Kain. Misterium Lorda Byrona. Tajemnica zła, olbrzymy ery przedpotopowej, i wszystkie końce świata 3700-AL-KMLB-OG

Publikacja dramatu Byrona o pierwszym zabójcy wywołała skandal, choć nie brakowało wśród współczesnych poety bluźnierców i buntowników. Podtytuł utworu, Misterium, kieruje naszą uwagę na tajemnicę zła. Motto utworu, zaczerpnięte z Księgi Genesis, wskazuje, że poetę również urzekła przebiegłość węża. Przywołując postaci Lucyfera, pierwszego buntownika i Kaina, „ojca morderstwa”, Byron wraca do pytań: skąd bierze się zło? jakie są korzenie morderczej zawiści? dlaczego Bóg przyjął ofiarę Abla i odrzucił ofiarę Kaina?
Tekst jest jednocześnie dowodem na popularność wizji Dantego i Miltona w kręgach angielskich romantyków. W przedstawionej przez Miltona historii buntu Szatana romantycy rozpoznali obraz własne zmagania z wielkimi prekursorami, reprezentującymi tradycję, która, jak pisał Harold Bloom, była „zbyt bogata, by potrzebowała uzupełnienia” (Lęk przed wpływem, s. 65), a sami poprzednicy wydawać się musieli „olbrzymami wieku przedpotopowego”.
Metafora Blooma nabiera szczególnego znaczenia w odniesieniu do utworu, w którym wątki religijne splatają się z odniesieniami do dziewiętnastowiecznej geologii i paleontologii. Na zajęciach będziemy pytać o to, jak rodzący się paradygmat ewolucji mógł inspirować poetów. Będziemy analizować związki dramatu Byrona z teorią Georges’a Cuviera o wielokrotnych kataklizmach niszczących ziemię, której słuszności uczony dowodził na podstawie badań skamielin wymarłych gatunków.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Umiejętność przygotowania wypowiedzi ustnej, prezentującej opracowany przez studenta temat (poprawnie skomponowanej, zawierającej jasno sformułowaną tezę i właściwie zhierarchizowaną argumentację, opartej na dobrej znajomości bibliografii). Zalecana dobra znajomość języka angielskiego.

Koordynatorzy przedmiotu

Jerzy Axer
Małgorzata Grzegorzewska

Efekty kształcenia

Po ukończeniu konwersatorium student:
– rozpoznaje w omawianych na zajęciach tekstach źródłowych (literackich, filozoficznych), dziełach sztuki i innych tekstach kultury związki z różnymi fazami i nurtami tradycji literackiej; K_W06, K_U02, K_U05, K_K06
– określa funkcje takich nawiązań w tekstach literackich i dziełach sztuki omawianych na zajęciach; K_W06, K_W08, K_U02, K_K03
– opracowuje i realizuje – w konsultacjach z prowadzącymi – projekt samodzielnych badań nad wybranymi przez siebie tekstami literackimi nawiązującymi do architektury ogrodu, a następnie prezentuje w formie ustnej ich wyniki; K_W02, KW_06, K_W07, K_W08, K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U10, K_K02, K_K03
– dokonuje samodzielnej analizy i interpretacji wybranych przez siebie tekstów, umiejscawiając je we właściwych kontekstach kulturowych i krytycznie wykorzystując stan badań; K_W03, K_W04, K_W06, K_W07, K_U01, K_U02, K_U04, K_U05
– potrafi podjąć rzeczową dyskusję naukową, przy czym:
a) jasno formułuje i umie uargumentować swoje stanowisko,
b) umie modyfikować własne tezy uwzględniając wagę argumentacji przedstawionej w dyskusji. K_U06, K_K03, K_K05

Kryteria oceniania

1. Podstawą zaliczenia konwersatorium jest:
a) obecność na zajęciach (student ma prawo do dwóch nieobecności);
b) aktywność (uczestnictwo w dyskusji);
c) egzamin.
Na egzamin student przygotowuje wypowiedź ustną przedstawiającą samodzielną analizę i interpretację wybranego zagadnienia z listy podanej przez prowadzących i związanego z tematyką zajęć.
Temat wypowiedzi i bibliografia uzgadniane są uprzednio z prowadzącą zajęcia.

2. Kryteria oceny przygotowanej przez studenta wypowiedzi własnej:
– związek wypowiedzi z tematem,
– samodzielność, wnikliwość i interdyscyplinarny charakter interpretacji,
– sposób wykorzystania stanu badań (bibliografii),
– kompozycja wypowiedzi (celowość, logika, przejrzystość).

3. Ocena końcowa uwzględnia:
– aktywny udział w zajęciach (25% oceny końcowej),
– krótką wypowiedź pisemną (200 słów, 15 % oceny końcowej)
– wypowiedź egzaminacyjną (60% oceny końcowej).

Literatura

Biblia Tysiąclecia. Genesis 1-4.
Dante, Raj utracony, Piekło, pieśni 31-34; Czyściec, pieśń 14
John Milton, Raj utracony, tłum. Maciej Słomczyński, 1974.
John Milton, Raj utracony, tłum. Jarek Zawadzki, 2024.
G. G. Byron, Kain, tłum. Józef Paszkowski w: Byron, Dramaty, opr. Juliusz Żuławski, 1988: 515-618.
Percy Bysshe Shelley, „Ode to the West Wind”, https://www.poetryfoundation.org/poems/45134/ode-to-the-west-wind

Opracowania:
Bloom, Harold (ed.), George Gordon Byron. Critical Essays, 2009.
Butler, Marylin. Romantic Rebels and Revolutionaries. English Literature and Its Background 1760-1830. 1983.
Cantor, Paul. “A. Byron’s Cain: A Romantic Version of the Fall”, The Kenyon Review, New Series, vol. 2, No. 3 (Summer, 1980): 50-71.
Dawson, Gowan. Show me the Bone. Reconstructing Prehistoric Monsters in Nineteenth Century Britain and America, 2016.
Janion, Maria. „Kain i Lucyfer” (fragment tekstu „Zbójcy i upiory”) oraz „Prometeusz, Kain, Lucyfer”, w: tejże, Prace wybrane, red. M. Czermińska, t. 1: Gorączka romantyczna, Kraków 2000.
Leszczyński, Marcin. „Profesora Lucyfera wykłady o paleontologii i kosmologii. Kain Lorda Byrona”, Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, rok VI (XLVIII) 2013: 53-69.
O’Connor, Ralph. “Hyena-hunting and Byron-Bashing in the Old North. William Buckland, Geological Verse and the Radical Threat”, w: Uncommon Contexts. Encounters Between Science and Literature, 1800-1914, ed. Ben Marsden, Hazel Hutchinson and Ralph O’Connor, 2015: 55-82.
O’Connor, Ralph. The Earth on Show: Fossils and the Poetics of Popular Science 1802-1856. 2008.
Schock, Peter A., “The ‘Satanism’ of Cain in Context: Byron’s Lucifer and the War against Blasphemy”, Keats-Shelley Journal, vol. 44 (1995): 182-215.
Shatto, Susan. “Byron, Dickens, Tennyson, and the Monstrous Efts”, The Yearbook of English Studies, vol. 6 (1976): 144-155.

Ponadto teksty źródłowe i inne teksty kultury oraz opracowania wybrane w porozumieniu z uczestnikami zajęć.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-KMLB-OG w USOSweb