje motywację do refleksyjnego zaangażowania w życie społeczne
Kryteria oceniania
- ćwiczenia: aktywne uczestnictwo w zajęciach, praca pisemna bądź zaliczenie ustne
- wykład: egzamin ustny
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Literatura
WYKŁAD
- Francis Bacon – „Nowa Atlantyda”
- Adam Smith – „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” („Wstęp i plan dzieła”, Ks. I, rzdz. I-IV, VIII-X)
- Immanuel Kant – „Do wiecznego pokoju”
- D. A. F. de Sade – „Francuzi, jeszcze jeden wysiłek, jeżeli chcecie stać się republikanami|
- Jacques Lacan – „Kanta Sadem”
- Karol Darwin – „O pochodzeniu człowieka” r. 1, 4, 5, 7
- Max Stirner – „Jedyny i jego własność” (wybrane fragmenty)
- Moses Hess – „O ruchu socjalistycznym w Niemczech”
- Michał Bakunin – „Państwowość i anarchia”
- Max Weber - „Polityka jako zawód i powołanie”
- Herbert Marcuse - „Rozum i rewolucja” (wybrane fragmenty)
- Jean-François Lyotard – „Kondycja ponowoczesna”
- Michel Foucault - „Narodziny biopolityki” (wybrane fragmenty)
- Edward Said – „Orientalizm” („Wprowadzenie”)
ĆWICZENIA
– Niccolò Machiavelli - „Książę”
- John Locke - „Drugi traktat o rządzie”
- Giambattista Vico, Nauka nowa – BKF, Warszawa 1966 („Objaśnienia wstępne”, księga I – r. 2, 3, 4; „Konkluzja dzieła”)
- Jean-Jacques Rousseau - „Emil” („Wyznanie wiary wikarego sabaudzkiego”)
- Mary Wollstonecraft – „Wołanie o prawa kobiety” (wybrane fragmenty)
- Johann Gottlieb Fichte – „Teoria wiedzy” (wybrane fragmenty)
- Johann Gottlieb Fichte - „Zamknięte państwo handlowe”
- F. W. J. von Schelling – „System idealizmu transcendentalnego” („Szósty rozdział główny”, „Ogólne uwagi do całego systemu”)
- G. W. F. Hegel – „Zasady filozofii prawa” (wybrane fragmenty)
- G. W. F. Hegel - „Ustrój Niemiec”
- Charles Fourier - „Wybór pism”
- Pierre Joseph Proudhon – „System sprzeczności ekonomicznych, czyli filozofia nędzy” (wybrane fragmenty)
- Karol Marks – „Nędza filozofii” (wybrane fragmenty)
- John Stuart Mill - „Poddaństwo kobiet”
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: