Wykład gościnny: Etnografia – teoria i praktyka w badaniach Europy Środkowo-Wschodniej 3620-LIC2-WG-EES
Celem zajęć jest przybliżenie uczestnikom specyfiki Europy Środkowo-Wschodniej z
oddolnej perspektywy oraz w mikroskali. Na zakres omawianych zagadnień składać się będą
przede wszystkim odniesienia do teorii z zakresu antropologii społeczno-kulturowej, w
kontekście takich pojęć jak orientalizm versus okcydentalizm.
Zagadnienia będą omawiane i analizowane na podstawie doświadczeń zdobytych w trakcie
prowadzonych etnograficznych badań terenowych. Punkt wyjścia stanowią problemy tzw.
wewnętrznej orientalizacji mniejszości narodowych oraz etnicznych w Polsce. Następnie
omówieniu i dyskusji poddane zostaną wybrane przypadki mniejszości regionalnych, etno-
konfesyjnych oraz narodowych na/w Litwie, Łotwie i w Estonii. Finalnie analiza obejmie
zespoły zjawisk tożsamościowych, społecznych oraz politycznych w dwu sąsiadujących
bezpośrednio z Polską obszarach: w rosyjskiej nadbałtyckiej eksklawie kaliningradzkiej
(Obwód Królewiecki) oraz we wschodnioniemieckich tzw. nowych landach (d. Niemiecka
Republika Demokratyczna).
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Literatura
Literatura:
Brokken J.
Księgarz z Rygi, Jānis Roze i synowie, s. 19-54, [w:] Bałtyckie dusze, Warszawa 2017
Dziecko wylane z kąpielą. Loreta Asanavičiūtė z Wilna, s. 167-181, [w:] Bałtyckie dusze,
Warszawa 2017
Tabula rasa. W poszukiwaniu Arvo Pärta, s. 339-385, Bałtyckie dusze, Warszawa 2017
Filip M.
„Od Kaszubów do Niemców. Tożsamość Słowińców z perspektywy antropologii historii”,
Poznań 2012.
Gładkowski K.
Idealizacja, ideologizacja, indoktrynacja: mit „LUDU” w naukach o polityce, w etnologii oraz
masowych ruchach XIX i XX wieku”, [w:], Antropologia i polityka. Szkice z badań nad
kulturowymi wymiarami władzy, Warszawa 2011, s. 240-257.
Hyndle J., Kutysz M.
„Rosyjskojęzyczni na Łotwie i w Estonii, [w:] Prace OSW, tekst dostępny:
https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_14_1.pdf
Jersild A.
„Rosyjscy etnografowie i kaukascy górale: formowanie narodów”, [w:] Orientalizm po
rosyjsku, Warszawa 2022, s. 81-110.
Kwaśniewska A.
„O badaniach etnologicznych z polityką w tle na Kaszubach i Pomorzu w XX-leciu
międzywojennym”, [w:] Antropologia i polityka. Szkice z badań nad kulturowymi
wymiarami władzy, Warszawa 2011, s. 225-239.
Kwaśniewski K.
„Okiem socjologa. Jeszcze o narodowości śląskiej”, s 69-89, [w:] Nadciągają Ślązacy. Czy
istnieje narodowość śląska? Warszawa 2004.
Ładykowski P.
„Metoda badawcza: dziedzictwo kolonialne Polski i jego implikacje dla uprawiania
antropologii”, [w:] Utracony Wschód, Warszawa 2021, s. 210-244.
„Kulturowe źródła prawa i kulturowe uwarunkowania władzy politycznej. Wewnętrzny
kolonializm i casus akulturacji prawnej Ślązaków” [w:] Prace Etnograficzne 2020, 48, z. 3, s.
203-233, dostępne pod linkiem: file:///C:/Users/Pawe%C5%82/Downloads/adykowski_Prace-
Etnograficzne_48(3)_2020-1.pdf
„Z kim Polacy graniczą od Zachodu? Klasa i kultura a niemieckie wspólnoty wyobrażone
trzydzieści lat po transformacji”, [w:] Etnografia Polska 2018, t. LXII, z., 1-2, s. 107-129
Münkler H.
„Mity polityczne po drugiej wojnie światowej s. 347-352, [w:] Mity Niemców, Warszawa
2013
„Opór antyfaszystowski, rewolucja wczesnomieszczańska i wojny wyzwoleńcze. Mity
założycielskie w NRD” s. 353-384. [w:] Mity Niemców, Warszawa 2013
Olszewski W.
„Społeczności chłopskie a procesy budowania tożsamości narodowych w Europie Środkowej
XIX/XX w. s. 19-30, [w:] Regiony, granice, rubieże, W-wa 2005
Rausing S.
Wszystko jest cudowne. Wspomnienia z kołchozu w Estonii, Warszawa 2015
Wolff-Powęska A.
„Niemiecka Republika Demokratyczna: transformacja przez zjednoczenie”, s. 169-256, [w:]
Oswojona rewolucja. Europa Środkowo-Wschodnia w procesie demokratyzacji, Poznań 1998
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: