Główne zagadnienia filozofii człowieka i filozofii wartości 3800-GZFW23-M
- 1. Filozofia a nauka. Swoistość filozofii. Filozofia a inne formy wiedzy.
- 2. Antropologia filozoficzna na tle działów filozofii. Główne problemy filozofii człowieka.
- 3. Pojęcia natury ludzkiej i osobowości. Struktura ontologiczna osoby. Spór empiryzmu z natywizmem.
- 4. Antropogeneza i periodyzacja dziejów człowieka. Trzy teorie języka.
- 5. Panorama filozofii współczesnej (główne nurty) i miejsce w niej metafizyki człowieka. Filozoficzne opozycje: naturalizm – transcendentalizm oraz racjonalizm – hermeneutyka.
- 6. Unde malum? Zło w naturze ludzkiej. Zasada Sokratesa.
- 7. Mit i pojęcie diabła. Współczesny spór melioryzmu z pejoryzmem (Rousseau kontra Schopenhauer i czterech wielkich manichejczyków polskich).
- 8. Trzy koncepcje zła według św. Augustyna.
- 9. Filozoficzne zagadnienie miłości. Mit androgyna z Platońskiej Uczty. Spór o istotę miłości: Bierdiajew i Ortega kontra Fromm.
- 10. Metafizyczne zagadnienie płci. Natura męska i natura żeńska. Problem feminizmu. Dom jako wartość duchowa.
- 11. Trzy pojęcia wolności. Zagadnienie wolnej woli. Jednostka a społeczeństwo: spór pelagianizmu z paulinizmem.
- 12. Główne stanowiska w filozofii religii. Dwieście lat filozofii religii i dwa sposoby jej uprawiania: krytyka religii i apologetyka religii. Wolter, Marks, Nietzsche i Freud kontra Constant, Schopenhauer, Feuerbach i Otto.
- 13. O istocie religii. Czym jest i skąd się religia bierze?
- 14. Istota magii, magia a religia, okultyzm i fenomeny Ψ. Stanowisko Hume’a.
- 15. Co to są wartości? Podstawy aksjologii Henryka Elzenberga.
- 16. Pojęcie kultury (wg Elzenberga). Instytucje według Gehlena.
- 17. Filozoficzny spór o karę główną.
- 18. Filozoficzny spór o legalność aborcji.
- 19. Antropologia Stanisława Lema.
- 20. Filozoficzny spór o legalność eutanazji. „Czy istnieją granice cierpienia? Kto miałby pomóc umrzeć?”. Stanowisko Elzenberga, Kotarbińskiego, Gumplowicza, Gombrowicza, Lema i Bunuela.
- 21. Filozoficzny spór o transplantacje: „Czy przeszczepy są ludożerstwem?”.
- 22. Pentalog biolatryczny według S. Lema i B. Wolniewicza.
- 23. Autorytet w ujęciu J. M. Bocheńskiego.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filozofii w stosunku do nauk pozytywnych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filozofii; ma rozeznanie w klasycznej problematyce filozofii człowieka i filozofii wartości oraz zna zasadnicze jej rozwiązania (główne stanowiska).
Nabyte umiejętności:
Student słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych; poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną; trafnie definiuje pojęcia języka potocznego; analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia oraz wykrywa zależności pomiędzy ich tezami i założeniami; wykrywa proste zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturowymi; artykułuje własne poglądy w sprawach społecznych i światopoglądowych
Nabyte kompetencje społeczne:
Student kieruje się rzetelnością i uczciwością w sytuacji prowadzenia sporu filozoficznego.
Kryteria oceniania
sprawdzian pisemny.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2.
Literatura
Literatura uzupełniająca:
- K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii. Warszawa 1983;
- Arystoteles, Etyka nikomachejska. Warszawa 1996;
- św. Augustyn, Państwo Boże. Kęty 1998;
- J.M. Bocheński, Logika i filozofia. Warszawa 1993;
- B. Constant, O religii. Warszawa 2007;
- T. Czeżowski, Główne zasady nauk filozoficznych. Wrocław 1959;
- T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości. Wrocław 1989;
- H. Elzenberg, Kłopot z istnieniem. Kraków 1994;
- H. Elzenberg, Z filozofii kultury. Kraków 1991;
- L. Fleck, Psychosocjologia poznania naukowego. Lublin 2006;
- A. Gehlen, W kręgu antropologii i psychologii społecznej. Warszawa 2001;
- L. Gumplowicz, Filozofia społeczna. Warszawa 1913;
- L. Gumplowicz, System socjologii. Warszawa 2013;
- D. Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego. Warszawa 1977;
- I. Kant, Metafizyka moralności. Warszawa 2005;
- T. Kotarbiński, Drogi dociekań własnych. Warszawa 1986;
- T. Kotarbiński, Myśli o ludziach i ludzkich sprawach. Wrocław 1986;
- G. Leibniz, Teodycea. Warszawa 2001;
- S. Lem, Dialogi. Kraków 1957;
- S. Lem, Summa technologiae. Warszawa 2010;
- B. Malinowski, Mit, magia, religia (Dzieła, t. 7). Warszawa 1990;
- Cz. Miłosz, Ziemia Ulro. Kraków 2000;
- P. Okołowski, Materia i wartości. Neolukrecjanizm St. Lema. Warszawa 2010;
- P. Okołowski, Między Elzenbergiem a Bierdiajewem. Warszawa 2012;
- P. Okołowski, Filozofia i los. Szkice tychiczne. Warszawa 2015;
- Platon, Uczta. Warszawa 1982;
- B. Russell, Dzieje filozofii Zachodu. Warszawa 2000;
- A. Schopenhauer, O podstawie moralności. Warszawa 1994;
- U. Schrade, Nurty filozofii współczesnej. Warszawa 2010;
- W. Tatarkiewicz, O filozofii i sztuce. Warszawa 1986;
- L. Wittgenstein, Tractatus logico-philosophicus. Warszawa 1997;
- B. Wolniewicz, Filozofia i wartości. Warszawa 1993;
- B. Wolniewicz, Filozofia i wartości, IV. Warszawa 2016.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: