Wiedza o języku (wykład) 3600-KM-WJ-OG

Przedmiot dostarcza ogólnej wiedzy o językach, obejmującej ich klasyfikację genetyczną, zróżnicowanie cech strukturalnych i aspekty socjolingwistyczne (w tym domeny użycia języka i systemy pisma). Omawia cechy komunikacyjne, wśród nich kulturowe uwarunkowania dyskursu i rytualnych form komunikacji (pozdrowień, gratulacji, kondolencji). Szczegółowe prezentacje poświęcone są wybranym zagadnieniom dotyczącym kulturowych cech języków, przejawiających się w użyciu imion i etnonimów, kulturowych słów-kluczy oraz wykorzystywania cech języka do manifestowania relacji społecznych. Ważnym czynnikiem uzasadniającym zróżnicowanie języków jest stopień ich osadzenia w kulturach oralnych i piśmiennych. Bibliografia do wykładu uwzględnia preferencje dla tych języków pozaeuropejskich, które mają udokumentowane badania nad relacją języka i kultury, w tym zwłaszcza języków afrykańskich.

W cyklu 2024Z:

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Wiedza o podstawach zróżnicowania języków świata według kryteriów typologicznych, pokazujących istotne odrębności na poziomie fonologicznym i strukturalnym Wykład dotyczy także prezentacji zjawisk szczegółowych, które odnoszą się do cech kulturowych i funkcji komunikacyjnej języków.

Koordynatorzy przedmiotu

Nina Pawlak
Hanna Rubinkowska-Anioł

Tryb prowadzenia

w sali

Efekty kształcenia

Po ukończeniu kursu, student
-ma pogłębioną wiedzę szczegółową (obejmującą terminologię, teorię i metodologię) z zakresu językoznawstwa K_W01 (J)
-ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o funkcjonowaniu języka w przestrzeni społecznej i kulturowej z odniesieniem do konkretnych języków europejskich, orientalnych i afrykańskich, które zaświadczają występowanie omawianych zjawisk K_W11 (J/NKR)
-potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać i wykorzystywać informacje z różnych źródeł oraz formułować na ich podstawie krytyczne sądy K_U01 (J/NKR)
-potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu komunikacji międzykulturowej do poszerzania wiedzy z zakresu nauk humanistycznych K_K04 (-)
-rozumie i docenia wartość tradycji i spuścizny kulturowej własnej oraz innych regionów K_K08 (NKR)
-wykorzystuje kompetencje językowe i kulturowe w sytuacjach profesjonalnych, takich jak programy pomocowe, rządowe, problemy migracji, działanie na rzecz bezpieczeństwa kraju K_K12 (NKR)

Kryteria oceniania

- Uczestnictwo w zajęciach, aktywność potwierdzona znajomością treści minimum 3 lektur jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu,
- Egzamin (test pisemny)

Literatura

Bibliografia
Bamgbose, A. 2000. Language and exclusion, Hamburg: LIT
Bartmiński, Jerzy (red.). 2006. Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Blake, Barry J. 2011. Secret language: codes, tricks, spies, thieves, and symbols. Oxford: Oxford University Press.
Bolton K, Kachru B.B. 2006. World Englishes. Critical Concepts in Linguistics, New York: Routlege
Campbell, Lyle. 2004. Historical Linguistics: An Introduction (2nd ed.). Cambridge: The MIT Press.
Croft, W. (2002). Typology and universals. Cambridge: Cambridge UP. 2nd ed.
Duszak, Anna. 1998. Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa: PWN.
Fédry, Jacques, Anthropologie de la parole en Afrique, Paris: KARTHALA 2010.
Grabias, S. 2003. Język w zachowaniu społecznym, Lublin: Wydawnictwo IMCS
Heine B, Nurse D. 2000, African Languages. An Introduction. Cambridge: University Press
Heine B., 2008, A linguistic geography of Africa, Cambridge: University Press
Herbert, Robert. K.. (ed.) 1992. Language and Society in Africa: The Theory and Practice of Sociolinguistics, Johannesburg: Witwatersrand University Press.
Huszcza, Romuald. 2004. Wielosystemowość i współsystemowość w językach naturalnych. Wschodnioazjatycki krąg językowy, Warszawa: WUW
Huszcza, Romuald. 1996. Honoryfikatywność : gramatyka, pragmatyka, typologia, Warszawa: DIALOG
Hyman, Larry M. and Charles Kisseberth (eds.) 1998. Theoretical Aspects of Bantu Tone, Stanford: Center for the Study of Language and Information.
Kałużyńska, Irena. 2008. Chinese Female Namings. Past and Present, Warszawa: Wydawnictwo AGADE.
Brenzinger, Matthias and Iwona Kraska-Szlenk (eds.). 2014. The Body in Language. Comparative Studies of Linguistic Embodiment, Brill's Studies in Language, Cognition and Culture (Book 8), Leiden, Boston: Brill
Łobodzińska, R. (red.). 2010. Nazwy własne a społeczeństwo, Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem, t. 1, 2.
Ong, Walter J. Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. Methuen, London and New York 1982
Pawlak, Nina, Podobińska Zofia (red.). Języki Afryki a kultura, Warszawa: AGADE, 2004.
Pawlak, Nina. 2008. Języki Azji i Afryki w komunikacji międzykulturowej, Warszawa: WUW.
Pawlak N., 2010, Języki afrykańskie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Heine B, Nurse D.,2000, African Languages. An Introduction. Cambridge: University Press
Pawlak, Nina. 2018. Tekst naukowy z podtekstem kulturowym – cechy stylu prac naukowych hausa, w: Wybrane zagadnienia lingwistyki tekstu, analizy dyskursu i komunikacji międzykulturowej - In memoriam Profesor Anny Duszak (1950-2015), red. Urszula Okulska, Urszula Topczewska, Anna Jopek-Bosiacka. Warszawa: ILS UW (2018). 105-124.
Perlin, Jacek. 2004. Metodologia jezykoznawstwa diachronicznego, Warszawa: DIALOG.
Kaye, Alan S. (ed.). 1996. Phonologies of Asia and Africa, Winona Lake: Eisenbrauns.
Piłaszewicz S., Rzewuski, E. 2005. Wstęp do afrykanistyki, Warszawa: WUW.
Sampson, Geoffrey. 1985. Writing Systems: A Linguistic Introduction. Stanford University Press, California.
Storch, Anne.2011. Secret Manipulations: Language and Context in Africa, Oxford: Oxford University Press.
Szul Roman, 2009, Język, naród, państwo. Język jak zjawisko polityczne, Warszawa.
Holm, J., 2000, An Introduction to pidgins and creoles, Cambridge: University Press
Tabakowska, E. 2001. Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków: Universitas.
Wierzbicka, Anna. 2007. Słowa klucze. Różne języki, różne kultury, Warszawa: WUW (polski przekład Understanding Cultures through their Key-Words, 1998).
Wierzbicka, Anna. 1999. Język – umysł – kultura. Wybór prac pod redakcją Jerzego Bartmińskiego, Warszawa: PWN.
Will, I., Ahmad, Mustapha, 2008,“Symbolika gestów w kulturze Hausa”, in N. Pawlak (ed.) Języki Azji i Afryki w komunikacji międzykulturowej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, pp. 245-267.
Wołk, Ewa. 2008. Towards the Conceptualization of the Sphere of Interpersonal Relations in Amharic, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2008

Lektury:
- podawane na zajęciach

W cyklu 2024Z:

Bartmiński, Jerzy (red.). 2006. Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Blake, Barry J. 2011. Secret language: codes, tricks, spies, thieves, and symbols. Oxford: Oxford University Press.
Bolton K, Kachru B.B. 2006. World Englishes. Critical Concepts in Linguistics, New York: Routlege
Campbell, Lyle. 2004. Historical Linguistics: An Introduction (2nd ed.). Cambridge: The MIT Press.
Croft, W. (2002). Typology and universals. Cambridge: Cambridge UP. 2nd ed.
Duszak, Anna. 1998. Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa: PWN.
Grabias, S. 2003. Język w zachowaniu społecznym, Lublin: Wydawnictwo IMCS
Heine B., 2008, A linguistic geography of Africa, Cambridge: University Press
Herbert, Robert. K.. (ed.) 1992. Language and Society in Africa: The Theory and Practice of Sociolinguistics, Johannesburg: Witwatersrand University Press.
Huszcza, Romuald. 1996. Honoryfikatywność : gramatyka, pragmatyka, typologia, Warszawa: DIALOG
Kałużyńska, Irena. 2008. Chinese Female Namings. Past and Present, Warszawa: AGADE.
Łobodzińska, R. (red.). 2010. Nazwy własne a społeczeństwo, Łask: Leksem, t. 1, 2.
Ong, Walter J. Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. Methuen, London and New York 1982
Pawlak, Nina. 2008. Języki Azji i Afryki w komunikacji międzykulturowej, Warszawa: WUW.
Pawlak N., 2010, Języki afrykańskie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Heine B, Nurse D.,2000, African Languages. An Introduction. Cambridge: University Press
Kaye, Alan S. (ed.). 1996. Phonologies of Asia and Africa, Winona Lake: Eisenbrauns.
Sampson, Geoffrey. 1985. Writing Systems: A Linguistic Introduction. Stanford University Press, California.
Storch, Anne.2011. Secret Manipulations: Language and Context in Africa, Oxford: Oxford University Press.
Szul Roman, 2009, Język, naród, państwo. Język jak zjawisko polityczne, Warszawa.
Holm, J., 2000, An Introduction to pidgins and creoles, Cambridge: University Press
Wierzbicka, Anna. 2007. Słowa klucze. Różne języki, różne kultury, Warszawa: WUW (polski przekład Understanding Cultures through their Key-Words, 1998).
Will, I., Ahmad, Mustapha, 2008,“Symbolika gestów w kulturze Hausa”, in N. Pawlak (ed.) Języki Azji i Afryki w komunikacji międzykulturowej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, pp. 245-267.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3600-KM-WJ-OG w USOSweb