Epifania, czyli objawienie pełni 3700-AL-EOP-OG

Według Charlesa Taylora sztuka, a w szczególności literatura, ma moc odnawiania kontaktu z rzeczywistością. To sposób na dotarcie do punktu, w którym rzeczywistość jawi się jako pełniejsza, bogatsza, bardziej warta zachodu, godna podziwu, „odświętna”: słowem nie taka, jaką postrzegamy na co dzień, lecz taka, jak być powinna. Filozof odwołuje się tu do znanego już starożytnym pojęcia epifanii. Szczególnie bliskie było ono modernistom, by przywołać epifaniczny – choć wyzuty z jakichkolwiek odniesień do transcendencji –
epizod na plaży w powieści Jamesa Joyce’a, Portret artysty z czasów młodości.
Aby lepiej zrozumieć teorię Taylora i jego wizję „epifanicznej mocy literatury” – używam tu pojęcia wprowadzonego przez Łukasza Tischnera – musimy jednak odwołać się przede wszystkim do teologicznej wykładni epifanii. Nasze kurs poświęcony będzie zatem omówieniu epifanii Starego i Nowego Testamentu: od objawienia Jahwe w Gorejącym Krzewie, po rozpoznanie Boga w Nowonarodzonym Dziecięciu (Święto Objawienia Pańskiego); epifanię podczas Chrztu Jezusa w Jordanie, kiedy to Bóg Ojciec oznajmił, że jest On jego Umiłowanym Synem oraz Objawienie na Górze Tabor. Lekturę tekstów biblijnych i liturgicznych uzupełnimy analizą ikon i obrazów, a także tekstów literackich (m. in. Balladą o Trzech Królach K. K. Baczyńskiego czy symboliką ikony ,,Krzew gorejący”).

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Umiejętność przygotowania wypowiedzi ustnej, prezentującej opracowany przez studenta temat (poprawnie skomponowanej, zawierającej jasno sformułowaną tezę i właściwie zhierarchizowaną argumentację, opartej na dobrej znajomości bibliografii). Zalecana dobra znajomość języka angielskiego.

Koordynatorzy przedmiotu

Małgorzata Grzegorzewska
Konrad Kuczara

Efekty kształcenia

Po ukończeniu konwersatorium student:
– rozpoznaje w omawianych na zajęciach tekstach źródłowych (literackich, filozoficznych), dziełach sztuki i innych tekstach kultury związki z różnymi fazami i nurtami tradycji literackiej; K_W06, K_U02, K_U05, K_K06
– określa funkcje takich nawiązań w tekstach literackich i dziełach sztuki omawianych na zajęciach; K_W06, K_W08, K_U02, K_K03
– opracowuje i realizuje – w konsultacjach z prowadzącymi – projekt samodzielnych badań nad wybranymi przez siebie tekstami literackimi nawiązującymi do architektury ogrodu, a następnie prezentuje w formie ustnej ich wyniki; K_W02, KW_06, K_W07, K_W08, K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U10, K_K02, K_K03
– dokonuje samodzielnej analizy i interpretacji wybranych przez siebie tekstów, umiejscawiając je we właściwych kontekstach kulturowych i krytycznie wykorzystując stan badań; K_W03, K_W04, K_W06, K_W07, K_U01, K_U02, K_U04, K_U05
– potrafi podjąć rzeczową dyskusję naukową, przy czym:
a) jasno formułuje i umie uargumentować swoje stanowisko,
b) umie modyfikować własne tezy uwzględniając wagę argumentacji przedstawionej w dyskusji. K_U06, K_K03, K_K05

Kryteria oceniania

1. Podstawą zaliczenia konwersatorium jest:
a) obecność na zajęciach (student ma prawo do dwóch nieobecności);
b) przygotowanie do zajęć;
c) aktywność (uczestnictwo w dyskusji);
d) egzamin.
Na egzamin student przygotowuje wypowiedź ustną przedstawiającą samodzielną analizę i interpretację wybranego tekstu źródłowego (lub innego tekstu kultury) związanego z tematyką zajęć.
Temat wypowiedzi i bibliografia uzgadniane są uprzednio z prowadzącymi.

2. Kryteria oceny przygotowanej przez studenta wypowiedzi własnej:
– związek wypowiedzi z tematem,
– samodzielność, wnikliwość i interdyscyplinarny charakter interpretacji,
– sposób wykorzystania stanu badań (bibliografii),
– kompozycja wypowiedzi (celowość, logika, przejrzystość).

3. Ocena końcowa uwzględnia:
– aktywny udział w zajęciach (25% oceny końcowej),
– krótką wypowiedź pisemną (200 słów)
– wypowiedź egzaminacyjną (60% oceny końcowej).

Literatura

Źródła:
Pismo Święte Starego I Nowego Testamentu
Septuaginta

Opracowania:
-Clement, Olivier. ,,Boże Narodzenie w katolicyzmie i prawosławiu”, przeł. Krzysztof Stopa, Kraków 2008.
-Kozłowski, Paweł. ,,Poetyka Epifanii Jamesa Joyce’a na przykładzie modlitwy”, w: Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne, nr 8 (1/2014), s. 21-36.
-Naumowicz, Józef, Narodziny Bożego Narodzenia, Kraków 2016.
-Stawecka, Krystyna. ,,Ikona Matki Bożej ,,Krzew Gorejący. Jako wizualizacja tekstów liturgicznych”, w: Latopisy Akademii Supraskiej, Supraśl 2012, s. 49-65.
-Tischner, Łukasz. „Epifaniczna moc literatury. O badaniach Charlesa Taylora”.
-Taylor, Charles. „Epifanie modernizmu,” w: Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. M. Gruszczyński et. al., 2001.
-Wołyniec, Włodzimierz. ,,Objawienie Starego Testamentu – przygotowanie wcielenia Boga”, w: Wrocławski Przegląd Teologiczny 1(1993), nr 2, s. 93-102.

Ponadto teksty źródłowe i inne teksty kultury oraz opracowania wybrane w porozumieniu z uczestnikami zajęć.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-EOP-OG w USOSweb