Etyczne problemy zawodu socjologa 3402-21EPZS

W trakcie konwersatorium uczestnicy i uczestniczki zapoznają się z przykładami konkretnych sytuacji, w których socjolog staje przed pytanie: jak się powinien zachować, by postąpić zgodnie ze standardami etyki swego zawodu. W trakcie konwersatorium dyskutowane będą ponadto takie problemy jak: zalety i wady nadawania standardom etyki zawodowej formy kodeksów oficjalnie obowiązujących; problemy związane z trybem ustanawiania i nadawania mocy obowiązującej takim kodeksom; problem relacji pomiędzy kodeksami etyki zawodowej, a normami prawa państwowego, które dotyczą wykonywania zawodu; problem egzekwowania przestrzegania norm etyki zawodowej przez przedstawicieli zawodu, a w tym kontekście znaczenie takich instytucji jak sądy koleżeńskie, komisje etyczne i instytucje wymiaru sprawiedliwości. Problem szczegółowości kodeksu etycznego (wady i zalety kodeksów zwierających liczne normy szczegółowe i kodeksów poprzestających na normach ogólnych); problem relacji pomiędzy autonomią moralną jednostki a wymogami narzucanymi przedstawicielowi zawodu przez obowiązujące go formalnie zasady postępowania reprezentowane przez kodeksy etyki zawodowej; problem kształtowania się etosów etyki zawodowej i rola różnych czynników, które odgrywają rolę w tym procesie; znaczenie autorytetów środowiskowych i wzorów osobowych jako czynników wpływających na poziom etyki zawodowej reprezentowanej przez przedstawicieli określonych zawodów, a w tym kontekście rola owych autorytetów i wzorów osobowych w środowisku zawodowym socjologów; czynniki, od których zależy przestrzeganie norm etyki zawodowej przez osoby wykonujące dany zawodów, ze szczególnym uwzględnieniem zawodu socjologa; zagadnienie zróżnicowania ról społecznych związanych z zawodem socjologa: socjolog badacz, socjolog nauczyciel akademicki, socjolog ekspert/ka; etyczne problemy wynikające z interferencji różnych ról zawodowych pełnionych przez jednostkę.

Zagadnienia szczegółowe podejmowane w trakcie zajęć:
1. Różne podejścia etyczne w etyce zawodowej.
2. Konteksty powstania kodeksów etycznych i komisji etycznych.
3. Kodeks etyki socjologa - za i przeciw. Kodeks etyki socjologa PTS (2012)
4. Problemy związane z uzyskaniem świadomej zgody na udział w badaniu.
5. Problemy związane z uzyskaniem dobrowolnej zgody na udział w badaniu.
6. Etyka a badania niejawne.
7. Zaufanie i uczciwość w relacji badacz/ka - uczestnicy badań.
8. Pytania drażliwe a ochrona prywatności.
9. Poufność i złamanie poufności.
10. Przeciwdziałanie wykorzystaniu uczestników badań.
11. Anonimowość i anonimizowanie danych.
12. Kwestie etyczne w badaniach online.
13. Manipulacja sondażami.
14. Ściąganie i plagiatowanie.

Zakres problematyki konwersatorium może ulegać modyfikacji nawet w trakcie jego realizowania, np. pod wpływem pojawienia się istotnych wydarzeń lub publikacji, których nie można przewidzieć z góry.