Filozofia przyrody 3501-FP-U
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi zagadnieniami współczesnej filozofii przyrody i filozofii nauk przyrodniczych, z uwzględnieniem swoistości przyrody ożywionej i nauk biologicznych. Kolejne wykłady poświęcone są następującym zagadnieniom: 1) Filozoficzna refleksja nad przyrodą i naukami przyrodniczymi; 2) Charakterystyka praw naukowych, status praw biologicznych; 3) Determinizm i indeterminizm; 4) Wyjaśnianie i przewidywanie naukowe, wyjaśnianie funkcjonalne i genetyczne w biologii; 5) Przyczynowość i celowość; kauzalizm, teleologia, teleonomia; 6) Redukcjonizm i antyredukcjonizm, mechanicyzm, witalizm, holizm, organizmalizm; 7) Jedność nauki a odrębność dyscyplin naukowych; interdyscyplinarność współczesnej nauki; 8) Uzasadnianie twierdzeń w naukach empirycznych, problem indukcji, metoda hipotetyczno-dedukcyjna i jej ograniczenia; 9) Problem demarkacji między nauką a pseudonauką; spór kreacjonizmu z ewolucjonizmem; 10) Spór realizmu z instrumentalizmem o status teorii naukowych i przedmiotów postulowanych przez teorie; 11) Spory o model rozwoju nauki, spór kumulatywizmu z antykumulatywizmem, spór internalizmu z eksternalizmem; 12) Racjonalność nauki i racjonalność przyrody; 13) Spory o istotę i pochodzenie życia.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student powinien:
- znać najważniejsze zagadnienia, problemy i stanowiska w sporach z zakresu współczesnej filozofii przyrody i nauk przyrodniczych,
- rozumieć i umieć zdefiniować ważne pojęcia z zakresu metodologii i filozofii przyrody (np. nomologiczno-dedukcyjny schemat wyjaśniania, determinizm, kauzalizm, redukcjonizm, mechanicyzm, witalizm, realizm, instrumentalizm, kumulatywizm),
- potrafić samodzielnie odnieść koncepcje filozoficzne do swoistej sytuacji biologii (np. ogólna charakterystyka praw naukowych a status praw biologicznych; przykłady wyjaśnień biologicznych a ogólny schemat wyjaśniania; sposoby uzasadniania twierdzeń biologicznych).
Kryteria oceniania
egzamin
Praktyki zawodowe
-
Literatura
- C.G. Hempel, Filozofia nauk przyrodniczych, różne wydania
- A. Chalmers, Czym jest to, co zwiemy nauką?, różne wydania
Literatura dodatkowa:
- A. Grobler, Metodologia nauk, Kraków 2006-
- M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Kraków 2004
- A. Urbanek, Rewolucja naukowa w biologii, Warszawa 1973, rozdz. 1, 2
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: