Zieleń w mieście 3402-10ZwM

Zajęcia "Zieleń w mieście" skierowane są do studentów zainteresowanych problematyką miejską i chcących rozszerzyć wiedzę o społeczne aspekty przyrody w mieście. Poruszymy takie zagadnienia jak zrównoważony rozwój, usługi ekosystemów, bioróżnorodność. Analizować będziemy konflikty społeczne ostatnich lat, u źródła których leżały spory o zieleń. Omówimy nowe zjawiska miejskie związane z przyrodą: partyzantkę ogrodniczą, ogrody komunalne, rolnictwo miejskie, a także innowacyjne rozwiązania związane z tzw.
"zieloną architekturą". Zajęcia zostaną uzupełnione o część warsztatowo-badawczą.

Ramowy plan zajęć wraz z literaturą:

I. Podstawowe pojęcia: zrównoważony rozwój
Andrzej Papuziński, Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju – wprowadzenie, „Problemy Ekorozwoju”, 2006, vol.1 No2, str. 25-32.

II. Podstawowe pojęcia: funkcje zieleni w mieście czyli usługi ekosystemów
Jakub Kronenberg, Usługi ekosystemów w miastach, „Zrównoważony rozwój – Zastosowania”, Nr 3, wyd. Fundacja Sędzimira, s. 11-28.
Andrzej Mizgajski, Świadczenia ekosystemów jako rozwijające się pole badawcze i aplikacyjne, “Ekonomia i środowisko”, nr 37, 2010, s. 10-19.
Per Bolund, Sven Hunhammar, Ecosystem services in urban areas, “Ecological Economics”, nr 29(2), 1999, s. 293–301.
Erik Gómez-Baggethun i in., Urban ecosystem services, w: Thomas Elmqvist i in., Urbanisation, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportiunities. A Global Assessment, Springer Open, 2013, s. 175-251.

III. Podstawowe pojęcia: bioróżnorodność
Anna Kalinowska, Różnorodność biologiczna w miastach – ofiara czy beneficjent zmian klimatu?, Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym UW: http://ucbs.uw.edu.pl/wp-content/uploads/Kalinowska-A.R%C3%B3%C5%BCn.bio-miasto-i-klimat3.pdf
Maciej Luniak i in., “Przyroda Parku Skaryszewskiego” – raport z realizacji Projektu w 2014 roku, dostęp on-line: http://www.miastoiptaki.pl/wp-content/uploads/2015/04/RAPORT-20IV15_CC-BY-NC.pdf

IV. Konflikty wokół zieleni w mieście
Gulay Turkmen-Dervisoglu, Gezi: the park that schook up Turkey, Open Democracy, 3.06.2013. Dostęp on-line: https://www.opendemocracy.net/gulay-turkmen-dervisoglu/gezi-park-that-shook-up-turkey
Marta Stachowiak, Współpraca czy wojna? Casus dwóch warszawskich parków, w: Jolanta Zientek-Varga, Ja dbać o drzewa. Dobre praktyki ochrony zadrzewień, Fundacja Ekorozwoju, Wrocław 2013, s. 91-102.
Maciej Luniak, Przyrodnik o Ogrodzie Krasińskich: Degradujące skutki, „Gazeta Wyborcza”, 20.01.2013.
Tomasz Urzykowski, Ten ogród to nie rezerwat. Tych drzew nie powinno być, „Gazeta Wyborcza”, 23.01.2013.

V. Drzewa w mieście
Jakub Kronenberg, Bariery dla utrzymania drzew w miastach i sposoby pokonywania tych barier, „Zrównoważony rozwój – Zastosowania”, Nr 3, wyd. Fundacja Sędzimira, s. 31-49.
Edyta Rosłon-Szeryńska, Ochrona drzew w mieście a postrzegane zagrożenie bezpieczeństwa, „Zrównoważony rozwój – Zastosowania”, Nr 3, wyd. Fundacja Sędzimira, s. 51-65.
Michał Wojtczuk, Obezwładniające: w Warszawie w 6 lat wycięto aż 150 tys. drzew, „Gazeta Wyborcza”, 12.02.2015.

VI. Partycypacyjne planowanie zieleni
Krystyna Pawłowska, Partycypacja społeczna w podejmowaniu decyzji dotyczących przyrody w mieście, „Zrównoważony rozwój – Zastosowania”, Nr 3, wyd. Fundacja Sędzimira, s. 51-70.
Raporty z konsultacji Pola Mokotowskiego:
• Raport z badań psychologów środowiskowych „Diagnoza użytkowania Pola Mokotowskiego”:
http://konsultacje.um.warszawa.pl/sites/konsultacje.um.warszawa.pl/files/diagnoza_pole_mokotowskie_10d_0.pdf
• Raport z 3 warsztatów z użytkownikami Pola Mokotowskiego oraz 2 terenowych punktów konsultacyjnych:
http://konsultacje.um.warszawa.pl/sites/konsultacje.um.warszawa.pl/files/raport-pole_mokotowskie_final.pdf
• Raport z warsztatów charette

VII. Ogrody działkowe w mieście
Jakub Kronenberg, Tomasz Bergier, Paweł Lisicki, Usługi ekosystemów w praktyce a ogrody działkowe, w: Marek Kosmala (red.), Ogrody działkowe w miastach – bariera czy wartość?, Toruń 2013, s. 159-168
Monika Latkowska, Ogrody działkowe – miejsca „zielonej terapii, w: Marek Kosmala (red.), Ogrody działkowe w miastach – bariera czy wartość?, Toruń 2013, s. 169-176.
Magdalena Dubrowska, Ogródkowa pasjonatka: szuka kompostu na bazarkach, „Gazeta Wyborcza”, 13.08.2012.
Jodie – człowiek ziemi, Ulica Ekologiczna, 16.08.2012. Dostęp on-line: http://ulicaekologiczna.pl/ekomiejsca/jodie-czlowiek-ziemi/

VIII. Urban agriculture, ogrody komunalne
Urban Agriculcture. Food, Jobs and Sustainable Cities, United Nations Development Programme, 1996, s. 3-9.
Joanna Sanecka, Ogród komunalny w Sztokholmie – Tradgard Pa Sparet, Usługi Ekosystemów: http://uslugiekosystemow.pl/?q=node/392

IX. Formalne i nieformalne inicjatywy lokalne związane z zielenią, Partyzantka ogrodnicza
Robert Sommer i in., The social benefits of resident involvement in tree planting, “Journal of Arboriculture”, nr 20(3), 1994, s. 170–175.
Miejska Partyzantka Ogrodnicza: http://zielonemiasto.org/miejska-partyzantka-ogrodnicza/
Emily Wax, Guerilla gardeners spread seeds of social change, “Washington Post”, 14.04, 2012

X. Nowatorskie pomysły na przyrodę w mieście
Angelika Kowalczyk, Zielone dachy szansą na zrównoważony rozwój terenów zurbanizowanych, „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania 2”, 2011, Fundacja Sędzimira.
Dobre praktyki wykorzystania usług ekosystemów, „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania 3”, 2012, Fundacja Sędzimira.
Aleksandra Kaźmierczak, Innowacyjne metody wspierania tworzenia zielonej infrastruktury w miastach: współpraca władz lokalnych z inwestorami i właścicielami budynków, „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania 4”, 2013, Fundacja Sędzimira, s. 99-109.
Dobre praktyki zarządzania wodą deszczową w miastach, „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania 5”, 2014, Fundacja Sędzimira, s. 115-127.

XI. Część warsztatowo-badawcza
W ramach części warsztatowej odwiedzimy kilka miejsc w Warszawie takich jak Ogród Komunalny na Jazdowie, Ogródki działkowe przy Rostafińskich, ogród sąsiedzki na Ursynowie i porozmawiamy z liderami inicjatyw.