Szariat w Europie – dyskursy i praktyka 3700-AL-SE-qKR
Przedmiot realizowany jest w formie konwersatorium metodą dyskusji opartej o znajomość literatury przedmiotu, w dialogu z przygotowanymi przez prowadzącą prezentacjami. Prezentacje mają za zadanie wspomóc wizualnie uporządkowanie wiedzy i tematyki zajęć.
Zajęcia zaczynają się zapoznaniem Studenta/ki z ogólną problematyką islamu: wprowadzają i systematyzują pojęcia związane z początkiem, rozwojem i charakterystyką islamu jako religii monoteistycznej, a także jako cywilizacji i kultury porządkującej życie wyznających ją wiernych, m.in. poprzez prawo szariatu. Pokazuje związej istnienia szariatu z rozwojem szkół jego wykładni i różnych denominacji islamu, jak również z różnorodnością i bogactwem interpretacyjnym islamu.
Od strony teoretycznej, zajęcia wprowadzają pojęcie dyskursu i krytyki dyskursu. Informując Studenta/Studentkę o tym, czym jest, a czym nie jest szariat, proponują zinterpretowanie prawa islamskiego jako dyskursu ujawniającego i wyrażającego tożsamości muzułmanów i nie-muzułmanów w Europie.
W tym celu zajęcia zapoznają Studenta/kę z różnorodnym podłożem historycznym w wybranych państwach europejskich, które warunkuje narracje wokół szariatu oraz praktyczne jego zastosowania, a także z dyskusją – w tym naukową – na temat miejsca szariatu w europejskich rozwiązaniach instytucjonalnych i prawnych. Zajęcia omawiają relacje szariatu z sekularyzmem i ateizmem.
Przedmiot zaznajamia Studenta/kę z obecnymi w dyskursie publicznym i naukowym narracjami o szariacie jako o budzącym kontrowersje aspekcie obecności muzułmanów w Europie, a także z praktycznym zakresem stosowania go. Tym samym, konwersatorium umiejscawia szariat w Europie i dyskurs o nim w kontekście dialogu międzycywilizacyjnego i różnorodności kulturowej. Omawia obrzędy religijne i praktyki kulturowe muzułmanów oraz pokazuje dyskursy i praktykę szariatu w Europie jako styk tradycji i współczesności, emanację tożsamości indywidualnych i zbiorowych, a także postaw muzułmanów i nie-muzułmanów względem siebie jako wzajemnych Innych.
Podana literatura, z jaką Student(ka) powinien/powinna się zapoznać, obejmuje literaturę wprowadzającą do przedmiotu oraz literaturę ilustrującą tematy poruszane na zajęciach: dokumenty, artykuły naukowe i fragmenty [!] książek preselekcjonowane przez prowadzącą przed zajęciami. Ułatwi to napisanie pracy zaliczeniowej, która powinna obejmować w bibliografii minimum 4 pozycje z proponowanego spisu lektur.
Przybliżona szacowana liczba godzin, jaką student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych efektów uczenia to:
- 30 godzin aktywnego uczestnictwa w konwersatorium
- 45 godzin lektury tekstów
- 40 godzin przeznaczonych na selekcję tematu, materiału, zapoznanie się z tekstami i analizę tekstów, napisanie pisemnej pracy zaliczeniowej oraz dokonanie korekty własnej pracy pisemnej w porozumieniu z prowadzącą,
co odpowiada 4.00 punktom ECTS.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie zdobytej wiedzy, w efekcie zajęć student(ka) zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę w kulturze [K_W01], rozumie zależności pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych [K_W04], zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury [K_W05], zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych [K_W07] oraz podstawowe zasady komunikacji naukowej
w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych [K_W08], jak również podstawowe zasady z zakresu prawa autorskiego [K_W09].
W zakresie nabytych umiejętności, student/ka potrafi: rozpoznawać
i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności [K_U05], selekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych [K_U01],
a następnie sformułować problem badawczy [K_U04], prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie [K_U07],
w szczególności: przygotować prace pisemne uwzględniające elementarne wymogi stawiane pracom akademickim [K_U08], a przy tym wykorzystać informacje źródłowe z zachowaniem zasad ochrony własności intelektualnej [K_U13]
i wykorzystywać narzędzia cyfrowe w pracy akademickiej [K_U14]. Student(ka) posługuje się wybranym językiem obcym na poziomie B2 [K_U10].
W zakresie nabytych kompetencji społecznych, w efekcie zajęć student(ka) nabywa gotowość do podjęcia właściwych działań przyczyniających się do ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego [K_K06] oraz do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim [K_K09], przestrzega zasady tolerancji, rozumie dziedzictwo kulturowe i ma poszanowanie dla różnic kulturowych [K_K07], docenia bogactwo kultury [K_K08], szanuje etyczny wymiar badań naukowych [K_K10] i respektuje prawa własności intelektualnej [K_K11].
Kryteria oceniania
1. aktywny udział w dyskusji w oparciu o lekturę proponowanych tekstów lub ich fragmentów;
2. pisemna praca semestralna o objętości do 10 stron wraz z bibliografią, sporządzona w oparciu o minimum 4 pozycje z proponowanej literatury zajęć, wprowadzona do współdzielonego z prowadzącą dokumentu GoogleDocs, a następnie skorygowana zgodnie z informacją zwrotną od prowadzącej;
3. frekwencja; 100% frekwencja podwyższa ocenę o pół stopnia; w przypadku więcej niż 2 nieobecności w semestrze, nadprogramowe nieobecności muszą być zaliczone w porozumieniu z prowadzącą – w formie indywidualnej rozmowy/konsultacji, prezentacji lub krótkiego referatu.
