Władza - manipulacja - komunikacja 3502-JIS-10
Celem zajęć jest ukazanie w różnych wymiarach związku procesów komunikowania się i reprodukowania władzy i dominacji. Omówione zostaną różne – klasyczne i współczesne – teorie ukazujące znaczenie panowania za pomocą słów (m.in. A. Gramsci, M. Foucault, R. Collins, P. Bourdieu, E. Laclau, Ch. Mouffe, M. Mann) oraz przeanalizowane wybrane zagadnienia (przemoc symboliczna, mowa nienawiści, dyskursy ideologiczne, reprodukcja wspólnot wyobrażonych, wtórna oralność, polityka pamięci, propaganda i perswazja i in).
Celem kursu jest także zdobycie przez studenta podstawowej wiedzy o socjologicznej analizie dyskursu publicznego, w tym zwłaszcza w nowych mediach. Osobna uwaga poświęcona zostanie społecznemu znaczeniu technologii komunikacyjnych. Służyć temu ma krytyczna analiza tekstów teoretycznych oraz analiza wybranych aspektów i przejawów dyskursu publicznego, ze szczególnym uwzględnieniem procesów nacjonalistycznych. Podstawową metodą pracy będą studia przypadków, pozwalające na ukazanie znaczenia danej orientacji teoretycznej.
Ważnym celem zajęć jest wyrobienie zdolności postrzegania języka jako narzędzia władzy i dominacji. Dzięki temu w ramach kursu zgłębić będzie można proces dyskursywnej produkcji i reprodukcji bytów społecznych. W tym zakresie podstawą analiz będzie przede wszystkim krytyczna szkoła analizy dyskursu. Osobna uwaga poświęcona zostanie diagnozowaniu i opisowi cech przekazów w dyskursie publicznym oraz długofalowych tendencji w obszarze komunikacji publicznej.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
1. Ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej językoznawstwa, analizy dyskursu i semiotyki społecznej.
2. Ma pogłębioną wiedzę o językowych aspektach komunikacji publicznej, międzykulturowej oraz specjalistycznej.
3. Zna terminologię z zakresu językoznawstwa, analizy dyskursu i semiotyki społecznej na poziomie rozszerzonym.
4. Ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę specjalistyczną w zakresie praktyk komunikacyjnych
5. Ma pogłębioną wiedzę o związkach językoznawstwa, lingwistycznej analizy dyskursu i semiotyki społecznej z szeroko pojętą humanistyką oraz z naukami społecznymi, w zakresie pozwalającym na integrowanie perspektyw właściwych dla tych dyscyplin naukowych.
6. Ma szczegółową wiedzę o wybranych ośrodkach i szkołach badawczych w dziedzinie językoznawstwa, krytycznej analizy dyskursu i semiotyki społecznej oraz o ich współczesnych dokonaniach.
7. Ma pogłębioną wiedzę o języku, jego złożonej i historycznie zmiennej naturze oraz jego roli w komunikacji społecznej.
8. Ma rozszerzoną wiedzę o specyfice nauk społecznych - zwłaszcza socjologicznej analizy dyskursu i badań nad komunikacją społeczną, o ich miejscu w systemie nauk i relacjach z naukami humanistycznymi, zwłaszcza z lingwistyką.
9. Ma rozszerzoną wiedzę o strukturach i instytucjach społecznych, w tym o aspektach komunikacyjnych i dyskursywnych ich funkcjonowania.
10. Ma rozszerzoną wiedzę o nowych mediach, o zasadach i społecznych konsekwencjach ich funkcjonowania dla instytucjonalizacji życia społecznego.
11. Ma rozszerzoną wiedzę o zależnościach między komunikacją a władzą, zarówno państwową, jak i sprawowaną przez media lub za pośrednictwem dyskursów eksperckich.
12. Ma pogłębioną wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami społecznymi a językowymi oraz społecznymi aspektami budowania tożsamości indywidualnych i grupowych
13. Ma pogłębioną wiedzę o komunikacyjnych i dyskursywnych aspektach powstawania więzi społecznych oraz o konsekwencjach zakłóceń w komunikacji dla trwałości więzi
14. społecznych.
15. Ma rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy i uczestniku dyskursów społecznych i kulturowych.
16. Ma pogłębioną wiedzę na temat norm i reguł społecznych obowiązujących w obszarze komunikacji publicznej, specjalistycznej i międzykulturowej.
17. Ma pogłębioną wiedzę na temat komunikacyjnych i dyskursywnych uwarunkowań zmian społecznych
18. Ma pogłębioną wiedzę na temat historycznych przemian struktur, instytucji oraz więzi społecznych, wypracowaną w obszarze badań nad komunikacją społeczną oraz socjologicznej analizy dyskursu.
19. Potrafi krytycznie analizować język debat publicznych (np. politycznych i publicystycznych) pod kątem stosowanych w nich strategii perswazyjnych i manipulacyjnych.
20. Umie identyfikować i analizować dyskursy, których funkcją jest kreowanie oraz neutralizacja konfliktów.
21. Posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk społecznych, wzbogaconą o umiejętność oceny tych zjawisk z perspektywy socjologicznej analizy dyskursu i badań nad komunikacją.
22. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, jest gotowy do podjęcia studiów trzeciego stopnia, potrafi inspirować proces uczenia się innych osób.
23. Jest gotowy do podjęcia pracy wymagającej wiedzy z zakresu języka komunikacji publicznej, specjalistycznej, międzykulturowej; znajomości wybranego języka obcego oraz wiedzy o współczesnych procesach społecznych i politycznych
24. Jest otwarty na kontakty z ludźmi z odmiennych kręgów kulturowych, wykazuje empatię oraz zrozumieniem dla inności
Kryteria oceniania
Egzamin ustny na podstawie materiału przekazanego na wykładzie i lektur egzaminacyjnych.
Literatura
M. Billig, Ideology and Opinions. Studies in Rhetorical Psychology; P. Bourdieu, Language and Symbolic Power; T. van Dijk, Elite Discourse and Racism; T. van Dijk (red.), Dyskurs jako struktura i proces; A. Duszak, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa; A. Duszak, N. Fairclough (red.), Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej; A. Horoltes (red.), Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii; B. Jung (red.), Wokół mediów ery Web 2.0; N. Luhmann, The Reality of the Mass Media; L. Manovich L., Język nowych mediów; L. Thiesmeyer, Introduction. Silencing in Discourse; R. Wodak, M. Krzyżanowski (red.), Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych; M. Kurowski, Technologie komunikacji a opinia publiczna; W.J. Ong, Osoba – świadomość - komunikacja. Antologia.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: