Narodziny nowoczesności w Wiedniu 1890-1914 3700-AL-NNW-qDP
Zagadnienia poruszane w cyklu zajęć prowadzą do poznania twórczych impulsów kultury Wiednia od fin de sièclu do 1914 roku, które zapoczątkowały lub współkształtowały nowoczesną świadomość kulturalną wieku XX, będącą do dziś punktem odniesienia (krytycznym lub afirmatywnym) dla współczesności. Przeanalizujemy wybrane, ważne zjawiska z dziedziny literatury, krytyki kultury, filozofii, plastyki i muzyki oraz ich powiązania, składające się na ten wyjątkowy kulturowy fenomen.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W: Zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury; Rozumie zależności pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych.
U: umie selekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych; dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych.
K: jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej; jest gotów do podjęcia właściwych działań przyczyniających się do ochrony dziedzictwa kulturowego.
Kryteria oceniania
Dopuszczalne dwie nieobecności w semestrze. Ocena ciągła i ocena końcowa. Ocenie podlega przygotowanie na zajęciach - znajomość tekstów, aktywność i jej jakość oraz, w przypadku referatu/pracy: sformułowanie problemu badawczego, jakość analizy i wniosków, dobór literatury przedmiotu, sprawne posługiwanie się aparatem krytycznym - przypisy, bibliografia.
Zaliczenie ustne - referat lub pisemne (praca) na ocenę. Ocenie podlega pisemny referat oddany prowadzącemu po jego wygłoszeniu dla grupy lub praca złożona w trakcie semestru lub w sesji.
Literatura
Die Wiener Moderne. Literatur, Kunst und Musik zwischen 1890 und 1910, Stuttgart 2004, oprac. Gotthart Wunberg.
Aleksandra Monika Stepanow, Karl Kraus i jego czasopismo „die Fackel“, Warszawa 2016.
Adolf Loos, Ornament i zbrodnia. Eseje wybrane, Centrum Architektury, BWA Galeria Miejska w Tarnowie, Warszawa-Tarnów, 2013.
Mieczysław Wallis, Secesja, wyd. II Warszawa 1974.
Edward Timms, Dynamik der Kreise, Resonanz der Räume. Die schöpferischen Impulse der Wiener Moderne, Wien 2013.
Carl E. Schorske, Fin-de-Siècle Vienna. Politic and Culture, 1980.
Piotr Szarota, Wiedeń 1913, Gdańsk 2021 ( II wyd.).
Lou Andreas-Salomé, Erotyka. Pisma psychoanalityczne, przekł. Andrzej Serafin, Warszawa 2020.
Ewa Kuryluk, Wiedeńska apokalipsa. Eseje o kulturze austriackiej XX wieku, Warszawa (pierwsze wydanie: 1974, Wiedeńska apokalipsa. Eseje o sztuce i literaturze wiedeńskiej około 1900, Kraków 1999.
Andrzej Lam, Kalendarium, [w:] Trakl Georg, Wiersze z rękopisów, przełożył, komentarzami i kalendarium opatrzył Lam Andrzej, Warszawa 2000.
Georg Trakl, Poezje zebrane, przeł. Lam Andrzej, Tarnów 1992.
Elżbieta Hurnikowa, Kultura fragmentu. O twórczości Petera Altenberga, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica”, nr 3, Łódź 2002.
Arthur Schnitzler, Anatol, przeł. Callier Aleksandra, Warszawa 1899 ( lub przekład z Dramatów wybranych A. Schnitzlera, red. P. Ganczar).
Stefan Lichański, Hugo von Hofmannsthal (1874-1929), wstęp [w:] Hofmannsthal Hugo von, Przygoda marszałka de Bassompierre, przeł. Wieniewska Ida, wstępem opatrzył Lichański Stefan, ilustrowała Żukowska Danuta, Warszawa 1975.
Krzysztof Lipiński, Jesień duszy (o twórczości Georga Trakla), [w:] Trakl Georg, Jesień duszy, przeł. Lipiński Krzysztof, Kraków 1996.
Krzysztof Lipiński, Niedoskonała pokuta. O życiu i twórczości Georga Trakla, Kraków 1998.
Reinhard Steiner, Egon Schiele 1890-1918. Die Mitternachtsseele des Künstlers, Köln 1991.
Hugo von Hofmannsthal, Liryka, wiersze i dramaty, wybrał i przeł. Lewin Leopold, wstępem opatrzyła Kamińska Krystyna, Warszawa 1984.
Stefan H. Kaszyński, Krótka historia literatury austriackiej, Poznań 2012.
Stefan H. Kaszyński, Summa vitae Austriacae. Szkice o literaturze austriackiej, Poznań 1999.
Ilona Sármány-Parsons, Gustav Klimt, aus dem Englischen übersetzt von Bahr Wolfgang, Bindlach 1992.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: