Mickiewicz, Słowacki, Byron – współczesne „kody” recepcji romantyzmu 3700-AL-MSB-OG

Studenci będą mieli możliwość zapoznania się ze współczesnymi sposobami recepcji dzieł romantycznych, polskich i europejskich, analizowanymi w kontekście komparatystycznym oraz interdyscyplinarnym.
Zajęcia stanowią część cyklu „Romantyzm jako dziedzictwo kulturowe – współczesne lektury romantyzmu”. Są ofertą otwartą dla wszystkich studentów Wydziału AL i studentów innych kierunków, a także doktorantów.
Zapraszamy do wspólnej lektury arcydzieł polskiego romantyzmu, analizowanych w kontekście europejskim, a także poprzez romantyczne i poromantyczne (w tym współczesne) media innych sztuk (malarstwa, filmu, teatru, komiksu).

Każde konwersatorium prowadzone będzie przez dwóch lub trzech badaczy, zajmujących się różnymi obszarami nauk humanistycznych, co pozwoli uczestnikom odkryć różne aspekty literatury romantycznej i zapoznać się z rozmaitymi koncepcjami metodologicznymi.

Zajęcia prowadzić będzie prof. dr hab. Maria Kalinowska (koordynator przedmiotu) z zaproszonymi do współpracy znakomitymi znawcami literatury romantycznej oraz badaczami kultury (z UW i innych uniwersytetów). Współprowadzić zajęcia będą pracownicy Wydziału Artes Liberales UW, a także zaproszeni goście spoza WAL UW.
Zakres tematów jest propozycją, która zostanie doprecyzowana w zależności od zainteresowań i preferencji uczestników. Planuje się także kontynuację zajęć w semestrze letnim.

Głównym zagadnieniem konwersatorium będzie współczesna reinterpretacja dziedzictwa romantycznego na przykładzie najnowszych sposobów rozumienia życia i twórczości Mickiewicza, Słowackiego i Byrona. Spróbujemy zastanowić się, czy współczesne badania naukowe, literatura i inne sztuki wypracowały nowe sposoby rozumienia życia i twórczości wielkich romantyków: jakie to sposoby? Czy wzbogacają naszą wiedzę o dziełach, osobowościach twórczych i aktywności romantyków? Jakie elementy ich dzieła przestały być czytelne dla XX-wiecznych odbiorców?

Przykładowe tematy zajęć:
Wizerunki Mickiewicza, Słowackiego, Byrona – dawne i współczesne. Przemiany tych wizerunków. Poeta romantyczny jako wieszcz, prorok, działacz polityczny, organizator narodowej wyobraźni, wygnaniec, emigrant, wojażer, dandys. Recepcja pokoleniowa romantyków. Odbiór w Polsce i za granicą. Miejsce dziedzictwa romantycznego w kulturze polskiej i europejskiej. Spory o Mickiewicza. „Odbrązowianie”? Tajemnice życia Mickiewicza. Towianizm i Mickiewicz-towiańczyk jako przedmiot różnorodnych badań i artystycznej recepcji. Biografistyka – tradycyjne i nowe formy. Badania genderowe. Badania nad wyobraźnią poetycką. Odbiór polityczny i konteksty polityczne. Mickiewicz – perspektywa polska, białoruska, litewska, żydowska.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Zakres wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie nauk humanistycznych, wynikający z zakwalifikowania studenta na studia I stopnia.

Koordynatorzy przedmiotu

Maria Kalinowska

Kryteria oceniania

Przewiduje się przygotowanie referatu lub prezentacji przez studenta na wybrany temat. Ocena na podstawie aktywnego udziału w zajęciach i przygotowania referatu lub prezentacji.

Literatura

Literatura (wybór, propozycje)
Szczegółowe informacje dotyczące literatury źródłowej i literatury przedmiotu dotyczącej poszczególnych zagadnień zostaną podane przez wykładowców.

Antoniemu Malczewskiemu w 170 rocznicę pierwszej edycji „Marii”, red. H. Krukowska, Białystok 1997.

Arkadiusz Bagłajewski, Obecność romantyzmu, Lublin 2015.

Magdalena Bauchrowicz- Kłodzińska, „Jonasz w brzuchu wieloryba”. Czesław Miłosz wobec nowoczesności, Toruń 2018.

Grażyna Borkowska, Perspektywa postkolonialna na gruncie polskim – pytania sceptyka, „Teksty Drugie” 2010, nr 5, s. 40-52.

Jerzy Borowczyk, Rekonstrukcja procesu filomatów i filaretów 1823-24, Poznań 2012.

Albert Béguin, Dusza romantyczna i marzenie senne. Esej o romantyzmie niemieckim i poezji francuskiej, z francuskiego przeł. T. Stróżyński, Gdańsk 2011.
Co Słowacki ma nam dziś do powiedzenia? pod red. M. Kalinowskiej i J. Kieniewicza, warszawa 2012.
Dramat polski: interpretacje, cz. 1, pod red. J. Ciechowicza i Z. Majchrowskiego, Gdańsk 2001.
Filhellenizm w Polsce, t. I-II, Warszawa 2007, 2012.
Geografia Słowackiego, red. D. Siwicka, M. Zielińska, Warszawa 2012.
Przemysław Kaniecki, Lawa. Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza, Poznań 2008.
Krzysztof Korotkich, Wyobraźnia apokaliptyczna Juliusza Słowackiego, Białystok 2011.
Jarosław Ławski, Ironia i mistyka: doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego, Białystok 2005.
Maria Janion, Gorączka romantyczna (kilka wydań).
Maria Janion, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencji ludzi i duchów, Warszawa 1991.
Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia (kilka wydań).
Maria Kalinowska, Juliusza Słowackiego “Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu”. Glosy, Gdańsk 2011.
Elżbieta Kiślak, Car-trup i Król-Duch. Rosja w twórczości Słowackiego, Warszawa 1991.

Elżbieta Kiślak, "Walka Jakuba z aniołem : Czesław Miłosz wobec romantyczności", Warszawa 2000.
Halina Krukowska, „Pan Tadeusz” jako poezja czysta. Studia i szkice o Mickiewiczu, Białystok 2016.

„Litteraria Copernicana”, nr. 1, 2008. Konwicki, pod red. P. Kanieckiego, J. Speiny.

Marta Piwińska, Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973.

Georges Poulet, Metamorfozy czasu, Warszawa 1977.

Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia, red. Maria Kalinowska, Jarosław Ławski, Magdalena Bizior-Dombrowska, Warszawa 2011.

Problemy polskiego romantyzmu, seria I-III, red. M. Żmigrodzka, Z. Lewinówna, Wrocław 1971-1974-1981.
Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009.
Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. 1, pod red. M. Kuziaka, B. Nawrockiego, Warszawa 2016, cz. 2, pod red. M. Kuziaka, B. Maciejewskiego, Kraków 2016.
Z. Stefanowska, Mapa romantyzmu polskiego. Pisma z lat 1964-2007, Warszawa 2014.
Zofia Trojanowiczowa, Sybir romantyków, J. Fiećko, Poznań 1993.

Leszek Zwierzyński, Wyobraźnia akwatyczna Mickiewicza, Katowice 1998
Maria Żmigrodzka, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, oprac. M. Kalinowska, E. Kiślak, Warszawa 2002.
Recepcja osoby Mickiewicza:

- W. Mickiewicz, Żywot Adama Mickiewicza, t. 1-4 (kilka wydań)
- J. Kleiner, Mickiewicz, t. I i II (2 wydania);
- T. Boy-Żeleński, Brązownicy i inne szkice o Mickiewiczu, Warszawa 1956;
- M. Jastrun, Mickiewicz (kilka wydań);
- A. Witkowska, Mickiewicz. Słowo i czyn (kilka wydań);
- A. Witkowska, Celina i Adam Mickiewiczowie, Kraków 1998;
- K. Górski, Mickiewicz – Towiański, Warszawa 1986;
- J.-Ch. Gille-Maisani, Adam Mickiewicz - studium psychologiczne: od dzieciństwa do Dziadów części trzeciej, Warszawa1996.
- K. Rutkowski, Mistrz ; Widowisko, Gdańsk 1996;
- K. Rutkowski, Xiężniczka: miejsce Xawery Deybel w rodzinie Mickiewiczów, Lublin 1998;
- K. Rutkowski, Braterstwo albo śmierć: zabijanie Mickiewicza w Kole Sprawy Bożej, Gdańsk 1999.
- R. Koropeckyj, Adam Mickiewicz – życie romantyka, Warszawa 2013;
- S. Wyspiański, Legion;
- M. Wojtyszko, Epilog (Teatr TV 1979)
- Cz. Miłosz, Ziemia Ulro; Druga przestrzeń;
- T. Konwicki, Lawa;
- T. Konwicki, Mickiewiczowie młodsi, „Gazeta Wyborcza” z 25 XI 2005; przedr. w: tenże, Wiatr i pył, Warszawa 2008.
- J. M. Rymkiewicz, Żmut; Kilka szczegółów; Baket (kilka wydań).
- T. Weiss, Romantyczna genealogia polskiego modernizmu. Rekonesans, Kraków 1974;
- Mickiewicz: nowożytny myśliciel religijny. Z PROF. MARIĄ JANION rozmawiają TOMASZ FIAŁKOWSKI i MARIAN STALA, „Tygodnik Powszechny”, „Apokryf” nr 14 w „TP” nr 51-52/1998;
- E. Kiślak, Walka Jakuba z aniołem, Warszawa 2000;
- M. Janion, Krwotok lawy, „Kultura i Życie”, dod. do „Życia Warszawy” z 5 I 1990, przedr. w: tejże, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencjach ludzi i duchów, Warszawa 1991;

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-MSB-OG w USOSweb