‘119 milionów ludzi żyje w ubóstwie, a Komisja Europejska woli krykieta'- rola wskaźników ubóstwa w tworzeniu unijnej polityki walki z ubóstwem 3500-FAKL-WUBU
Zajęcia podejmują temat wykorzystywania wskaźników ubóstwa
jako narzędzia kształtowania unijnej polityki walki z ubóstwem.
Będziemy je analizować nie tylko element szerszego „laboratorium
rządzenia” (Bruno 2008) – instrumentarium stosowanego przez
różne agendy unijne do negocjowania treści tej polityki oraz
realizacji własnych interesów. Będziemy zwracać uwagę zarówno
na proces dochodzenia do konsensusu wokół definicji
poszczególnych wskaźników oraz tego czego na temat ubóstwa w
UE pozwalają się dowiedzieć poszczególne wskaźniki, a jakich
elementów zjawiska nie pozwalają uchwycić; jak również na to jak
wskaźniki wykorzystywane są do wywierania presji na państwa
członkowskie, by poprawiały swoje wyniki w obszarze ubóstwa. Do
udziału w zajęciach nie jest potrzebna zaawansowana znajomość
metod statystycznych – będziemy pracować nad krytycznymi
kompetencjami analitycznymi uniwersalnymi dla osób zajmujących
się badaniami społecznymi.
Zajęcia podzielone są na dwa bloki. Pierwszy blok będzie miał na
celu dostarczenie uczestnikom podstawowej wiedzy na temat
sposobów definiowania i mierzenia ubóstwa. Poznamy dylematy
definicyjne oraz wybory metodologiczne i normatywne związane z
pomiarem tego zjawiska. Będziemy też przyglądać się wskaźnikom
skrajnego ubóstwa, próbując dotrzeć do przyjętych w nich założeń
na temat tego zjawiska oraz zastanawiać się jakie jego wymiary nie
są widoczne przez pryzmat tych wskaźników. Będziemy się
wspólnie zastanawiać czy można mówić o uniwersalności tych
definicji, biorąc pod uwagę różnice pomiędzy krajami pod
względem ogólnego dobrobytu oraz stopnia rozbudowy instytucji
zabezpieczenia społecznego. W ramach drugiego bloku
skoncentrujemy się na napięciach i dylematach widocznych w
unijnej polityce walki z ubóstwem i zmieniającej się roli
wskaźników w jej tworzeniu i realizacji. Podejmiemy problem
negocjowania jej treści w kontekście ograniczonych kompetencji
organów UE w obszarze tej polityki i tego, że większość prerogatyw
zachowują tu państwa członkowskie UE.
Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się zarówno z literaturą
dotyczącą definiowania i mierzenia ubóstwa oraz unijnej polityki
walki z ubóstwem, jak i literaturą z zakresu socjologii kwantyfikacji
oraz studiów nad nauką i technologią (STS). Będziemy także
analizować fragmenty materiały badawczego dostępnego w
ramach projektu badawczego „Tworzenie polityki walki z
ubóstwem w Unii Europejskiej za pomocą miar ilościowych”
finansowanego w ramach grantu OPUS NCN.
W trakcie zajęć studenci będą pracowali nad swoimi
kompetencjami analitycznymi ucząc się patrzeć krytycznie na
wskaźniki, a więc: (i) rekonstruując założenia na temat zjawiska
ubóstwa przyjmowane przy ich tworzeniu; oraz (ii) poszukując
wymiarów ubóstwa, które pozostają niewidoczne przez pryzmat
wskaźników, a można uznać je za istotne dla zrozumienia tego
zjawiska; (iii) analizując interesy towarzyszące tworzeniu i
wykorzystywaniu wskaźników w polityce. Nacisk położony zostanie
również na praktykowanie umiejętności argumentowania –
zadaniem studentów będzie m. in. obrona/krytyka wybranej
koncepcji teoretycznej dotyczącej ubóstwa.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W06 posiada podstawową wiedzę na temat instytucji regionalnych,
krajowych i międzynarodowych oraz zagadnień europejskiej integracji
K_W08 jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia
nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i
funkcjonowanie grup społecznych
K_W09 posiada podstawową wiedzę na temat narzędzi i celów polityki
społecznej
K_U05 potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn
wybranych procesów i zjawisk społecznych
K_U20 potrafi przeczytać ze zrozumieniem tekst naukowy i wskazać jego
główne tezy, argumenty autora oraz poddać je dyskusji
K_K05 potrafi uczestniczyć w dyskusji
K_K06 potrafi argumentować stawiane tezy
K_K07 umie dokonać krytycznej analizy źródeł
K_K09 umie prezentować wyniki swojej pracy badawczej
Kryteria oceniania
Podstawą oceny jest aktywny udział w dyskusji (30% oceny),
wykonania zaplanowanych zadań (35%) i wygłoszenie prezentacji
(35% oceny).
Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności
Zasady zaliczania poprawkowego – takie same jak w I terminie.
Literatura
Literatura:
Arrowsmith, J., Sisson, K., & Marginson, P. (2004). What can
‘benchmarking’ offer the open method of co-ordination? Journal of
European Public Policy, 11(2), 311–328.
https://doi.org/10.1080/1350176042000194458
Bruno, I. (2009). The “Indefinite Discipline” of Competitiveness
Benchmarking as a Neoliberal Technology of Government.
Minerva, 47(3), 261–280. https://doi.org/10.1007/s11024-009-
9128-0
Espeland, W. N., & Sauder, M. (2007). Rankings and reactivity: How
public measures recreate social worlds. American Journal of
Sociology, 113(1), 1–40. https://doi.org/10.1086/517897
Espeland, W. N., & Stevens, M. L. (2008). A Sociology of
Quantification. European Journal of Sociology, 49(3), 401–436.
https://doi.org/10.1017/S0003975609000150
Grek, S. (2009). Governing by numbers: The PISA ‘effect’ in Europe.
Journal of Education Policy, 24(1), 23–37.
https://doi.org/10.1080/02680930802412669
Jessoula, M., & Madama, I. (2018). Fighting poverty and social
exclusion in the EU. A chance in Europe 2020. Routledge.
Latour, B. (1987). Science in action. How to follow scientists and
engineers through society. Harvard University Press.
Latour, B., & Woolgar, S. (1986). Laboratory life: The Construction
of Scientific Facts. Sage.
Porte, C. de la, Pochet, P., & Room, B. G. (2001). Social
Benchmarking, Policy Making and New Governance in the Eu.
Journal of European Social Policy, 11(4), 291–307.
https://doi.org/10.1177/095892870101100401
Saltiel, D. (2022). Poverty (2nd edn), Ruth Lister. The British Journal
of Social Work, 52(5), 3047–3049.
https://doi.org/10.1093/bjsw/bcab010
Scott, J. C. (1998). Seeing like a state: How certain schemes to
improve the human condition have failed. Yale University Press.
Shore, C. (2000). Building Europe: The Cultural Politics of European
Integration. Routledge.
Shore, C., & Wright, S. (2015). Audit Culture Revisited: Rankings,
Ratings, and the Reassembling of Society. Current Anthropology,
56(3), 421–444. https://doi.org/10.1086/681534
Star, S. L. (1999). The ethnography of infrastructure. The American
Behavioral Scientist, 43(3), 377–391.
https://doi.org/10.1177/00027649921955326
Thedvall, R. (2006). Eurocrats at work: Negotiating transparency in
postnational employment policy. Almqvist & Wiksell International.
Vanhercke, B., Ghailani, D., Spasova, S., & Pochet, P. (2020). Social
policy in the European Union: 1999-2019: The long and winding
road. OSE, ETUI.
Vanhercke, B., & Lelie, P. (2012). Benchmarking Social Europe a
Decade on: Demystifying the OMC’s Learning Tools (pp. 145–184).
Vetterlein, A. (2012). Seeing Like the World Bank on Poverty. New
Political Economy, 17(1), 35–58.
https://doi.org/10.1080/13563467.2011.569023
Zeitlin, J. (2009). The Open Method of Coordination and reform of
national social and employment policies: Influences, mechanisms,
effects. In M. Heidenreich & J. Zeitlin (Eds.), Changing European
Employment and Welfare Regimes: The Influence of the Open
Method of Coordination on National Reforms. Routledge.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: