Kosmiczny pesymizm: od Arthura Schopenhauera do Eugene’a Thackera 3700-AL-KP-qMF

Według Thackera współczesne permanentne katastrofy antycypują myśl o „świecie-bez-nas”, a nawet świecie pozbawionym życia. W przeciwieństwie do „świata-w-sobie”, „świat-bez-nas” jest nie tylko obojętny na los ludzi i życia, jest także całkowicie bezosobowy i a-animalny. Jest to świat, od którego ludzie są ontologicznie i epistemologicznie „odjęci”. Thacker dodaje, że filozofia dziś nie jest zdolna myśleć o tym świecie, ponieważ „świat-bez-nas” jest nie-do-pomyślenia. Filozofia nie może być terapią i nie może być kontemplacją. Czym zatem jest? Koncepcja trzech światów – „świat dla nas” (i pesymizm antropologiczny jako wyraz odrzucenia „świata dla nas”), „świat sam w sobie” (i pesymizm epistemologiczny jako uznanie niezdolności pomyślenia rzeczy samych), „świat bez nas” (i pesymizm kosmologiczny jako efekt odrzucenie zasady antropicznej) jest kluczowa. Thacker argumentuje, że istnieje zasadnicza różnica między „kosmicznym pesymizmem” a „pop-pesymizmem”; ten drugi jest tylko pozą i deklaracją, ten pierwszy jest autentycznym uznaniem ludzkiej niemocy.

1.-2. Krytyka filozofii Kanta: Przedstawienie niezależne od reguły podstawy dostatecznej

Literatura: Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, przeł. Jan Garewicz, t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA 1994.

3.-4. O prymacie woli w porządku samowiedzy

Literatura: Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, przeł. Jan Garewicz, t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA 1994.

5.-6. Uprzedmiotowienie woli w przyrodzie pozbawionej poznania: instynkt i popęd

Literatura: Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, przeł. Jan Garewicz, t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA 1994.

7.-8. Czysty przedmiot poznania: geniusz, obłęd, muzyka, śmierć

Literatura: Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, przeł. Jan Garewicz, t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA 1994.

9.-10. Czym byłbym, gdybym nie był wolą życia?

Literatura: Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, przeł. Jan Garewicz t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA 1994.

11.-12 Hałas świata i skrytość samobójstwa: spekulacja na temat tego, co leży u podstaw losu jednostki

Literatura: Arthur Schopenhauer, O samobójstwie i inne pisma pomniejsze. przeł. G. Sowiński, Wydawnictwo: A Seria: Apeiron, Kraków 2000.

13-14. Czy można udowodnić wolność ludzkiej woli na podstawie samowiedzy?

Literatura: Arthur Schopenhauer, O wolności ludzkiej woli. przeł. Jan Garewicz, Kraków 2023.

15-16. Horror, dark media, nekrologia, rozpad ciała

Literatura: Eugene Thacker, In the Dust of This Planet (Horror of Philosophy Vol. 1). Zero Books, 2011.

17-18. Kosmiczny pesymizm smutnej planety

Literatura: Eugene Thacker, Cosmic Pessimism, with drawings by Kiith Tilford, Univocal Publishing, 2015.

19-20. Po życiu. Przed śmiercią

Literatura: Eugene Thacker, After Life. University of Chicago Press, 2010. Eugene Thacker, Sad Planets. Co-authored with Dominic Pettman. Polity, 2024.

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Założenia (opisowo)

Bez szczegółowych wymagań wstępnych. W trakcie kursu wymagane jest sukcesywne zapoznawanie się ze wskazaną lekturą. Oczekuje się zasadniczo nabycia dwóch rodzajów wiedzy: (1) orientacji w historii filozofii oraz filozofii XX wieku; (2) orientacji w współczesnych sposobach interpretowania głównych pojęć filozoficznych. Umiejętnością, która będzie na zajęciach szczególnie stymulowana to umiejętność aktywnego, intensywnego „czytania” tekstu filozoficznego.

Koordynatorzy przedmiotu

Adam Cichoń
Szymon Wróbel

Efekty kształcenia

K_W01 ma podstawową wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych w kulturze dawnej i współczesnej
K_W02 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych
K_W05 zna zależności pomiędzy różnymi dyscyplinami humanistycznymi zajmującymi się badaniami dzieł sztuki w kulturze, socjologicznego kontekstu działalności kulturowej
K_W06 zna zależności pomiędzy dyscyplinami humanistycznymi oraz naukami ścisłymi i przyrodniczymi w kontekście filozoficznym i społecznym
K_W10 ma podstawową wiedzę o najnowszych osiągnięciach metod badań interdyscyplinarnych w naukach humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych
K_U02 potrafi dokonywać analizy tekstów artystycznych, filozoficznych i socjologicznych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych oraz prezentować wyniki swych prac
K_K01 rozumie potrzebę nieustannego kształcenia po ukończeniu studiów
K_K02 rozumie zasady, reguły oraz konieczność pracy zespołowej
K_K03 rozumie dynamikę rozwoju naukowego, kulturowego i społecznego oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze
K_K04 potrafi organizować i współpracować z grupą oraz zajmować w niej różne role społeczne
K_K05 potrafi właściwie dokonać analizy środków służących do realizacji podjętych zadań
K_K06 ponosi odpowiedzialność za ochronę dziedzictwa kulturowego regionu, kraju i Europy
K_K07 rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych

Kryteria oceniania

Podstawowym kryterium oceny jest wynik na egzaminie końcowym.
Przedmiot kończy się egzaminem ustnym.

Literatura

Eugene Thacker, In the Dust of This Planet Horror of Philosophy Vol. 1. Zero Books, 2011; Eugene Thacker, Cosmic Pessimism, with drawings by Kiith Tilford, Univocal Publishing, 2015. Eugene Thacker, After Life. University of Chicago Press, 2010. Eugene Thacker, Sad Planets. Co-authored with Dominic Pettman. Polity, forthcoming 2024. Arthur Schopenhauer, On The Suffering Of The World. Edited with an Introduction by Eugene Thacker. Repeater Books, 2020. Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, przeł. Jan Garewicz, t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA 1994.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-KP-qMF w USOSweb