Ekonomia 3402-21EKOZ
Wykład:
1. Ekonomia – przedmiot, podstawowe pojęcia..
• Ekonomia jako nauka społeczna. Podstawowe warunki i zasady dokonywania wyborów w działalności gospodarczej.
• Podstawowe narzędzia analizy ekonomicznej Zakres badań ekonomicznych.
• Główne nurty współczesnej ekonomii: podstawowe obszary sporów.
2. System gospodarczy - uwarunkowanie procesów ekonomicznych
• System gospodarczy: instytucje i mechanizmy. Współczesne systemy społeczno – gospodarcze.
• Ewolucja systemu gospodarczego Polsce po drugiej wojnie światowej.
3. Gospodarka rynkowa.
• Podstawowe mechanizmy funkcjonowania rynku: cena i konkurencja. Konkurencja doskonała, ograniczenia, monopol w gospodarce.
• Popyt: Wybór w skali mikro i makro.
• Podaż: wybór i ograniczenia.
• Cena i jej rola w gospodarce rynkowej. Równowaga rynkowa. Równowaga rynkowa a równowaga gospodarcza.
4. Podmioty w gospodarce rynkowej: wybory, powiązania
• Gospodarstwo domowe: ekonomiczne kryteria wyodrębnienia, preferencje, pole wyboru ekonomicznego.
• Przedsiębiorstwo: formy własności i organizacja. Cele działania; strategia. Ocena wyników.
5. Państwo w gospodarce rynkowej. Elementy polityki gospodarczej państwa
• Gospodarka rynkowa: mechanizmy działania
• Ograniczenia gospodarki rynkowej.
• Ekonomiczne funkcje państwa: zawodność rynku, zawodność państwa.
• Podstawowe dziedziny i mechanizmy oddziaływań polityki gospodarczej
• Koszty interwencji w długim i krótkim okresie.
• Współczesne spory o rolę państwa w gospodarce. Uwarunkowania i granice regulacji państwowej: historyczne procesy
6. Sektor publiczny w gospodarce.
• Sektor publiczny: pole wyboru. Instytucje państwowe – formy i obszar działania.
• Społeczne uwarunkowania polityki gospodarczej państwa. Kontrowersje między celami gospodarczymi i społecznymi
• Interes publiczny a interesy osób i grup społecznych.
7. Mierzenie efektów gospodarowania.
• Sposoby mierzenia procesów i efektów gospodarczych w skali makro (gospodarki narodowej).
• Produkt narodowy i dochód narodowy: jak liczymy, do czego wykorzystujemy uzyskane informacje.
• Długi i krótki okres w procesie gospodarowania. Problemy pomiarów w długim okresie.
• Trudności porównań międzynarodowych.
8. Wzrost i rozwój gospodarczy.
• Wzrost i rozwój jako cel gospodarowania. Czynniki wzrostu i rozwoju gospodarczego.
• Jak mierzymy wzrost i rozwój: mierniki zmian i zmiany niemierzalne.
• Równowaga w gospodarce.
• Wzrost gospodarczy a dobrobyt.
• Bariery wzrostu.
• Stymulowanie wzrostu i rozwoju- rola państwa.
• Koniunktura gospodarcza i jej zmiany.
• Wzrost zrównoważony i wzrost w warunkach braku równowagi.
• Polityka fiskalna
• Funkcje finansów publicznych i polityki budżetowej. Budżet państwa a finansowanie gospodarki
• Polityka fiskalna a koniunktura gospodarcza.
• Elementy teorii wyboru publicznego
10. Budżet państwa .
• Budżet państwa: funkcje i rola. Zasady tworzenia budżetu państwa.
• Budżet państwa a finanse regionalne, finanse lokalne, ubezpieczeń społecznych.
• Równowaga budżetowa. Deficyt budżetowy. Ekonomiczne i społeczne konsekwencje finansowania deficytu
• Dług publiczny. Źródła i makroekonomiczne konsekwencje.
11. Dochody i wydatki publiczne.
• Źródła dochodów publicznych.
• Polityka podatkowa Swoboda wyboru i jej ograniczenia.
• Gospodarcze i społeczne skutki podatków: wpływ podatków na zachowania producentów i konsumentów. Granice opodatkowania. Cechy dobrego systemu podatkowego.
• Podatki w Polsce i innych krajach: skala, struktura.
• Wydatki publiczne: rodzaje. Cele wydatków publicznych, efektywność, wpływ na podział dochodów. Problem racjonalizacji wydatków publicznych.
