Białoruski nacjonalizm na tle procesów narodotwórczych w Europie w XIX i XX wieku 3620-BNTPN-H-OG

Celem wykładu jest przedstawienie historii białoruskiego nacjonalizmu na tle procesów narodotwórczych w Europie Srodkowej i Wsсhodniej w XIX-XX wieku
Zajęcia omawiają problemy powstawania i rozwoju nacjonalizmu białoruskiego, przemian struktury społecznej na Białorusi, rolę procesów demograficznych, charakter stosunków wyznaniowych i narodowościowych, a także rolę polityki państwowej, najpierw władz Imperium Rosyjskeigo i Związku Radzieckiego w historii Białorusi XIX-XX wieku.
W części teoretycznej zajęcia omawiają najważniejsze współczesne teorie nacjonalizmu i procesów narodotwórczych. Zostają zaprezentowane przykłady z innych regionów Europy. Studenci zapoznają się również z głównymi kierunkami badań tego problemu we współczesnej historiografii i naukach społecznych.
Przedmiot zawiera następne osobne tematy:
• Procesy modernizacyjne i formowanie się współczesnych narodów w Europe Środkowo-Wshodniej: modele teoretyczne;
• Początki tożsamości białoruskiej w XVI-XVII wiekach
• Tożsamości narodowe na Białorusi na schyłku XVIII – w pierwszej połowie XIX wieku: spuścizna Rzeczypospolitej obojga narodów i Wielkiego Księstwa Litewskiego a polityka Imperium Rosyjskiego
• Projekty narodowe na ziemiach białoruskich w drugiej połowie XIX i początkach XX w. w warunkach przejścia od społeczeństwa stanowego do klasowego. Początki nacjonalizmu białoruskiego;
• Białoruski ruch narodowy w drugiej połowie XIX – początkach XX wieku na tle procesów narodotwórczych w Europie Środkowo-Wschodniej: przyczyny i skutki opóźnienia;
• Pierwsza wojna Światowa i Rosyjska rewolucja: czy istniały społeczne warunki dla rozwoju nacjonalizmu białoruskiego i powstania niepodległego państwa białoruskiego?
• Przemiany narodowościowe, społeczne i kulturalne w międzywojennej Białorusi Radzieckiej (1921–1941): „białorusizacja”, sowietyzacja i terror stalinowski;
• Nacjonalizm versus komunizm: Białorusini w II Rzeczypospolitej: społeczeństwo chłopskie pomiędzy ruchem narodowym a komunistycznym
• Wzorowa republika radziecka: przemiany społeczne i kulturalne na Białorusi w latach 1945–1991 (urbanizacja, mobilność społeczna, „rusifikacja”). Białoruski nacjonalizm w czasach radzieckich jako ruch dysydencki;
• Po rozpadzie Związku Radzieckiego: białoruski model społeczno-gospodarczy i ideologia państwowa na schyłku XX i początkach XXI w.;
• Białoruski nacjonalizm na początku XXI wieku.

W cyklu 2023Z:

Celem wykładu jest przedstawienie historii białoruskiego nacjonalizmu na tle procesów narodotwórczych w Europie Srodkowej i Wsсhodniej w XIX-XX wieku
Zajęcia omawiają problemy powstawania o rozwoju nacjonalizmu białoruskiego, przemian struktury społecznej na Białorusi, rolę procesów demograficznych, charakter stosunków wyznaniowych i narodowościowych, a także rolę polityki państwowej, najpierw władz Imperium Rosyjskeigo i Związku Radzieckiego w historii Białorusi XIX-XX wieku.
W części teoretycznej zajęcia omawiają najważniejsze współczesne teorie nacjonalizmu i procesów narodotwórczych. Zostają zaprezentowane przykłady z innych regionów Europy. Studenci zapoznają się również z głównymi kierunkami badań tego problemu we współczesnej historiografii i pokrewnych naukach społecznych.
Przedmiot zawiera następne osobne tematy:
• 1.Procesy modernizacyjne i formowanie się współczesnych narodów w Europe Środkowo-Wshodniej: modele teoretyczne;
• 2.Początki tożsamości białoruskiej w XVI-XVII wiekach
• 3.Tożsamości narodowe na Białorusi na schyłku XVIII – w pierwszej połowie XIX wieku: spuścizna Rzeczypospolitej obojga narodów i Wielkiego Księstwa Litewskiego a polityka Imperium Rosyjskiego
• 4.Projekty narodowe na ziemiach białoruskich w drugiej połowie XIX i początkach XX w. w warunkach przejścia od społeczeństwa stanowego do klasowego. Początki nacjonalizmu białoruskiego;
• 5.Białoruski ruch narodowy w drugiej połowie XIX – początkach XX wieku na tle procesów narodotwórczych w Europie Środkowo-Wschodniej: przyczyny i skutki opóźnienia;
• 6.Pierwsza wojna Światowa i Rosyjska rewolucja: czy istniały społeczne warunki dla rozwoju nacjonalizmu białoruskiego i powstania niepodległego państwa białoruskiego?
• 7.Przemiany narodowościowe, społeczne i kulturalne w międzywojennej Białorusi Radzieckiej (1921–1941): „białorusizacja”, sowietyzacja i terror stalinowski;
• 8.Nacjonalizm versus komunizm: Białorusini w II Rzeczypospolitej: społeczeństwo chłopskie pomiędzy ruchem narodowych a komunistyczym
• 9.Białoruś w drugiej wojnie Światowej: krwawe lata;
• 10.Wzorowa republika radziecka: przemiany społeczne i kulturalne na Białorusi w latach 1945–1991 (urbanizacja, mobilność społeczna, „rusifikacja”). Białoruski nacjonalizm w czasach radzieckich jako ruch dysydencki;
• 11.Po rozpadzie Związku Radzieckiego: białoruski model społeczno-gospodarczy i ideologia państwowa na schyłku XX i początkach XXI w.;
• 12.Białoruski nacjonalizm a sierpniowa rewolucja 2020 roku.

Koordynatorzy przedmiotu

Siarhei Tokts

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

zdalnie

Efekty kształcenia

Wiedza:
Student zna najważniejsze teorje nacjonalizmu i ruchów narodowych, a także naukowe kategorie, służące dla opisania procesów narodotwórczych i ich wpływów na przebieg wydarzeń historycznych [ K_W03, K_W08, K_W11, K_W12]
Student ma uporządkowaną znajomość podstawowych zagadnień procesów narodotwórczych i powsatawania nacjonalizmów w Europie Srodkowej i Wchodniej, posiada wiedzę z zakresu rozwoju stosunków narodowych na Białorusi [K_W01, K_ 03, K_W04]

Umiejętności
- Student ma własny pogląd na procesy narodowotwórcze w Europie Srodkowo-Wshodniej w XX i XXI wieku, zna ich genezę, potrafi je zdefiniować, wykorzystując terminologię z zakresu, historii, antropologii społecznej, politologii i in. dziedzin pokrewnych [ K_U01, K_U03, K_U06, K_U07, K_U08]
- Student potrafi analizować i interpretować teksty z zakresu historii i współczesności Białorusi, student znajduje i wykorzystuje źródła informacji z zakresu stosunków narodowościowych na Białorusi i krajach Europy Środkowej i Wshodniej [K_U01, K_U03, K_U06, K_U08].

Kompetencje
- Student rozumie przyczyny i charakter procesów narodotwórczych w Europie Srodkowo-Wshodniej w XX i XXI wieku, ich związek z kulturalnymi, społecznymi i politycznymi przemianami w społeczeństwie [ K_K01, K_K03, K_K06]
- Student jest przygotowany do dyskusji merytorycznej w ramach działalności zawodowej bądź społecznej w wymiarze międzynarodowym [ K_K06]
- Student jest przygotowany do kontynuacji studiów nad zagadnieniem przedmiotowym i pokrewnymi [K_K01].

Kryteria oceniania

- praca pisemna /esej/ czyli prezentacja wybranego tematu na zakończenie kursu
- praca pisemna /test/ na zakończenie kursu
- frekwencja na zajęciach.

Literatura

Bułhakau Waler, Historia biełaruskaha nacyjnalizmu, Minsk 2007.
Łatyszonek Oleg, Od Rusinów Białych do Białorusinów. U źródeł białoruskiej idei narodowej, Białystok 2006
Mironowicz Eugeniusz, Białoruś, Warszawa 1999.
Radzik Ryszard, Białorusini – między Wshodem a Zachodem, Lublin 2012, 275 s.
Radzik Ryszard, Między zbiorowością etniczną a wspólnotą narodową. Białorusini na tle przemian narodowych w Europie Srodkowo-Wshodniej XIX stulecia, Lublin 2000.
Radzik Ryszard, Kim są Białorusini, Toruń 2002.
Radzik Ryszard, Białorusini – między Wshodem a Zachodem, Lublin 2012, 275 s.
Rudling Andres, The Rise and Fall of Belarusian Nationalism, 1906-1931. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press 2015, 435 pp.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3620-BNTPN-H-OG w USOSweb