Literatura
Literatura wprowadzająca:
1. Agrama, H. A. (2010). Ethics, tradition, authority: Toward an anthropology of the fatwa. American Ethnologist, 37(1), 2-18. doi: 10.1111/j.1548-1425.2010.01238.x
2. Danecki, J. (2011). Podstawowe wiadomości o islamie. wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog. [fragmenty]
3. Duszak, A. (1998). Tekst - Dyskurs - Komunikacja Międzykulturowa. Warszawa: PWN. [fragmenty]
4. Dziekan, M. (2003). Prawo muzułmańskie wczoraj i dziś. W E. Machut-Mendecka, Oblicza współczesnego islamu (strony 43-61). Warszawa: Wydawnictwo SWPS.
5. Koran. (1989). Tłum. J. Bielawski. Warszawa: PIW. [fragmenty]
6. Kościelniak, K. (2006). Sunna, hadisy i tradycjoniści. Wstęp do tradycji muzułmańskiej. Kraków: Wydawnictwo UNUM.
7. Nielsen, J. i Christoffersen, L. (red.). (2010). Shariʿa as discourse: legal traditions and the encounter with Europe. Farnham: Ashgate. [fragmenty]
8. Witkowski, S. (2009). Wprowadzenie do prawa muzułmańskiego. Wybrane instytucje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Literatura poświęcona tematom zajęć:
1. al-Bukhari [zbiór hadisów] (2024). Encyclopedia of Sahih al-Bukhari (11th ed.).
New York City: Arabic Virtual Translation Center. [fragmenty]
2. Beglerović, S. i Sedgwick, M. (2020). Islam in Bosnia Between East and West: The Reception and Development of Traditionalism. Journal of Religion in Europe, 13(1-2), 145–172. doi: 10.1163/18748929-20201498
3. Berger, M. (ed.). (2013). Applying Shari῾a in the West. Facts, Fears and the Future of Islamic Rules on Family Relations in the West. Leiden: Leiden University Press. [fragmenty]
4. Boussiakou, I. (2008, December). Religious Freedom and Minority Rights in the Muslim minority in western Thrace. GreeSE Papers. Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe, 21, 1-43.
5. Czterdzieści hadisów w opowiadaniach. (2018). Tłum. M. Czachorowski. Stambuł: Aliusmedia.pl - Muzułmański Związek Religijny w RP. [fragmenty]
6. Gutkowska, A. (2010). Prawo karne islamu w Europie. Archiwum Kryminologii, XXXII, 407-418.
7. Gutkowska, A. (2014). Prawo karne wobec wyzwań wielokulturowości. Przestępstwa kulturowe na przykładzie wymuszonego małżeństwa. W M. Lubelski, R. Pawlik i A. Strzelec (red.), Idee nowelizacji Kodeksu Karnego (239-270). Kraków: Krakowska Akademia im. Frycza Modrzewskiego.
8. Karčić, H. (2015). Applying Islamic Norms in Europe: The Example of Bosnian Muslims. Journal of Muslim Minority Affairs, 35(2), 245-263. doi: 10.1080/13602004.2015.1039808
9. Koumoutzis, N. i Papastylianos, C. (2019). Human Rights Issues Arising from the Implementation of Sharia Law on the Minority of Western Thrace—ECtHR Molla Sali v. Greece, Application No. 20452/14, 19 December 2018. Religions, 10(5), 300. doi: 0.3390/rel10050300
10. Martysz, C. (2013). Zarys problematyki finansów islamskich. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH, 128, 41-59.
11. Mesarič, A. (2020). Disrupting Boundaries between Traditional and Transnational Islam: Pious Women’s Engagement with Islamic Authority in Bosnia-Herzegovina. Slavic Review, 79(1), 7–27. doi: 10.1017/slr.2020.7
12. Nalborczyk, A. (2016). A century of the official legal status of Islam in Austria. Between the Law on Islam of 1912 and the Law on Islam of 2015. W R. Mason (red.), Muslim Minority-State Relations.Violence, Integration, and Policy (61-82). Basingstoke-New York: Palgrave Macmillan.
13. Parzymies, A. (red.). (2015). Muzułmanie w Europie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog. [fragmenty]
14. Sidło, K. (2016). “Cultural Muslims” and their Place in the Discourse on Islamic Identity in the United Kingdom. Muslims in the UK and Europe II. University of Cambridge Centre of Islamic Studies’ second Annual Postgraduate Symposium (66-76). Cambridge: University of Cambridge Centre of Islamic Studies.
15. Sorman, G. (2007). Dzieci Rifa’y. Muzułmanie i nowoczesność. Warszawa: Prószyński i S-ka. [fragmenty]
16. Tsitseklis, K. (2012). European Islams and Muslim Europes: Some Thoughts about Studying Europe’s Contemporary Islam. Yearbook of Muslims in Europe, 5, 1-18. doi: 10.1163/9789004255869_002
17. UK Government. (2018). The independent review into the application of sharia law in England and Wales. London: APS Group for Her Majesty’s Stationery Office. [fragmenty]
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: