Współczesna filozofia spoleczna 3402-31WFS
Zajęcia mają za zadanie zapoznanie studentów z najistotniejszymi
koncepcjami z zakresu filozofii społecznej i politycznej francuskiego
poststrukturalizmu i współczesnych teorii nim inspirowanych. Zasadniczy
nacisk zostanie jednak położony na ukazanie szeregu składających się na
współczesną tradycję tej dyscypliny koncepcji i nurtów XX-wiecznych.
Podjęta zostanie problematyka dotycząca pytania o podstawy jedności
społecznej, władzy, języka, prawa itd. Wskazane zostaną różnice między
poszczególnymi koncepcjami. Jedne z nich bowiem kładą nacisk na element
antagonizmu, walki, inne z kolei podkreślają pierwiastek konsensualny.
Celem wykładów będzie również wykazanie, że najnowsze koncepcje
filozofii społecznej począwszy od lat 60. minionego stulecia wskazują na
głębokie przeobrażenia całej sfery społecznej (powstanie społeczeństw
konsumpcyjnych, nowa rola mass-mediów, globalizacja, emancypacja kobiet,
powstanie nowych ruchów społecznych itd.). Ukazane zostaną również silne
związki tych koncepcji z takimi nurtami jak psychoanaliza, prawo,
polityka itd.
Zajęcia mają dać studentom wstępną orientację w złożonej problematyce
współczesnej filozofii społecznej i politycznej, ścisłym związkom, jakie
łączą jej współczesną krytyczną wersję z rozważaniami francuskich
myślicieli wywodzących się z kręgu poststrukturalistycznego oraz wskazać
na ich znaczenie dla współczesnej myśli społecznej.
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Efekty kształcenia
Studenci powinni uzyskać:
- wiedzę na temat rożnych nurtów składających się na tradycję filozofii
społecznej i politycznej II połowy XX wieku skupionej wokół tzw.
poststrukturalizmu i bazujących na nim w koncepcjach filozoficznych
początków wieku XXI.
- zapoznają się z podstawowymi pojęciami tych dyscyplin.
- zdobędą orientację w ogromnym zróżnicowaniu koncepcji składających się
na współczesna tradycję filozofii społecznej i politycznej,
- zapoznają się z różnymi typami dyskursów, jakie pojawiły się w tej
tradycji.
Kryteria oceniania
Udział w zajęciach, praca końcowa oraz referat.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
1. Wstęp: strukturalizm i filozofia
2. Jacques Lacan – podmiot, mowa i symboliczne
J. Lacan, Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie, I i II.
R: A. Leder, Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej.
3. Louis Althusser – ideologie i aparaty
L. Althusser, Ideologie i aparaty ideologiczne państwa, http://www.filozofia.uw.edu.pl/skfm/publikacje/althusser05.pdf
R: M. Foucault, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Cz. III: Dyscyplina.
4. Michel Foucault – władza/wiedza i biopolityczne urządzenie państwa
M. Foucault, Wola wiedzy, roz. Prawo życia i władza nad śmiercią, w: M. Foucault, Historia seksualności.
M. Foucault, Bezpieczeństwo, terytorium, populacja. Wykłady w College de France 1977-1978, Wykład z 25 stycznia 1978.
R: A. Szarecki, Kapitalizm somatyczny. Ciało i władza w kulturze korporacyjnej, roz. 2: Formy kontroli nad ciałem i pracą, roz. 5:
Kulturalizacja ciała pracującego.
USOSweb: Szczegóły przedmiotu: 3402-10-WFS, w cyklu:
Strona 2 z 3 09.12.2020 17:02
5. Gilles Deleuze i Felix Guattari – nomadologia i mniejszościowość
G. Deleuze, F. Guattari, Tysiąc plateau. Kapitalizm i schizofrenia t. 2, roz. Wprowadzenie: Kłącze i 1227 – Traktat o nomadologii: maszyna
wojenna (fragmenty).
R: K. Pobłocki, Kapitalizm. Historia krótkiego trwania, roz. 15: Społeczeństwo kontra państwo.
6. Jacques Derrida – nawiedzona ontologia
J. Derrida, Widma Marksa. Stan długu, praca żałoby i Nowa Międzynarodówka, roz. Zużycie (obraz świata bez wieku).
R: A. Marzec, Widmoontologia. Teoria filozoficzna i praktyka artystyczna ponowoczesności, s. 126-178, 250-286.
7. Slavoj Zizek – psychoanaliza polityczna
S. Zizek, Wzniosły obiekt ideologii, cz. 1.
R: P. Witkowski, Chwała supermanom. Ideologia a popkultura, roz. 2: Sturm und Drang kapitalizmu – polska transformacja ustrojowa w
serialach obyczajowych lat 90.
8. Jean-Luc Nancy – wspólnota i śmierć
J.-L. Nancy, Rozdzielona wspólnota, w: J.-L. Nancy, Rozdzielona wspólnota.
R: G. Agamben, Wspólnota, która nadchodzi.
9. Giorgio Agamben – suwerenna władza i nagie zycie
G. Agamben, Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, Wprowadzenie, I. 1, II. 3, III. 1-2, 6-7, Próg.
R: G. Agamben, Stan wyjątkowy, fragmenty – tutaj może jeszcze nastąpić zmiana.
10. Jacques Ranciere – lud i demokracja
J. Ranciere, Dziesięć tez o polityce, w: J. Ranciere, Na brzegach politycznego.
R: W. Marzec, Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, roz. Proletariacka sfera publiczna.
11. Chantal Mouffe – agoniczne, polityczne, publiczne
Ch. Mouffe, Polityczność. Przewodnik Krytyki Politycznej (fragment).
R: Ch. Mouffe, Agonistyczne przestrzenie publiczne i polityka demokratyczna,
http://recyklingidei.pl/mouffe-agonistyczne-przestrzenie-publiczne-polityka-demokratyczna
K. Wodiczko, Publiczność wewnętrzna, „Czas Kultury” 2016, nr 3.
12. Michael Hardt i Antonio Negri – wielość i dobra wspólne
M. Hardt, A. Negri, Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne, Wstęp, I. 1, 3, III. 3, IV. 3.
R: J. Sowa, Inna Rzeczpospolita jest możliwa! Widma przeszłości, wizje przyszłości.
13. Judith Butler – performatywna teoria polityki
J. Butler, Walczące słowa, Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń.
14. Haraway i Latour – transhumanizm i ekologia polityczna
D. Haraway, Manifest gatunków stowarzyszonych, w: Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. A. Gajewska.
B. Latour, Czy nie-ludzie zostaną zbawieni? Argument eko-teologiczny, w: Ekologia. Przewodnik Krytyki Politycznej.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: