Sztuka starożytnej Grecji wokół nas 3700-CS-SSG-22-OG

Tematem wykładów będzie przybliżenie słuchaczom najważniejszych kwestii związanych z historią sztuki starożytnej Grecji w okresie klasycznym (IX – I w. przed Chr.) w kontekście jej wpływu (na wybranych przykładach) na sztukę nowożytną zwłaszcza XIX-XX i XXI wieku. Będzie to połączenie omówienia najważniejszych zjawisk artystycznych greckiej sztuki z ich wpływem na współczesną kulturę (także masową). Podczas wykładów nie będzie przedstawiony pełny, chronologiczny opis rozwoju greckiej sztuki.
Pierwszy wykład będzie miał charakter syntetyczny i zostanie poświęcony znaczeniu greckiej sztuki dla cywilizacji europejskiej i poza nią. W trakcie kolejnych wykładów zostaną omówione najważniejsze zabytki poszczególnych epok. Oddzielny wykład będzie poświęcony przełomowi będącemu konsekwencją Wojen Perskich i ostatecznemu wyzwoleniu się greckiej sztuki spod wschodnich wpływów. Myślą przewodnią wykładów jest poszukiwanie ideału piękna przez Greków i reminiscencje tych poszukiwań w nowożytnej sztuce europejskiej. Oddzielnie zostaną przeanalizowane przemiany w rzeźbie, architekturze i malarstwie wazowym.
Ważnym elementem będą zajęcia terenowe. Z jednej strony odbywać się będą w Galerii Sztuki Starożytnej MNW, gdzie w praktyce, na konkretnych obiektach będziemy poznawać wybrane trendy greckiego malarstwa wazowego, architektury i rzeźby. Z drugiej strony przewidziane są zajęcia na ulicach Warszawy, głównie na terenie dzielnicy Śródmieście podczas których będzie można w praktyce wykorzystać wiedzę nabytą w muzeum i podczas wykładów „tropiąc” elementy obecne w przestrzeni publicznej a zainspirowane sztuką grecką (architektura, rzeźba).

Tematy zajęć:
1. Znaczenie greckiej sztuki dla cywilizacji europejskiej i poza nią.
2. Mykeny, Cyklady, Kreta - ciągłość kulturowa greckiej cywilizacji
3. Narodziny - okres geometryczny
4. Dorastanie – okres archaiczny
5. Dorosłość - Wojny Perskie – wyzwolenie się spod wpływów obcych kultur. Malarstwo wazowe, rzeźba, architektura, mała plastyka.
6. Okres klasyczny – w poszukiwaniu piękna, rzeźba grecka
7. Okres klasyczny – w poszukiwaniu piękna, architektura (trzy porządki), partenon
8. Okres klasyczny – w poszukiwaniu piękna, malarstwo wazowe, cz 1. Styl czarnofigurowy, między sztuką użytkową a wysoką.
9. Okres klasyczny – w poszukiwaniu piękna, malarstwo wazowe, cz. 2 styl czerwonofigurowy, kwintesencja sztuki klasycznej
10. Wojna Peloponeska – kres pewnej epoki. Malarstwo wazowe, architektura, rzeźba
11. IV w. przed Chr. – okres przejściowy: rzeźba
12. IV w. przed Chr. – okres przejściowy: architektura
13. Schyłek czy tryumf – okres hellenistyczny

Uwaga:
Tematyka spotkań [w ramach seminarium] zależy od projektów, wyników i stanu zaawansowania badań prowadzonych przez uczestników
Seminarium i poszczególne tematy mogą być omawiane na więcej niż jednych zajęciach. W czasie zajęć terenowych będziemy rozpoznawać w praktyce elementy wystroju współczesnej Warszawy inspirowane sztuką grecką.

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Od uczestników wykładów będzie wymagana podstawowa znajomość historii starożytnej Grecji. Przewidziane jest także zadawanie lektur tekstów antycznych ważnych dla historii sztuki starożytnej Grecji (Pauzaniasz, Witruwiusz, Pliniusz Starszy, Platon) K_W01; K_U01; K_K02

Koordynatorzy przedmiotu

Alfred Twardecki

Efekty kształcenia

Zwiększenie wiedzy o sztuce starożytnej Grecji K_W05; K_U03; K_K04
Zwiększenie świadomości wpływu greckiej sztuki na świat współczesny K_W04; K-U03; K_K02
Umiejętność dostrzegania wpływów greckiej sztuki w świecie współczesnym K_W05; K_U03; K_K03
Umiejętność rozpoznania kanonu dzieł sztuki starożytnej Grecji (architektura, rzeźba, malarstwo wazowe) K_W03; K_U03; K_K03

Kryteria oceniania

Obecność na zajęciach (możliwe 2 nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze), napisanie eseju na minimum 7 stron jako podsumowania zajęć (koniec 2 semestru), aktywny udział w zajęciach, udział w dyskusji

Dopuszczalne są 2 nieobecności w semestrze, kolejne dwie należy zaliczać a od 5 nieobecności należy powtarzać semestr

Literatura

Encyklopedia sztuki starożytnej, praca zbiorowa, Warszawa 1998
Bernhard M.L., Greckie malarstwo wazowe, Warszawa 1966 (i następne wydania)
Bernhard M.L., Sztuka grecka IV w. p.n.e., Warszawa 1978
Bernhard M.L., Sztuka grecka V w. p.n.e., Warszawa 1975
Bernhard M.L., Sztuka grecka, Warszawa 1980
Bernhard M.L., Sztuka grecka. Okres archaiczny, Warszawa 1989
Bernhard M.L., Sztuka hellenistyczna, Warszawa 1980
Boardman J., Sztuka grecka, Warszawa 1999
Estreicher K., Historia Sztuki w zarysie, Kraków, 1973
Makowiecka E., Sztuka Grecka, 2007 (jest wersja PDF do nabycia)
Michałowski K., Jak Grecy tworzyli sztukę, Warszawa 1985
Nowicka M., Z dziejów malarstwa greckiego i rzymskiego, Warszawa 1988
Papuci-Władyka E., Sztuka starożytnej Grecji, Kraków 2001 (jest wersja PDF do pobrania w Academii)
Parnicki-Pudełko S., Architektura starożytnej Grecji, Warszawa 1985
Tatarkiewicz Władysław, Historia estetyki. T. 1 Estetyka Starożytna, Ossolineum, 1962
Twardecki A., Mały słownik historii sztuki starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1998, Wersja on-line (Prószyński i S-ka)
Witwicki W., Przechadzki ateńskie, 1960

Źródła

Pauzaniasz:
W świątyni i w micie (księgi I, II, III, i VII), Wrocław 1973
Na olimpijskiej bieżni i w boju (księgi V, VI i IV), Wrocław 1968
U stóp boga Apollona (księgi VIII, IX, X), Wrocław 1989

Platon, Ion (dowolne wydanie tłumaczenia Władysława Witwickiego).

Gaius Pliniusz Secundus, Historia Naturalna, (wybór), Ossolineum, 1961 (i następne wydania)

Witruwiusz, O architekturze, ksiąg X, Warszawa 1999

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-CS-SSG-22-OG w USOSweb