Przetrwanie obrazów – myśl i twórczość Aby’ego Warburga 3700-AL-POMT-OG

Zabawa taumatropem polegająca na szybkim obracaniu na sznurkach obrazków narysowanych po dwu stronach drewnianego krążka sprawia, iż widzimy jednocześnie dwa obrazy. Iluzja optyczna zasadza się na pozostawaniu obrazu przez ułamek sekundy na siatkówce naszego oka. Zafascynowany tym zjawiskiem Giorgio Agamben sugerował, iż na tym samym, lecz w perspektywie historycznej polegała praca Aby’ego Warburga.

Tematem niniejszego kursu będzie myśl i twórczość Warburga, autora Atlasu Mnemozyne, historyka sztuki, człowieka który rozmawiał z motylami, w końcu zaś kogoś kto ogarnięty był obrazami. Te ostatnie – obrazy, będą stały w centrum naszego zainteresowania. Sięgając po warburgiańskie pojęcia Nachlaben czy Pathosformel będziemy pytać o życie oraz przeżycie obrazów. Sam Warburg swój projekt Mnemozyne nazywał opowieściami o duchach dla dorosłych, głęboko wierząc w życie obrazów po życiu. Tym samym tropił on krążenie motywów obrazowych w szeroko rozumianej kulturze. Przyjęta na zajęciach perspektywa, nie będzie perspektywą historyka sztuki, lecz filozofa. Dlatego też dużą rolę w kursie będą odgrywały nazwiska zorientowane na tę dziedzinę: Georges Didi-Huberman, Giorgio Agamben czy Walter Benjamin. Głównym pytaniem kursu będzie pytanie o przeżycie obrazów zadawane w kontekście warburgiańskiego Nachlaben. Celem zajęć będzie zaś zapoznanie się z korpusem tekstów Warburga, a także tekstów o Warburgu i jego twórczości.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Adam Cichoń

Efekty kształcenia

Wiedza
K_W01 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze
K_W05 zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury
K_W06 zna podstawowe kierunki myśli filozoficznej, społecznej, przyrodniczej
Umiejętności
K_U02 dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych
K_U04 rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności
Kompetencje społeczne
K_K01 jest gotów do podejmowania kształcenia przez całe życie
K_K07 przestrzega zasady tolerancji i ma poszanowanie dla różnic kulturowych
K_K08 docenia bogactwo kultury
K_K09 jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej
K_K10 jest gotów do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim

Kryteria oceniania

Przygotowanie do zajęć, aktywność na zajęciach (ocena ciągła).
Egzamin będzie miał formę krótkiej rozmowy z prowadzącym na jeden z wybranych tematów poruszanych podczas zajęć
Na zajęciach dopuszczalne są dwie nieobecności.

Literatura

LiLiteratura:

• A. Warburg, Atlas obrazów Mnemosyne, Kraków 2016.
• A. Warburg, Od Florencji do Nowego Meksyku, Gdańsk 2019.
• A. Warburg, Narodziny Wenus i inne szkice renesansowe, Gdańsk 2010.
• K. Mazzucco, Projekt Mnemosyne Aby'ego Warburga, Gdańsk 2023.
• R. Kasperowicz (red.), Aby Warburg. Panorama recepcji, Gdańsk 2020.
• R. Kasperowicz (red.) Aby Warburg. Początek drogi, Gdańsk 2024.
• G. Didi-Huberman, Atlas albo Radosna wiedza podszyta niepokojem, Gdańska 2020.
• G. Didi-Huberman, The Surviving Image. Phantoms of Time and Time of Phantoms, Pennsylvania 2017.
• G. Didi-Huberman, The Invention of Hysteria: Charcot and the Photographic Iconography of the Salpetriere, Cambridge, Londyn 2003.
• W. Benjamin, Anioł historii: eseje, szkice, fragmenty, Wydawnictwo Poznańskie 1996.
• P-A. Michaud, Aby Warburg and the Image in Motion, New York 2007.
• E. H. Gombrich, Aby Warbug an Intellectual Biography, London 1970.

(ewentualne zmiany proponowanych lektur zostaną uzgodnione ze studentami na pierwszych zajęciach)

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-POMT-OG w USOSweb