Pozatekstowe środki komunikacji (L) 3600-7-KM4-PSK(L)
Celem konwersatorium jest zaprezentowanie metodologii pozwalającej na analizę pozatekstowych środków komunikacji oraz jej zdobycie praktyki w jej zastosowaniu. W ramach kursów przyjmuje się definicję kultury traktowanej jako „system znaków” (Geertz 1978). Proponowana metodologia to modele lingwistyki kognitywnej (pojęciowa metonimia, metafora i amalgamat, Kövecses 2011, Johnson 1987, Lakoff Johnson 2010, Lakoff 2011, Fauconnier, Turner 2003). Metodologia ta pozwala na zrozumienie mechanizmów pojęciowych istotnych w tworzeniu znaczenia, komunikacji (werbalnej i niewerbalnej), jej kulturowych uwarunkowań i wynikających stąd specyficznych dla danej kultury zachowań. Metodologia lingwistyki kognitywnej jest również bardzo przydatna dla analizy przyczyn nieporozumienia, zachodzącego zarówno w obrębie danej kultury (pomiędzy jej członkami i grupami), jak i pomiędzy kulturami. Umożliwia ona również badania komparatystyczne. Wprowadzenie do lingwistyki kognitywnej obejmować będzie następujące tematy:
Czym jest kategoryzacja? Jak nasz umysł porządkuje wiedzę o świecie? Kategoryzacja prototypowa i wyidealizowane modele poznawcze
Im mniej wyrazów, tym więcej znaczenia? Metonimia pojęciowa.
3. Czy umiemy myśleć dosłownie? Metafora pojęciowa.
4. Jak tworzymy pojęcia złożone? Amalgamaty pojęciowe.
Druga część kursu obejmować będzie analizę pozatekstowych środków komunikacji z wykorzystaniem poznanej metodologii. Przykłady będą pochodzić zarówno z kultury europejskiej, jak i kultur nieeuropejskich. Modele kognitywne pozwolą zrozumieć, jak to się dzieje, że znaki niewerbalne są zrozumiałe dla uczestników danego dyskursu, wpływają na ich myślenie i budzą silne emocje. Szczególną uwagę poświęcimy dyskursowi politycznemu i religijnemu w różnych kulturach i na ich styku oraz zagadnieniu manipulacji. Podjęta zostanie również kwestia tożsamości (osobistej i społecznej oraz ich wzajemny związek) budowana przez niewerbalne znaki w ramach tych dyskursów, a także wpływ, jaki na jej tworzenie wywiera reklama i sztuka.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
w sali
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: absolwent
- ma pogłębioną wiedzę szczegółową (obejmującą terminologię, teorię i metodologię) z zakresu pozatekstowych środków komunikacji
- ma rozszerzoną wiedzę o wybranych problemach komunikacji pozatekstowej w kulturach Azji i Afryki
- zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji i warto-ściowania różnych metod komunikacyjnych w kontekście komunikacji pozatekstowej
Umiejętności: absolwent
- potrafi wskazać źródła różnic kulturowych różnych kręgów cywili-zacyjnych wynikających z problemów komunikacji pozatekstowej
- potrafi analizować i interpretować teksty kultury wybranych regionów, prawidłowo umieszczając je w kontekście kulturowym
- potrafi w profesjonalny sposób odczytać znaczenie tekstów kultury w wybranym społeczno-kulturowym kontekście wybranych regionów
Kompetencje: absolwent
- posiada świadomość odmienności wynikającej z różnorodności kulturo-wej
- dostrzega potrzeby wzbogacenia swojej tradycji o pozytywne wartości filozoficzno-społeczno-kulturowe innych regionów traktuje kulturową synergiię jako wartość dodaną
- wykorzystuje kompetencje kulturowe w sytuacjach profesjonalnych, takich jak programy pomocowe, rządowe, problemy migracji, działanie na rzecz bezpieczeństwa kraju
Kryteria oceniania
Test
Literatura
Fauconnier G., Turner M. 2000. ‘Compression and Global Insight’. Cognitive Linguistics 11, 3-4: 283-304
Fauconnier G., Turner M. 2003. The Way We Think. Conceptual Blending and the Mind’s Hidden Complexities. New York: Basic Books Geertz C. 2005. „Religia jako system kulturowy”. W: Geertz C. 2005. Interpretacja kultur. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 109-150 (‘Religion As a Cultural System’. W: Geertz C. 1973. The Interpretation of Cultures, New York: Basic Books: 87-125
Geertz C. 1978. Interpretacje kultur. Wybrane eseje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Grady J. 2007. „Metaphor”. W: Geeraerts D., Cuyckens H. (eds.) 2007. The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. New York: Oxford University Press, 188-213
Habrajska G., Ślósarska J. (wyd.) 2006. Kognitywizm w poetyce i stylistyce. Kraków: Universitas
Johnson M. 1987. The Body in the Mind. The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. Chicago, London: The University of Chicago Press
Kövecses Z. 2011. Język, umysł, kultura. Praktyczne wprowadzenie. Kraków: Universitas (Kövecses Z. 2006. Language, Mind and Culture. A Practical Introduction. Oxford: Oxford University Press)
Lakoff G. 2002. Moral Politics. How Liberals and Conservatives Think. Chicago and London: The University of Chicago Press
Lakoff G. 2003. Metafory i wojna : system metafor użyty, by usprawiedliwić wojnę w Zatoce Perskiej. Etnolingwistyka 15, 29-47 (Lakoff G. 1991. „Metaphor and War: The Metaphor System Used to Justify War in the Gulf". Peace Research 23 (1991): 25-32)
Lakoff G., Johnson M. 1988. Metafory w naszym życiu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy (Lakoff G., Johnson M. 1980. Metaphors We Live By. Chicago: The University of Chicago Press)
Lakoff G., Johnson M. 2010. Metafory w naszym życiu. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia (Lakoff G., Johnson M. 1980. Metaphors We Live By. Chicago: The University of Chicago Press)
Lakoff G. 2011. Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne. Co kategorie mówią nam o umyśle. Kraków: Universitas (Lakoff G. 1987. Women, Fire, and Dangerous Things. What Categories Reveal about the Mind. Chicago and London: University of Chicago Press
Libura A. 2007. (red.) Amalgamaty kognitywne w sztuce. Kraków: Universitas
Oakley T.2007. „The Image Schemas”. W: Geeraerts D., Cuyckens H. (eds.) 2007. The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. New York: Oxford University Press, 214-235
Panther K.-U., Thornburg L. 2007. „Metonymy”. W: Geeraerts D., Cuyckens H. (eds.) 2007. The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. New York: Oxford University Press, 236-265
Sørensen J. 2007. A Cognitive Theory of Magic. Lanham, New York, Toronto, Plymouth UK: Altamira Press
Turner M. 2006. ‘The Art of Compression’. W: Turner M. (red.) 2006. The Artful Mind. Cognitive Science and the Riddle of Human Creativity. Oxford: Oxford University Press, 93-114
Turner M. 2007. ‘Conceptual Integration’. W: Geeraerts D., Cuyckens H. (eds.) 2007. The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. New York: Oxford University Press, 377-393
Austin J.L., Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne, Warszawa 1993.
Carey J.W., Communication as Culture. Revised Edition: Essays on Media and
Society, New York, 2008.
Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 2004.
Everett D., Language: the Cultural Tool, London 2012.
Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999.
Goban-Klas T., Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa 2008.
Kieniewicz, Jan, Drogi do Indii, KAW: Warszawa 1983.
Kim, James P. , Korea. A cross cultural communication analysed, “The Asian EFL Journal”, Vol.4./2: June 2002.
Kordzińska-Nawrocka I., Patterns of Emotion in Japanese Society, w: Codes and Rituals of Emotions in Asian and African Cultures, red. Nina Pawlak, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2009, s. 240-252.
Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Antologia, red. Wademar Czachur, WUW, Warszawa 2017.
McQuail D., Teoria komunikowania masowego, Warszawa 2008.
Ollivier B., Nauki o komunikacji: teoria i praktyka, Warszawa, 2010.
Ong, W.J., „Before Textuality: Orality and Interpretation”, Oral Tradi-tion, 3/3, 1988, s. 259-269
Ong W.J., Orality and Literacy: The Technologizing of the Word, London, New York: Methuen, 1982.
Ong W.J. 1971, Rhetoric, Romance, and Technology. Ithaca and London, Cornell University Press, 1971.
Ouyang W, „Orality and Textuality”, Middle Eastern Literatures”, t. 16, nr 2, 117, Routledge 2013.
Pearce B.W., Cronen V.E., Communication, Action, and Meaning. The Creation
of Social Realities, New York 1980.
Kulczycki E., M. Wendland, O kulturalistycznej teorii komunikacji
Pisarek W., Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008.
Rao, Ramesh N., and Avinash Thombre, Intercultural Communica-tion: The Indian Context, SAGE: Londyn i Nowe Delhi 2015,
Rickert H., Kultura i wartości, w: B. Borowicz-Sierocka, Cz. Karkow-ski (red.), Neokantyzm, Wrocław 1984, s. 45-54.
Rubanovich (ed.), Orality and Textuality in the Iranian World, Pat-terns of Interaction Across the Centuries, Brill, Leiden 2005.
Stasik, D., "O grzeczności po indyjsku", w: M. Marcjanik (red.), Grzeczność na krańcach świata,WAiP: Warszawa 2007,
Winkin Y., Antropologia komunikacji. Od teorii do badań tereno-wych, Warszawa, 2007.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: