Filozofia starożytna 3800-FST23-M-OG

Zajęcia koncentrują się na problemowej prezentacji historii filozofii, przez co student zyskuje możliwość nowego spojrzenia na kształtowanie się kluczowych zagadnień filozofii (problemów etycznych, ontologicznych i kosmologicznych, relacji duszy i ciała, myśli i języka do rzeczywistości) oraz pojęć filozoficznych z dziedziny filozofii starożytnej (takich jak filozofia, piękno, dobro, byt, Bóg, idea, wola, intelekt, cnota, twórczość, natura, czas). Ponadto, z perspektywy problemowej przedstawione zostanie formowanie się i wzajemne oddziaływanie szkół i nurtów filozoficznych. Dzięki takiemu porządkowi wykłady ofiarowują wieloaspektową syntezę filozofii starożytnej. Podczas wykładów omawiana będzie najnowsza literatura przedmiotu, sporne kwestie badawcze, nowe interpretacje oraz "białe plamy" w stanie badań. Chcemy pokazać, że historia filozofii jest dyscypliną, która jest żywa i wciąż się rozwija (zarówno w sensie merytorycznym – hermeneutyki problemów, jak i metodologicznym). Istotnym wątkiem kursu jest ukazanie specyfiki poszczególnych epok w historii filozofii starożytnej, zwłaszcza tych mniej znanych, takich jak filozofia hellenistyczna oraz filozofia późnej starożytności.

Rodzaj przedmiotu

monograficzne
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Zaliczone zajęcia z historii filozofii

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Łapiński

Efekty kształcenia

Nabyta wiedza:
- zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych;
- zna ogólne zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie;
- zna metody interpretacji tekstu filozoficznego;
- ma wszechstronną znajomość i dogłębne rozumienie roli refleksji filozoficznej w kształtowaniu kultury;
- zna na poziomie rozszerzonym terminologię filozoficzną w języku polskim w wybranej subdyscyplinie filozoficznej;
- zna podstawową terminologię filozoficzną w wybranym języku obcym;
- wszechstronnie zna i dogłębnie rozumie wybrane kierunki i stanowiska współczesnej filozofii w zakresie historii filozofii starożytnej;
- ma gruntowną znajomość metod badawczych i strategii argumentacyjnych wybranej subdyscypliny filozoficznej oraz gruntowną znajomość metod interpretacji tekstu filozoficznego;
- ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o kompleksowej naturze języka oraz historycznej zmienności jego znaczeń.

Nabyte umiejętności:
- poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną;
- wykrywa zależności pomiędzy kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturalnymi oraz określa relacje między tymi zależnościami;
- konstruuje i rekonstruuje argumentacje z perspektywy różnych stanowisk filozoficznych, uwzględniając właściwe każdemu z nich typy argumentacji i dostrzegając zachodzące między nimi zbieżności i różnice.

Nabyte kompetencje społeczne:
- zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego;
- jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów;
- ma świadomość znaczenia europejskiego dziedzictwa filozoficznego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych oraz odpowiedzialności za jego zachowanie;
- ma świadomość znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych.

Kryteria oceniania

sprawdzian ustny

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2

Literatura

Wybór z tekstów źródłowych:
Autorzy starożytni analizowani we fragmentach: Homer, Hezjod, presokratycy, Platon, Arystoteles, Epikur, Lukrecjusz, Cyceron, Muzoniusz Rufus, Epiktet, Seneka, Marek Aureliusz, Simplikios, Porfiriusz, Plotyn, myśliciele arabscy.

Sugerowana literatura przedmiotu:
H. Arendt, Wola; Dembińska D., Człowiek odkrywa człowieka; E.R. Dodds, Grecy i irracjonalność; J. Domański, Scholastyczne i humanistyczne pojęcie filozofii; M. Erler, Homoiosis theoi and Epicurean Self-cultivation; M. Foucault, Sobąpisanie; M. Foucault, Hermeneutyka podmiotu; O. Gigon, Główne problemy filozofii starożytnej; P. Hadot, Filozofia jako ćwiczenie duchowe; P. Hadot, Czym jest filozofia starożytna?; P. Hadot, Twierdza wewnętrzna; W. Jaeger, Paideia; P. Laín Entralgo, The therapy of the word in classical antiquity; R.J. Newman, 'Cotidie meditare: Theory and Practice of the meditatio in Imperial Stoicism'; J. Sellars, Lekcje stoicyzmu
M. Stróżyński; Filozofia jako terapia w pismach Marka Aureliusza, Plotyna i Augustyna

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3800-FST23-M-OG w USOSweb