.
12. Pieniądz, rynek pieniężny. System bankowy
• Funkcje banku centralnego. Polityka pieniężna: cele, narzędzia.
• Inflacja – przyczyny, skutki ekonomiczne i społeczne. Sposoby przeciwdziałania.
• Banki komercyjne – funkcje gospodarcze, zasady funkcjonowania. Rola kredytu.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Celem zajęć jest przedstawienie podstawowych pojęć i zależności ekonomicznych.
W wyniku zajęć student:
• zdobywa wiedzę pozwalającą na rozumienie podstawowych kategorii i procesów ekonomicznych;
• rozumie zasady działania głównych podmiotów gospodarujących-gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i państwa, rolę pieniądza w gospodarce,
Umiejętności
Uczestnik:
• potrafi identyfikować problemy i dokonać ich krytycznej analizy (w podstawowym zakresie),
• uczy się wykorzystywać podstawowe narzędzia ekonomicznych do zrozumienia opisu realnych problemów gospodarczych i formułowania własnych opinii.
• Zna – w podstawowym zakresie – zasady wykorzystywania narzędzi analizy ekonomicznej do rozwiązywania problemów ekonomicznych
Kompetencje
• Po zakończeniu zajęć student rozumie i umie krytycznie ocenić informacje ekonomiczne, z którymi styka się na co dzień; umie zinterpretować podstawowe informacje - w tym statystyczne - dotyczące podstawowych obszarów życia społecznego i ekonomicznego.
Kryteria oceniania
Przedmiotem oceny ćwiczeń są kolokwia (konieczne zaliczenie obu kolejnych, jest możliwość poprawy każdego z nich)
Wymagana jest obecność na zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności)
Oceniana jest aktywność na zajęciach (do 0,5 pkt w łącznej ocenie)
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest zaliczenie 2 kolokwiów, obejmujących dwa kolejne bloki tematyczne.
Ocena z ćwiczeń uwzględnia wyniki kolokwiów i aktywność na zajęciach. Pozytywna ocena aktywności daje podstawy do podniesienia oceny z ćwiczeń o 0,5 pkt.
Zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu. Ćwiczenia zaliczone na ocenę co najmniej 4,5 podnosi ocenę z egzaminu (zdanego) o 0,5 pkt.
Egzamin pisemny składa się z testu i pytań otwartych. Warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie 40% możliwych do uzyskania punktów.
Literatura
Obowiązkowa: (do wyboru jeden z podręczników)
1. R. Milewski (red) Podstawy ekonomii, PWN Warszawa 2002
2. Ekonomia dla prawników i nie tylko. Red. Marka Bednarskiego i Jerzego Wilkina, Lexis Nexis, Warszawa 2005, (zalecane)
3. M. Nasiłowski, System Rynkowy, Podstawy mikro i makroekonomii , Key Text, Warszawa 2002 Lub:
Bieżąca lektura zielonych stron „Rzeczpospolitej, lub części gospodarczej „Gazety Wyborzczej” albo „Dziennika”
o Rocznik statystyczny – wybrane fragmenty
o Projekt ustawy budżetowej z uzasadnieniem ,na rok bieżący (fragmenty)
Uzupełniająca:
o D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Ekonomia t. 2, wybrane fragmenty, PWE Warszawa 1993 lub nast.
o J.M.Buchanan, R.A.Musgrave, Finanse publiczne a wybór publiczny, Dwie odmienne wizje państwa. Wybrane fragmenty, W.Sejm., 2005
o E.I.J.Bowden: Ekonomia. Nauka zdrowego rozsądku, Warszawa: Fundacja Innowacja, 2002
o J. K. Galbraith, Ekonomia w perspektywie. Krytyka historyczna, tłum. z ang. W. i S. Rączkowscy, Warszawa: PWE, 1992
o W. Morawski, Socjologia ekonomiczna, Problemy, teoria, empiria. PWN Warszawa 2001, rozdz. 1, 7, 8, 11, 12
o Polityka gospodarcza, pod red. Bolesława Winiarskiego, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, rozdz. 1 i 2, s. 16-57oraz część III
o Ponad Ekonomią, (wyb. i przekł. J. Grosfeld), Warszawa 1985)
o J. E. Stigltz, Ekonomia sektora publicznego (wybrane fragmenty), PWN 2005
o Wilkin J. (red) Efektywność i sprawiedliwość, Key Text Warszawa 1997
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: