Spotkania międzycywilizacyjne 3700-CS2-SM-23-OG

Cykl dotyczy zagadnień możliwości przekroczenia granicy kulturowej (cywilizacyjnej) i oparty jest na modelu współpracy z cudzoziemcami z innych cywilizacji. W ramach cyklu proponujemy model kształcenia, który nazwiemy DCL, Dialogue-Centered Learning. W różnego rodzaju sytuacjach współdziałania na zajęciach uczestniczący aktorzy są równoznacznymi aktywnymi uczestnikami dialogu/dekonstrukcji. Dekonstrukcja nie jest po prostu krytyką, ale też budowaniem czegoś nowego. Nie tylko sprawia ona, że aktorzy wychodzą poza znany dotąd krąg znaczeń, ale i kieruje ich ku nowemu kontekstowi, w którym mogą oni odkryć lub też zbudować warunki do dialogu. W modelu DCL istotna wydaje się propozycja, by dodać do wymiaru opartego na substancjalnym modelu myślenia na zasadzie podobieństwa inny wymiar, wykorzystujący zasadę zróżnicowania (différance, wg Jacques'a Derridy), czyli zmienności. Oznacza to, że dzięki obecności jego elementów w różnych cywilizacjach taki relacyjny model komunikacji może być metodą, która przyczyni się do lepszej komunikacji Wschodu i Zachodu. Zajęcia kierowane są do studentów – obcokrajowców i studentów z Polski.
Cykl składa się z 2 bloków:
1 Komunikacja międzykulturowa - Antropologiczne ujęcie zagadnień cywilizacyjnych.

2. Doświadczenie kontaktów międzycywilizacyjnych. Świat duchowy: Religia, Filozofia, Sztuka, Literatura a różnorodność cywilizacyjna. Poszczególne cywilizacje ujmowane są w następujących kontekstach: - społeczeństwo (kontekst więzi społecznych − polityka, prawo, wspólnota itd), - gospodarka (kontekst więzi ekonomicznych − gospodarka, ekonomika), - psychosomatyczne aspekty jednostki (kontekst więzi pokrewieństwa, psychosomatyki, zdrowia jednostki - rodzina, zdrowie), - życie duchowe (kontekst więzi duchowych: edukacja, religia, filozofia, sztuka itd.). Program przewiduje interaktywne sposoby nauczania (utworzenie, wspólnie ze studentami, interaktywnych kompendiów naukowych, edukacyjnych stron internetowych, opracowanie przez studentów projektów multimedialnych, realizacja studenckiej działalności badawczej i projektowej, prowadzenie szkoleń z komunikacji itp.).
Współpraca na zajęciach charakteryzuje się następującymi cechami:
1) otwartość, rozumianą w aspekcie policentrycznym, który uwzględnia perspektywy różnych cywilizacji.
2) interaktywność, jej mechanizmami są: wielopodmiotowość, dekonstrukcja i dialog. Założeniem interakcji aktorów jest spotkanie przedstawicieli różnych cywilizacji, z tego względu uczestnikami są także polscy studenci. To oni, jako strona przyjmująca, pomagają cudzoziemcowi adaptować się w Polsce. Zarazem nabycie w praktyce umiejętności komunikacji międzycywilizacyjnej umożliwia polskim studentom i naukowcom aktywność w kontaktach międzynarodowych. Program zakłada rozszerzenie sfery międzynarodowych kontaktów naukowych, a także stworzenie atmosfery „otwartej przestrzeni” na Uniwersytecie Warszawskim.
3) interdyscyplinarność, uwzględniająca różne obrazy świata, czyli kultury. Praca nad rozwiązywaniem problemu naukowego toczy się z uwzględnieniem interdyscyplinarności: w gronie naukowców, kół badawczych, przy tworzeniu projektów.
4) innowacyjność, która oznacza otwarcie nowych perspektyw dla poszukiwania wiedzy w procesie umiędzynarodowienia.
Blok 1. Komunikacja międzykulturowa - Antropologiczne ujęcie zagadnień cywilizacyjnych. Uniwersytet staje się miejscem spotkań międzycywilizacyjnych. Nabiera wymiaru globalnego. Celem zajęć jest próba określenia tego wymiaru przy pomocy zasady zróżnicowania (différance, wg Jacques'a Derridy), zmienności, uwzględniającej różnorodność cywilizacyjną. W takim ujęciu globalizacja jest procesem międzycywilizacyjnym, który łączy w sobie ambiwalentne cechy, rozbieżne zjawiska i trendy. Proces ten jest pozbawiony jednoznaczności, wzbudza przeciwstawne oceny. Globalizacja jako proces międzycywilizacyjny i jest Pograniczem. Określenie tego procesu przebiega przez porównanie cywilizacji współdziałających wraz z innymi podmiotami. W tym procesie może być ukryty stan równowagi który ma cechy dialogiczne i właśnie może być punktem odniesienia. Czy ten proces oznacza zanik różnorodności cywilizacyjnej, czy też powstanie nowych zjawisk? Czy można mówić o jakimkolwiek punkcie odniesienia, czy pluralizm jako cecha globalizacji może być podważany? Celem zajęć jest dostarczenie studentom narzędzi opisu i analizy dwóch rzeczywistości – tej, z której przyjechali i rzeczywistości polskiej. Szczególny nacisk zostanie położony na moment przejścia z jednej rzeczywistości do drugiej. Spojrzenie antropologiczne pozwala na uchwycenie tego, co dzieje się, gdy przekraczamy granicę własnej kultury stając się Obcym dla innych i sami stając w obliczu obcości. Analizować będziemy reakcje na odmienność kulturową i różne etapy adaptacji podczas życia w innej kulturze. Celem jest uświadomienie sobie, że uczestnictwo w innej kulturze może być procesem świadomym, ale wymagającym określonych kompetencji. Kulturowe spojrzenie na nową rzeczywistość – jako na całościowy system innych norm, wartości, zachowań i kompetencji - ma pomóc studentom w radzeniu sobie z różnymi poziomami szoku kulturowego i problemami w adaptacji, w łatwiejszym (świadomym) poruszaniu się po nieczytelnych dla nich regułach obcej kultury.Ostatnim etapem zajęć będzie analiza zmiany wynikającej z kontaktu z inną kulturą. Tematy: Kontakt kulturowy/moment przejścia z jednej rzeczywistości do drugiej. Jednostka, wspólnota, zbiorowość w cywilizacjach. Adaptacja - współistnienie z obcą kulturą. Gdzie jesteś „u siebie”? Gdzie jest Twój dom? Otwarcie się na odmienność kulturową. Pojęcie pogranicza kulturowego i cywilizacyjnego (klasyczne ujęcie vs problem „pograniczności świata” po globalizacji, czy współczesny świat jest polem permanentnych negocjacji i spotkań międzykulturowych? Czy tak jak twierdził Anthony Giddens wszyscy znaleźliśmy się w nim sytuacji migrantów? A może takie postawienie sprawy jest iluzją, której ulegli badacze kultury przełomu XX i XXI wieku Dialog międzycywilizacyjny. kulturowe problemy globalizacji, „globalnej ekumeny”, kreolizacji, indygenizacji itp. Czy są to jedynie konstrukty teoretyczne czy kategorie realnie odpowiadające rzeczywistości kulturowej w początkach XXI wieku? Współczesne społeczeństwa wielokulturowe Wschodu i Zachodu. Definiowanie tożsamości w kontakcie kulturowym. Tożsamość grupy a tożsamość jednostki. Pogranicze a świadomość jednostek. Czy pogranicze jest kategorią geograficzną czy świadomościową. Czy życie na pograniczu nie oznacza raczej konieczności dostosowywania sposobu myślenia do chaotycznie zmieniającej się sytuacji życiowej. Tożsamość na Pograniczu. Rozszerzanie kompetencji międzykulturowych. Wymiana kompetencji międzykulturowych. Komunikacja międzycywilizacyjna w epoce globalizacji. Spotkanie międzycywilizacyjne a dialog. Czy człowiek pogranicza to po prostu ktoś kto jest w stanie funkcjonować w różnych systemach myślenia uwarunkowanych kulturowo?
Blok 2. Doświadczenie kontaktów międzycywilizacyjnych. Świat duchowy: Religia, Filozofia, Sztuka, Literatura a różnorodność cywilizacyjna. Na zajęciach w centrum uwagi znajdują się uniwersum symboliczne i obrazy świata spotykających się kultur, zostanie uwzględnione zróżnicowane tło religijne (chrześcijaństwo wschodnie i zachodnie, buddyzm, szamanizm, taoizm, islam). Celem zajęć będzie pokazanie studentom jak religia, sztuka, literatura i edukacja może pomóc im odnaleźć się w kraju, w którym studiują. Analiza spotkań międzycywilizacyjnych dotyczy tego, jakie schematy myślowe i systemy wartości reprezentowali ludzie biorący udział w spotkaniu. Jak przebiegała konfrontacja ich odmiennych światopoglądów? Gdzie były punkty zapalne? To będzie służyć także dyskusji nad własnym systemem wartości. Tematy: Religia, sztuka, filozofia a stan psychosomatyczny jednostki (w cywilizacjach Wschodu i Zachodu) Twórczość artystyczna:sztuka, literatura, filozofia. Symbole, języki, komunikacja.

Zakres tematów:
Blok 1. Komunikacja międzykulturowa -
Antropologiczne ujęcie zagadnień cywilizacyjnych. Uniwersytet staje się miejscem spotkań międzycywilizacyjnych. Nabiera wymiaru globalnego. Celem zajęć jest próba określenia tego wymiaru przy pomocy zasady zróżnicowania (différance, wg Jacques'a Derridy), zmienności, uwzględniającej różnorodność cywilizacyjną. W takim ujęciu globalizacja jest procesem międzycywilizacyjnym, który łączy w sobie ambiwalentne cechy, rozbieżne zjawiska i trendy. Proces ten jest pozbawiony jednoznaczności, wzbudza przeciwstawne oceny. Globalizacja jako proces międzycywilizacyjny i jest Pograniczem. Określenie tego procesu przebiega przez porównanie cywilizacji współdziałających wraz z innymi podmiotami. W tym procesie może być ukryty stan równowagi który ma cechy dialogiczne i właśnie może być punktem odniesienia. Czy ten proces oznacza zanik różnorodności cywilizacyjnej, czy też powstanie nowych zjawisk? Czy można mówić o jakimkolwiek punkcie odniesienia, czy pluralizm jako cecha globalizacji może być podważany?
Celem zajęć jest dostarczenie studentom narzędzi opisu i analizy dwóch rzeczywistości – tej, z której przyjechali i rzeczywistości polskiej. Szczególny nacisk zostanie położony na moment przejścia z jednej rzeczywistości do drugiej. Spojrzenie antropologiczne pozwala na uchwycenie tego, co dzieje się, gdy przekraczamy granicę własnej kultury stając się Obcym dla innych i sami stając w obliczu obcości. Analizować będziemy reakcje na odmienność kulturową i różne etapy adaptacji podczas życia w innej kulturze. Celem jest uświadomienie sobie, że uczestnictwo w innej kulturze może być procesem świadomym, ale wymagającym określonych kompetencji. Kulturowe spojrzenie na nową rzeczywistość – jako na całościowy system innych norm, wartości, zachowań i kompetencji - ma pomóc studentom w radzeniu sobie z różnymi poziomami szoku kulturowego i problemami w adaptacji, w łatwiejszym (świadomym) poruszaniu się po nieczytelnych dla nich regułach obcej kultury.Ostatnim etapem zajęć będzie analiza zmiany wynikającej z kontaktu z inną kulturą.
Tematy:
Kontakt kulturowy/moment przejścia z jednej rzeczywistości do drugiej.
Jednostka, wspólnota, zbiorowość w cywilizacjach.
Adaptacja - współistnienie z obcą kulturą.
Gdzie jesteś „u siebie”? Gdzie jest Twój dom?
Otwarcie się na odmienność kulturową. Pojęcie pogranicza kulturowego i cywilizacyjnego (klasyczne ujęcie vs problem „pograniczności świata” po globalizacji, czy współczesny świat jest polem permanentnych negocjacji i spotkań międzykulturowych?
Czy tak jak twierdził Anthony Giddens wszyscy znaleźliśmy się w nim sytuacji migrantów? A może takie postawienie sprawy jest iluzją, której ulegli badacze kultury przełomu XX i XXI wieku
Dialog międzycywilizacyjny. kulturowe problemy globalizacji, „globalnej ekumeny”, kreolizacji, indygenizacji itp. Czy są to
jedynie konstrukty teoretyczne czy kategorie realnie odpowiadające rzeczywistości kulturowej w początkach XXI wieku?
Współczesne społeczeństwa wielokulturowe Wschodu i Zachodu.
Definiowanie tożsamości w kontakcie kulturowym.
Tożsamość grupy a tożsamość jednostki. Pogranicze a świadomość jednostek. Czy pogranicze jest kategorią geograficzną czy świadomościową. Czy życie na pograniczu nie oznacza raczej konieczności dostosowywania sposobu myślenia do chaotycznie zmieniającej się sytuacji życiowej.
Tożsamość na Pograniczu. Rozszerzanie kompetencji międzykulturowych. Wymiana kompetencji międzykulturowych.
Komunikacja międzycywilizacyjna w epoce globalizacji.
Spotkanie międzycywilizacyjne a dialog. Czy człowiek pogranicza to po prostu ktoś kto jest w stanie funkcjonować w różnych systemach myślenia uwarunkowanych kulturowo?

Blok 2. Doświadczenie kontaktów międzycywilizacyjnych.
Świat duchowy: Religia, Filozofia, Sztuka, Literatura a różnorodność cywilizacyjna.
Na zajęciach w centrum uwagi znajdują się uniwersum symboliczne i obrazy świata spotykających się kultur.
Celem zajęć będzie pokazanie studentom jak religia, sztuka, literatura i edukacja może pomóc im odnaleźć się w kraju, w którym studiują. Na podstawie przykładów kontaktów między ludźmi różnych cywilizacji na przestrzeni wieków będziemy przyglądać się różnym problemom, okolicznościom, które towarzyszyły tym spotkaniom i zastanawiać. Jakie schematy myślowe i systemy wartości reprezentowali ludzie biorący udział w spotkaniu? Jak przebiegała konfrontacja ich odmiennych światopoglądów? Gdzie były punkty zapalne? To będzie służyć także dyskusji nad własnym systemem wartości.
Tematy:
Religia, sztuka, filozofia a stan psychosomatyczny jednostki (w cywilizacjach Wschodu i Zachodu)
Twórczość artystyczna: Wschód i Zachód
Indywidualizm jednostki a twórczość (sztuka, literatura, filozofia)
Symbole, języki, komunikacja