Wprowadzenie do systemu prawa 3700-AZ-F-WSP-23-OG

Wykład koncentruje się na kilku grupach problemów: (1) czym jest prawo, jakie są sposoby jego rozumienia, czym jest system prawny w kulturze kontynentalnej Europy, jak państwowy porządek prawny łączy się z europejskim; (2) co to znaczy, że prawo ma charakter normatywny, jaka jest relacja między porządkiem prawnym a porządkiem moralnym i innymi porządkami normatywnymi, jakie jest miejsce prawa w życiu społecznym; (3) normy i przepisy prawne, treść normy prawnej, prawo podmiotowe, kompetencja, rodzaje sankcji prawnych; (4) budowa aktu normatywnego, hierarchia i zależności między przepisami różnych aktów normatywnych, gałęzie prawa i instytucje prawne; (5) co to znaczy, że prawo obowiązuje, ustanowienie prawa, ogłoszenie aktu prawnego, uchylenie przepisów prawnych, uznanie za sprzeczne z Konstytucją RP, typy obowiązywania prawa, rozumienie obowiązywania prawa przyjęte przez praktykę prawniczą; (6) tworzenie prawa, konstytucyjne źródła prawa, przestrzeganie prawa, sądowe i administracyjne stosowanie prawa; (7) pojęcie wykładni prawa, kiedy wykładnia jest wiążąca; (8) stosunki prawne, podmioty stosunku prawnego, kiedy możemy mówić o odpowiedzialności prawnej.
Ćwiczenia odnoszą się do każdej grupy problemowej omawianej na wykładzie, są czasem na szczegółowsze przedstawienie kwestii zarysowywanych na wykładzie, czasem na pytania i wyjaśnienia oraz dyskusję. (1) Przykłady różnych koncepcji prawa z sięgnięciem do tekstów źródłowych, charakterystyka europejskiej kultury prawnej, rola wspólnoty takiej jak Unia Europejska, główne źródła prawa europejskiego, omówienie przykładowego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości. (2) Dyskusja nad wzajemnymi powiązaniami prawa i moralności.
(3 i 4) Praca z tekstem ustawy, analiza przykładowej ustawy np. prawa łowieckiego i aktu podustawowego (rozporządzenia) obowiązującego na podstawie ustawy. Identyfikowanie poszczególnych części aktu, umiejętność wskazania określonego przepisu. Odczytanie ratio legis ustawy i jego znaczenia dla interpretacji przepisów. (5) Na podstawie omawianej ustawy prześledzenie jej obowiązywania. Umiejętność odnalezienia vacatio legis oraz innych istotnych elementów, dzięki którym można mówić o obowiązywaniu aktu. (6 i 7) Praca z różnymi źródłami prawa, wzięcie udziału w rozprawie związanej z określonym problemem administracyjnym, ochroną środowiska lub prawami zwierząt. (8) Analiza prostych kazusów, wyodrębnianie poszczególnych elementów stosunku prawnego, identyfikowanie typu odpowiedzialności prawnej.

Oprócz pracy zorganizowanej w formie wykładu oraz wspólnej pracy analityczno-warsztatowej w czasie ćwiczeń, wymagana będzie praca własna studenta, to znaczy poza przygotowywaniem się do zajęć, polegającym na bieżącym śledzeniu i przyswojeniu materiału wykładowego (po to, by systematycznie powiększać wiedzę i przede wszystkim ją rozumieć), czytanie i przemyślenie zalecanych materiałów, niekiedy przygotowanie niewielkiej pracy pisemnej lub przygotowanie się do konkretnej dyskusji. Szacunkowa liczba godzin pracy własnej studenta - 4 godziny tygodniowo. Przygotowanie do kolokwium pisemnego zaliczającego ćwiczenia – 10 godzin.

Zakres tematów
„Uwaga:
poszczególne tematy mogą być omawiane na więcej niż jednych zajęciach”

Tematyka kompatybilna wykładu i ćwiczeń.
1. Podstawowe sposoby rozumienia prawa (koncepcje prawa) i znaczenie terminu „prawo”. Polski system prawny w obszarze europejskiej kultury prawnej.
2. Normatywność prawa i innych regulatorów zachowań.
3. Wzajemny wpływ porządków prawnego, moralnego, religijnego i obyczajowego w kontekście relacji między człowiekiem i zwierzęciem. Normy-zasady i normy-reguły. Które normy systemu prawnego mają związek z relacją człowiek – zwierzę?
4. Jak czytać przepis prawny?
5. Konstytucyjne źródła prawa. Analiza postanowień ustawowych i podustawowych. Podstawa decyzji administracyjnej.
6. Obowiązywanie prawa. Legalność decyzji administracyjnej i jej kontrola.
7. Tworzenie, przestrzeganie i stosowanie prawa – interpretacja przepisów
8. Kto może być podmiotem prawa? Co może być przedmiotem stosunku prawnego?
9. Odpowiedzialność moralna i odpowiedzialność prawna. Relacja między człowiekiem i zwierzęciem w kontekście problematyki odpowiedzialności.